Τα φωσφολιπίδια είναι μια κατηγορία λιπιδίων που περιέχουν φώσφορο και σχηματίζουν τις κυτταρικές μεμβράνες. Χωρίς αυτά δεν θα μπορούσε να υπάρξει το κύτταρο.
Τα φωσφολιπίδια αποτελούνται από ένα μόριο γλυκερόλης (όπως και τα τριγλυκερίδια) στο οποίο είναι συνήθως συνδεδεμένα δύο λιπαρά οξέα, μια φωσφορική ομάδα και μια πολική ομάδα. Η μέση δυτικού τύπου δίαιτα παρέχει στον οργανισμό 4-5 γραμμάρια φωσφολιπιδίων καθημερινά.
Οι σημαντικότεροι αντιπρόσωποι των φωσφολιπιδίων είναι οι λεκιθίνες οι οποίες αποτελούν τουλάχιστον το 50% στα θηλαστικά. Οι λεκιθίνες περιέχουν στο μόριό τους χολίνη η οποία αποτελεί την πολική ομάδα.
Λεκιθίνη: Αποτελείται από χολίνη, μια φωσφορική ομάδα, γλυκερόλη και δύο λιπαρά οξέα.
Η κυτταρική μεμβράνη
Η μεμβράνη των κυττάρων αποτελείται από μια διπλή σειρά φωσφολιπιδίων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα μέρος των φωσφολιπιδίων είναι υδρόφοβο και ένα άλλο μέρος υδρόφιλο.
Τα λιπαρά οξέα είναι υδρόφοβα δηλαδή δεν διαλύονται στο νερό και επειδή είναι πιο ελαφριά από το νερό παραμένουν στην επιφάνειά του. Το υπόλοιπο μέρος των φωσφολιπιδίων (που θεωρείται ως κεφαλή) είναι υδρόφιλο.
Έτσι τα φωσφολιπίδια εμφανίζουν μια ιδιότυπη συμπεριφορά όταν βρεθούν στο νερό. Παραμένουν στην επιφάνειά του και σχηματίζουν μια λεπτή στοιβάδα στην οποία οι υδρόφιλες ομάδες (κεφαλή του μορίου) βυθίζονται στο νερό ενώ οι υδρόφοβες (λιπίδια) προβάλλουν έξω από την επιφάνεια του νερού. Η ιδιότητα αυτή είναι πολύ σημαντική διότι έτσι σχηματίζεται η κυτταρική μεμβράνη η οποία απομονώνει το εσωτερικό του κυττάρου από το περιβάλλον.
Επειδή τα κύτταρα αφενός μεν περιέχουν υδατικό περιβάλλον και αφετέρου βρίσκονται τα ίδια (εξωτερικά) μέσα σε υδατικό επίσης περιβάλλον (μεσοκυττάριο υγρό), τα φωσφολιπίδια που συγκροτούν την μεμβράνη, δημιουργούν μια διπλοστοιβάδα, της οποίας οι μεν υδρόφιλες κεφαλές στρέφονται προς το εσωκυττάριο και εξωκυττάριο περιβάλλον, οι δε ουρές αλληλοπροσεγγίζονται στενά, δημιουργώντας έτσι μια σταθερή δομή.
