Οι αιτίες της νόσου του Αλτσχάιμερ, του πιο κοινού τύπου άνοιας, δεν είναι καλά κατανοητοί, παρά την πολλή έρευνα σ’ αυτόν τον τομέα. Είναι γνωστό ωστόσο, ότι παράγοντες όπως η πίεση του αίματος, η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο και η καρδιαγγειακή υγεία συνδέονται με τον κίνδυνο αγγειακής άνοιας.
Η αγγειακή άνοια αποτελεί τον δεύτερο πιο συχνό τύπο άνοιας φτάνοντας το 10-20% του συνόλου των περιστατικών και προκύπτει είτε από τη στένωση των αρτηριών που προμηθεύουν αίμα στον εγκέφαλο είτε από διακοπή της αιματικής ροής εντός του εγκεφάλου.
Η νόσος Αλτσχάιμερ και η αγγειακή άνοια συχνά συνυπάρχουν και μοιράζονται κοινά αιτιολογικά και παθογενετικά χαρακτηριστικά. Η άνοια θεωρείται ότι προσβάλλει το 6% του πληθυσμού άνω των 65 ετών και το 45% άνω των 85 ετών.
Ορθοστατική υπόταση και άνοια
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoS Medicine από Ολλανδούς ερευνητές βρήκε ότι οι άνθρωποι που βιώνουν συχνά επεισόδια ορθοστατικής υπότασης ή ζαλίζονται όταν σηκώνονται απότομα από μία καρέκλα, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Αυτό ενδεχομένως οφείλεται στην παροδική μείωση της ροής αίματος στον εγκέφαλο που προκαλεί τα συγκεκριμένα επεισόδια και με τον καιρό μπορεί να οδηγεί σε βλάβες των εγκεφαλικών κυττάρων.
Επιστήμονες από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Erasmus στο Άμστερνταμ παρακολούθησαν επί 15 χρόνια την πορεία της υγείας 6.204 ατόμων με μέση ηλικία τα 68,5 έτη κατά την έναρξη της μελέτης. Έως το τέλος της περιόδου παρακολούθησης, οι 1.167 από αυτούς είχαν εκδηλώσει άνοια, με τους 935 να αναπτύσσουν νόσο Αλτσχάιμερ και τους 95 να προσβάλλονται από αγγειακή άνοια.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι παρουσίαζαν τακτικά πτώση της αρτηριακής πίεσης μέσα στο πρώτο τρίλεπτο από τη στιγμή που σηκώνονταν όρθιοι είχαν κατά 15% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια.
Αν και η διαφορά ήταν στα όρια του στατιστικού λάθους που σημαίνει ότι μπορεί να ήταν ένα τυχαίο εύρημα “η συσχέτιση αυτή μπορεί να επηρεάζει σημαντικά τα κρούσματα άνοιας στον κόσμο”, ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτη ςδρ Arfan Ikram, επίκουρος καθηγητής νευροεπιδημιολογίας. Και πρόσθεσε: “Αν ένας ηλικιωμένος εκδηλώνει συχνά επεισόδια ζάλης όταν σηκώνεται από την καρέκλα ή το κρεβάτι του, καλό είναι να συμβουλευθεί τον γιατρό του”.
Η ορθοστατική υπόταση είναι συχνή, αλλά ο ακριβής αριθμός των πασχόντων δεν είναι γνωστός. Στην τρίτη ηλικία υπολογίζεται ότι προσβάλλει το 5-30% των ηλικιωμένων.
Πηγή: Wolters FJ, Mattace-Raso Francesco US, Koudstaal PJ, Hofman A, Ikram MA. orthostatic-hypotension-and-the-long-term-risk-of-dementia-a-population-based-study. PLoS Med. 2016.
