Επιστήμονες του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ακολουθώντας την τάση που θέλει τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερους ανθρώπους ν’ ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με σκοπό την πρόληψη ασθενειών, αναζητώντας διαιτητικά προϊόντα, που εκτός από τη διατροφική τους αξία έχουν και ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία, πραγματοποιούν έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας, καθηγητής Δ. Κουρέτας, η προστατευτική δράση συγκεκριμένων προϊόντων έναντι του οξειδωτικού στρες μπορεί να καταπολεμήσει ασθένειες όπως καρκίνος, καρδιοπάθειες και διαβήτης.
Έτσι, έχουν αναπτυχθεί δύο προϊόντα. Το αλεύρι με εκχύλισμα σταφυλιού, που είναι ιδανικό για ψωμί, κέικ και άλλα προϊόντα. Όπως εξηγεί ο κ. Κουρέτας, οι μελέτες έχουν δείξει ότι το συγκεκριμένο προϊόν βοηθάει τη σωστή λειτουργία των αγγείων σε ασθενείς με υπέρταση, διαβήτη και παχυσαρκία, καθώς επίσης και ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι ευαίσθητοι στις βλάβες από το οξειδωτικό στρες. Το δεύτερο προϊόν είναι το κέικ αποκατάστασης ‘Feed Back’. Αυτό το προϊόν αποτελεί ένα καινοτομικό κέικ το οποίο περιέχει πρωτεΐνη από ελληνικό πρόβειο και κατσικίσιο τυρόγαλο και το οποίο βοηθάει το ανοσοποιητικό σύστημα. Πρόκειται -όπως εξηγεί ο κ. Κουρέτας- για ένα προϊόν ιδανικό για αθλητές κι επίσης βοηθάει (όπως έχουν δείξει κλινικές μελέτες) καρκινοπαθείς, που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.
Το “Feed Back”, σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι ένα προϊόν αμιγώς πράσινης επιχειρηματικότητας. “Πρόκειται για μια επιστημονική κατάκτηση, που δίνει λύση στην απορρύπανση περιοχών, όπου λειτουργούν μονάδες επεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων, ενώ την ίδια στιγμή δημιουργεί ένα δευτερογενές επισιτιστικό προϊόν, στο οποίο περιέχονται όλες οι θερμίδες και οι πρωτεΐνες ενός πλήρους γεύματος”.
Αξίζει να σημειωθεί πως έπειτα από έρευνα ετών, η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Κουρέτα κατάφερε να βρει λύση στο τεράστιο πρόβλημα της ρύπανσης από τα υποπροϊόντα του γάλακτος και κυρίως από το “τυρόγαλα” ή “ορό του γάλακτος”.
Μέχρι σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των υποπροϊόντων κατέληγε σε ποτάμια ή ρυάκια, προκαλώντας τεράστια επιβάρυνση στο φυσικό περιβάλλον, αλλά και αλυσιδωτά προβλήματα στη δημόσια υγεία, τις καλλιέργειες, ακόμα και την ποιότητα του πόσιμου νερού. Η λύση του προβλήματος αφορά την περιοχή της Λάρισας και ειδικά στην Ελασσόνα, την πιο σημαντική περιοχή στην τυροκομία στη χώρα.
Η επιστημονική ομάδα μελέτησε τη σύσταση του υποπροϊόντος και κατάφερε να εκμεταλλευτεί τις ευεργετικές ιδιότητες του με μια παγκόσμια πατέντα, τη δημιουργία ενός κέικ (του ‘Feed Back)’ που παράγεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από την επεξεργασία του τυρόγαλου και παρουσιάζει εξαιρετικά αποτελέσματα- όπως σημειώνει ο κ. Κουρέτας- στον ανθρώπινο οργανισμό: συγκεντρώνει την πρωτεΐνη που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα, καθώς και απαραίτητες θερμίδες που χρειάζεται ο οργανισμός στη διάρκεια μιας ημέρας.
Με τον τρόπο αυτό, εξηγεί ο καθηγητής, επιτυγχάνεται η απορρύπανση των περιοχών που αντιμετώπιζαν σημαντικό πρόβλημα, την ίδια στιγμή που δημιουργείται ένα επισιτιστικό προϊόν μεγάλης διατροφικής αξίας.
‘Feed Back’ σε χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου
“Το επόμενο βήμα είναι η προώθηση του προϊόντος στον Τρίτο Κόσμο, ως επισιτιστική βοήθεια. Το προϊόν είναι ιδανικό για το σκοπό αυτό, αφού φτάνει στις περιοχές ενδιαφέροντος συσκευασμένο και έτοιμο για κατανάλωση, χωρίς να χρειάζεται επεξεργασία και υποδομές- εστίες, νερό, μαγείρεμα κλπ”, εξηγεί ο κ. Κουρέτας.
Έτσι, με την παραγωγή και προώθηση του ‘Feed back’ επιτυγχάνεται ταυτόχρονα, απορρύπανση περιοχών με τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα, τόνωση της “πράσινης επιχειρηματικότητας” και ενίσχυση της καινοτομίας και προσθήκη επιπλέον “προστιθέμενης αξίας” στα ελληνικά προϊόντα. Όπως επίσης και ενίσχυση της επισιτιστικής προσπάθειας της χώρας και ενδυνάμωση της “πράσινης διπλωματίας”.
“Όπως είναι προφανές, σκοπός της έρευνάς μας είναι η διαφοροποίηση της παραγωγής. Έχουμε πετύχει την ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων ως αποτέλεσμα της προσθήκης φυτικών εκχυλισμάτων πλούσιων σε βιοδραστικά συστατικά και παραπροϊόντων τροφίμων (τυρόγαλα από τυρί φέτα). Η εκμετάλλευση της ελληνικής χλωρίδας με σκοπό την απομόνωση και την εμπορική εκμετάλλευση βιοδραστικών εκχυλισμάτων”, υπογραμμίζει ο κ. Κουρέτας.
Το παρόν και το μέλλον της έρευνας
H έρευνα που γίνεται τα τελευταία δέκα χρόνια τόσο στο εργαστήριο στο Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπεύθυνος του οποίου είναι ο καθηγητής Δημήτρης Κουρέτας, όσο και στην εταιρία K-Meditura, που έχει ιδρυθεί με χρηματοδότηση ενός ευρωπαϊκού προγράμματος (spin-off) και τη συμμετοχή ιδιωτικής εταιρίας αλλά και του ίδιου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας επικεντρώνεται, επίσης, στα εξής θέματα: στη μελέτη της χημικής σύστασης και στον προσδιορισμό της αντιοξειδωτικής και κυτταροπροστατευτικής δράσης βιολειτουργικών μορίων από ενδημικά φυτά της Ελλάδας όπως δενδρολίβανο, δίκταμος, θυμάρι, βασιλικό, ψυχανθή (π.χ. φακές, αρακά, φασόλια κλπ.), σταφύλια και καρπούς τα οποία αποτελούν βασικά συστατικά της μεσογειακής δίαιτας.
Στην Ελλάδα, υπάρχουν περισσότερα από 6.500 φαρμακευτικά φυτά, από τα οποία τα περίπου 1.700 είναι ενδημικά, ενώ η Γερμανία με 2.300 φαρμακευτικά φυτά έχει μόνο οχτώ ενδημικά. Δηλαδή, στην Ελλάδα υπάρχει μια τεράστια βιοποικιλότητα.
Επίσης, ένα ακόμη από τα υπό μελέτη θέματα είναι ο σχεδιασμός παραγωγικών διαδικασιών και η πιστοποίηση μοναδικών τροφίμων με βιολειτουργικές ιδιότητες, χρησιμοποιώντας ελληνικά φυτά και τα φυτοχημικά τους συστατικά.
Το μέλλον, σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι πολλά υποσχόμενο. “Πρόσφατα- τονίζει- ολοκληρώθηκε η έρευνα που αφορά την ανάπτυξη δύο τροφίμων που βασίζονται στο μεταβολικό προφίλ ανθρώπων και τρία ακόμα προϊόντα θα ακολουθήσουν στα επόμενα δύο χρόνια. Κάτι τέτοιο αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία κι εμείς στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που μπορούμε εδώ στην καρδιά της αγροτικής Ελλάδας να κάνουμε αυτά τα πράγματα”.
