Το Εκσταση (ecstasy) είναι γνωστό χημικά ως 3,4 μεθυλενιο-διοξυ-μεθυλαμφεταμίνη ή MDMA. Ταξινομείται ως παραισθησιογόνα αμφεταμίνη, καθώς η επίδραση που έχει μοιάζει με εκείνη της ανάμειξης αμφεταμίνης με LSD, αν και το Έκσταση είναι σπάνια παραισθησιογόνο σε φυσιολογικές δόσεις.
Άλλες ουσίες της οικογένειας είναι το MDEA, το MMDA, το MBDB, το MEDA και το 2CB. Αυτές, καθώς και το Έκσταση, παρασκευάζονται από τα έλαια φυτικών προϊόντων, όπως το μοσχοκάρυδο, ο κρόκος, η ζαφορά και ο σασαφράς. Οι ουσίες αυτές διαφέρουν πολύ στη δραστικότητα και τις επιδράσεις τους. Αυτές που είναι καταγεγραμμένες παραπάνω είναι σχετικά ήπιες. Άλλες που περιλαμβάνονται στην οικογένεια όπως το ΡΜΑ και το DOM, είναι πολύ πιο δραστικές και είναι χημικά συνθετικά ναρκωτικά.
ΙΑΤΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ
Το Έκσταση δεν έχει καμία ιατρική χρήση. Ωστόσο, παλιότερα χρησιμοποιούνταν από κάποιους ψυχιάτρους και θεραπευτές. Η ικανότητα του να προκαλεί ενσυναίσθηση στους χρήστες το καθιστούσε χρήσιμο στη βοήθεια, για παράδειγμα, σε παντρεμένα ζευγάρια για να δουν την άποψη του άλλου σε συνεδρίες για την αντιμετώπιση προβλημάτων στο γάμο. Πρόσφατα, ένας ερευνητικός οργανισμός στις ΗΠΑ, που ονομάζεται «Διεπιστημονική Ένωση Ψυχεδελικών Σπουδών», πήρε ομοσπονδιακή έγκριση να διεξαγάγει έρευνα για την πιθανή χρήση του Έκσταση σε καταστάσεις μετατραυματικού στρες. Είχε γίνει επίσης περιορισμένη χρήση του Έκσταση, που είχε εφαρμοστεί από γιατρούς για θεραπευτικούς σκοπούς στην Τσεχία και στην Ελβετία.
To MDMA παρασκευάστηκε πρώτη φορά από δύο Γερμανούς φαρμακοποιούς το 1913, στα πλαίσια ενός ερευνητικού προγράμματος. Δοκιμάστηκε για την ανακούφιση από την ασθένεια του Πάρκινσον, όμως απορρίφθηκε. Το Έκσταση και άλλα ναρκωτικά αυτής της οικογένειας δοκιμάστηκαν επίσης χωρίς επιτυχία από το στρατό των ΗΠΑ, στη δεκαετία του 1950, στην αναζήτηση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου για «ορούς αλήθειας» Όμως ο πραγματικός αρχιτέκτονας του σύγχρονου φαινόμενου υπήρξε ο επιστήμονας της Dow Chemicals Αλεξάντερ Σούλτζιν.
Ο Σούλτζιν είχε επινοήσει ένα ιδιαίτερα κερδοφόρο εντομοκτόνο και ως ανταμοιβή γι’ αυτό τού δόθηκε ένα εργαστήριο, στο οποίο θα μπορούσε να διεξάγει οποιαδήποτε έρευνα ήθελε. Ο ίδιος ήθελε να ανακαλύψει νέες παραισθησιογόνες ουσίες και να τις δοκιμάσει στον εαυτό του και τους εθελοντές φίλους του. Όταν η εταιρεία ανακάλυψε τις έρευνες του, τον απάλλαξε τα καθήκοντα του, όμως ο ίδιος συνέχισε, και μία από τις πολλές ουσίες που βγήκαν από το εργαστήριο του ήταν το Έκσταση το οποίο «ξαναανακαλύφθηκε».
Τελικά η ουσία κυκλοφόρησε στη δεκαετία του 1970 και επονομάστηκε “hug drug”. Τη δεκαετία του 1980, το Εκσταση διακινούνταν ελεύθερα σε μπαρ και κλαμπ στις ΗΠΑ, μέχρι που επιβλήθηκε ομοσπονδιακή απαγόρευση το 1985. Όμως το Έκσταση δεν είχε διαδοθεί και τόσο στις ΗΠΑ, μέχρι που το κίνημα της ρέιβ πέρασε στη Μεγάλη Βρετανία και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το Έκσταση ήταν πανταχού παρόν στα ρέιβ πάρτι και στους χώρους όπου χόρευε η νεολαία, προκαλώντας ένα μεγάλο κύμα ανησυχίας στα ΜΜΕ και τους πολιτικούς.
Ωστόσο, το ναρκωτικό ξέφυγε από τα κλαμπ και έγινε μέρος του τρόπου ζωής όχι μόνο πολλών νέων αλλά και μεγαλύτερων που είχαν την εμπειρία της χρήσης του ναρκωτικού, όταν ήταν νέοι, και συνέχισαν να το χρησιμοποιούν περίπου με τον ίδιο τρόπο που πολλοί παίρνουν το Prozac -ένα φάρμακο που έχει πολλές χημικές ομοιότητες με το Έκσταση.
Το MDMA συνήθως έχει τη μορφή χαπιού ή κάψουλας που καταπίνεται. Ως σκόνη (είτε σε κρυσταλλική μορφή είτε ως χάπι σε σκόνη) μπορεί να είσπνευστεί από τη μύτη ή να καπνίζεται σε τσιγαριλίκι. Το χάπι κυκλοφορεί ει σε μεγάλη γκάμα χρωμάτων και σχεδίων. Όπως συμβαίνει με όλα τα ναρκωτικά, δεν υπάρχει ποιοτικός έλεγχος και αυτό που περνά ως Έκσταση μπορεί να περιλαμβάνει μια γκάμα άλλων ουσιών, όπως καφεΐνη, εφεδρίνη, αμφεταμίνη, κεταμίνη ή στενούς συγγενείς του MDMA, όπως είναι το MDA ή το MDEA.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ -ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ – ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Το Έκσταση είναι δραστικό σε μια απλή δόση των 75-100 mg. Οι επιδράσεις αρχίζουν να εμφανίζονται μετά από 20-60 λεπτά και μπορούν να διαρκέσουν αρκετές ώρες. Όπως και με άλλες ουσίες, οι εμπειρίες που προκαλεί το Έκσταση, είτε κακές είτε καλές, συχνά εξαρτώνται από τη διάθεση του χρήστη πριν από τη χρήση, από το τι περιμένει να συμβεί, και από το αν το άμεσο περιβάλλον είναι φιλικό ή όχι.
Τύποι χαπιών.
Σε μέτριες δόσεις οι περισσότεροι χρήστες αναφέρουν μια ήπια «έξαψη» ευφορίας, που την ακολουθούν αισθήματα γαλήνης και ηρεμίας, και η εξαφάνιση του θυμού και της εχθρότητας. Το ναρκωτικό φαίνεται να κινητοποιεί την ενσυναίσθηση ανάμεσα στους χρήστες, όμως δεν υπάρχουν στοιχεία, ότι το Έκσταση είναι αφροδισιακό. Από αυτή την άποψη τείνει να βελτιώνει την αισθησιακή εμπειρία παρά να προκαλεί επιθυμία για σεξουαλική δραστηριότητα. Επίσης, σε μέτριες δόσεις προκαλεί οξυμένη αντίληψη του περιβάλλοντος, χωρίς τις οπτικές διαστρεβλώσεις και τις παραισθήσεις που σχετίζονται με τη χρήση του LSD.
Το Έκσταση είναι ως ένα βαθμό ψυχεδελικό, χωρίς να είναι στην πραγματικότητα παραισθησιογόνο. Ωστόσο, κάποια ευαίσθητα άτομα μπορεί να έχουν οπτικές παραισθήσεις, ιδιαίτερα με τη μορφή που περιγράφουν συνήθως ως «το μάτι του μυαλού». Σε μεγάλες δόσεις, και με κλειστά μάτια, οι χρήστες έχουν έντονες παραισθήσεις γεμάτες έντονα χρώματα. Κάποια άτομα που πήραν την ουσία αρχικά για να ξεπεράσουν την κοινωνική τους αδεξιότητα, ανέφεραν ότι μόνο θεράπευσε την ντροπαλότητα τους, αλλά οι βελτιωμένες κοινωνικές τους δεξιότητες παρέμειναν και μετά τη διακοπή της χρήσης του.
Σε κανονικές δόσεις, οι κόρες των ματιών διαστέλλονται, οι γνάθοι σφίγγουν και οι χρήστες συχνά τρίζουν τα δόντια τους. Κάποιοι μπορεί να έχουν τάση για εμετό, να ιδρώνουν, να νιώθουν το στόμα και το φάρυγγα στεγνά και να ανεβαίνει η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός παλμός. Οι περισσότεροι χάνουν την όρεξη τους. Μπορεί η όρασή τους να γίνει θολή, και να επιβραδυνθεί ο συντονισμός των κινήσεων του σώματος, που καθιστά την οδήγηση ή το χειρισμό μηχανημάτων δυνητικά επικίνδυνα. Μόλις περάσει η επήρεια του ναρκωτικού, μπορεί να εμφανιστούν μερικές παρενέργειες ή κατάπτωση, όπως συμβαίνει με τις αμφεταμίνες.
Το Έκσταση επιδρά στα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, που είναι υπεύθυνα για την ευφορία, όπως η σεροτονίνη. Σε περίπτωση κατάπτω-σης, τα χημικά αυτά πέφτουν σε επίπεδα που μπορούν να κάνουν το χρήστη να νιώθει άγχος, κατάθλιψη, παράνοια, κούραση και ζάλη. Τα αρνητικά συμπτώματα μπορούν να διαρκέσουν μέχρι και 3 μέρες, φτάνοντας στο αποκορύφωμα τους την τελευταία μέρα. Η «γρίπη στα μέσα της εβδομάδας» είναι επίσης πολύ γνωστή στους θαμώνες των κλαμπ του Σαββατοκύριακου, που δεν μπορούν να κάνουν σχεδόν τίποτε για να την αποφύγουν. Αυτό που βοηθά στην ανάρρωση είναι πολλή ξεκούραση και υγιεινή διατροφή, με μπανάνες και ξηρούς καρπούς – περιέχουν βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, αλλά και χημικές ουσίες του εγκεφάλου όπως το 5-ΗΤΡ, που βοηθά στην παραγωγή σεροτονίνης.
Με δόσεις πάνω από 200 mg ή αν το ναρκωτικό χρησιμοποιείται κατ’ επανάληψη για πολλές μέρες, όλες αυτές οι επιδράσεις μπορεί να είναι πιο έντονες. Η κατάπτωση μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερες μέρες, ακόμα και εβδομάδες, κάνοντας τους χρήστες να νιώθουν κατάθλιψη, άγχος, κούραση και να είναι ευσυγκίνητοι.
Γενικά, οι επιδράσεις ή τα συμπτώματα εξαφανίζονται από τη στιγμή που το ναρκωτικό διακόπτεται, αλλά μπορεί να αφήσουν το χρήστη εξασθενημένο ψυχικά και σωματικά για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Πολλά άτομα που κάνουν χρήση το Έκσταση παίρνουν και άλλες ουσίες ενώ βρίσκονται υπό την επήρεια το Έκσταση. Ενώ ο συνδυασμός αυτό μπορεί να έχει και επικίνδυνες κα απρόβλεπτες συνέπειες, πολλοί χρήστες βρίσκουν ότι οι εμπειρίες του από τη χρήση της ουσίας βελτιώνονται. Απ’ όσο γνωρίζουν οι αρχές, δε υπάρχει καμία καταγεγραμμένη αύξηση επικινδυνότητας, που να σχετίζεται με το συνδυασμό του Έκσταση με την κάνναβη ή το κάπνισμα. Ωστόσο μερικοί από τους κινδύνους του συνδυασμού του Έκσταση με άλλες ουσίες περιλαμβάνουν:
- To LSD μπορεί να αυξήσει τη πιθανότητα ενός κακού «φτιαξίματος» ειδικά αν έχουν ληφθεί μεγάλες ποσότητες ή αν ο χρήστης έχει ήδη άγχος. To LSD που λαμβάνεται μετά το Έκσταση μπορεί να παρατείνει το «φτιάξιμο» και να κρατήσει το χρήστη ξύπνιο για περισσότερο χρόνο.
- Οι αμφεταμίνες ή η κοκαΐνη μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας, ιδιαίτερα αν το άτομο χορεύει αδιάκοπα – ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για άτομα με καρδιακές παθήσεις ή με προβλήματα με την αρτηριακή τους πίεση.
- Το αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο θερμοπληξίας. Αυτό οφείλεται στο ότι το αλκοόλ ενεργεί ως διουρητικό, με αποτέλεσμα το σώμα να αφυδατώνεται και να μην μπορεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του.
- Η κεταμίνη είναι ένα παραισθησιογόνο αναισθητικό, που μπορεί να οδηγήσει σε πολύ κακό «φτιάξιμο», επικίνδυνο για όσους έχουν προβλήματα με την καρδιά ή την πίεση. Επίσης, αν κάποιος που έχει πάρει Έκσταση χρειάζεται ιατρική βοήθεια για οποιονδήποτε λόγο, η χρήση ενός αναισθητικού, όπως η κεταμίνη, μπορεί να περιπλέξει την κατάσταση.
Στις ΗΠΑ έχουν αναφερθεί περίπου 300-400 θάνατοι που έχουν σχέση με το Έκσταση, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Οι περισσότεροι πεθαίνουν εξαιτίας του συνδυασμού ενός ναρκωτικού που επηρεάζει τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και του πολύ ζεστού περιβάλλοντος ενός χορευτικού χώρου – γεγονός που εξωθεί τη θερμοκρασία του σώματος σε επικίνδυνα επίπεδα. Στη Μεγάλη Βρετανία, έχουν αναφερθεί περίπου 200 θάνατοι που έχουν σχέση με το Έκσταση, και πολύ λίγοι στην Ευρώπη συνολικά.
Δεν υπάρχουν οριστικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το Έκσταση έχει οποιαδήποτε επίδραση στο έμβρυο ή προκαλεί προβλήματα στο νεογέννητο, όμως με δεδομένη την επίδραση στο κυκλοφορικό σύστημα, θα ήταν καλό να αποφεύγεται η χρήση του ναρκωτικού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Αναπτύσσεται ανοχή στην επίδραση του Έκσταση, που σημαίνει ότι οι συστηματικοί χρήστες μπορεί να χρειαστεί να πάρουν μεγαλύτερες δόσεις για να πετύχουν την επιθυμητή επίδραση. Δεν υπάρχει σωματική εξάρτηση ή στερητικά συμπτώματα τύπου ηρωίνης. Ωστόσο, μερικοί χρήστες μπορεί να εξαρτηθούν ψυχολογικά από τη χρήση του ναρκωτικού και την όλη εμπειρία του παραληρήματος.
Η συστηματική χρήση μπορεί να οδηγήσει σε περιόδους κούρασης, άγχους και κατάθλιψης. Όπως συμβαίνει με τη συστηματική χρήση της αμφεταμίνης, μπορεί οι χρήστες να αντιμετωπίσουν τον πειρασμό να συνεχίσουν ή να αυξήσουν τη χρήση για την ανακούφιση αυτών των δυσάρεστων συμπτωμάτων.
