Ο εμετός αποτελεί συχνό φαινόμενο στην παιδική ηλικία. Μπορεί να είναι έκφραση μιας ακίνδυνης αδιαθεσίας, αλλά και ένδειξη μιας ασθένειας που μπορεί να αποδειχτεί θανατηφόρα για το παιδί.
Ένας ξαφνικός εμετός μπορεί να έχει αιτία μια σκωληκοειδίτιδα ή να οφείλεται σε κάποιον αιφνίδιο ειλεό. Ακόμη και η υποψία τέτοιων προβλημάτων πρέπει να διερευνάται από το γιατρό. Πίσω από τους συνεχείς εμετούς τα παιδιά μπορεί να κρύβεται και μια δυσπλασία του γαστρεντερικού σωλήνα.
Κάθε αποβολή του περιεχομένου του στομάχου από το στόμα δεν θεωρείται παθολογικό σύμπτωμα. Όσο νεότερο είναι ένα παιδί, τόσο συχνότερα κάνει εμετό, επειδή βρίσκεται υπερβολική τροφή στο στομάχι του.
Στη συνέχεια, μετά την επόμενη λήψη τροφής, μπορεί και πάλι να αποβληθεί μικρό μέρος τροφής μέσω εμετού. Αυτή η αποβολή μικρών ποσοτήτων τροφής δεν έχει καμία σχέση με τον ορμητικό εμετό λόγω έντονης σύσπασης του μυϊκού τοιχώματος του στομάχου (πυλωρόσπασμος).
Η γαστρενερίτιδα και η σκωληκοειδίτιδα
Η πιο συνηθισμένη αιτία εμετού στην παιδική ηλικία είναι μια γαστρεντερική λοίμωξη. Αυτή θα πρέπει να την αντιμετωπίζετε (είτε με είτε χωρίς εμετό) με διαλύματα που περιέχουν ηλεκτρολύτες που θα αγοράσετε από τα φαρμακεία ή θα ετοιμάσετε μόνοι σας.
Το παιδί σας πρέπει να πιει τουλάχιστον 200 ml τέτοιου διαλύματος ανά κιλό σωματικού βάρους μέσα σε 24 ώρες. Σε διαφορετική περίπτωση μπορεί λόγω του εμετού να προκληθεί διαταραχή της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών του οργανισμού, και να παρουσιαστεί η χαρακτηριστική οσμή ακετόνης (κετονικά σώματα) στην αναπνοή. Οι κετόνες στο αίμα ερεθίζουν το κέντρο του εμετού στον εγκέφαλο και οδηγεί σε ακατάσχετο εμετό. Γι’ αυτόν το λόγο, εφόσον το παιδί σας παρουσιάζει συνεχείς επαναλαμβανόμενους εμετούς, θα πρέπει να το πάτε όσο το δυνατόν συντομότερα στο γιατρό.
Πίσω από κάθε εμετό με κοιλόπονους μπορεί να κρύβεται μια φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης (σκωληκοειδίτιδα) ή μια απόφραξη του εντέρου (ειλεός). Στην περίπτωση πρωινών εμετών με άδειο στομάχι -με ή χωρίς πονοκεφάλους- μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις η αιτία να είναι κάποιος όγκος στον εγκέφαλο. Αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί το συντομότερο από το γιατρό.
Τα μωρά
Τα βρέφη κάνουν πολύ εύκολα εμετό. Από πίσω μπορεί να κρύβεται μια εντελώς ακίνδυνη διαταραχή, αλλά και κάποια θανατηφόρα νόσος.
Αν το βρέφος αποβάλλει κάθε λήψη υγρών αμέσως μετά τη γέννηση του, τότε μπορεί να ευθύνεται μια δυσπλασία (συγγενής στένωση) του οισοφάγου. Είναι πιθανό να υπάρχει στο διάφραγμα, στη θέση εισόδου του οισοφάγου στην περιοχή της κοιλιάς, μια οπή, που προκαλεί την επιστροφή του στοματικού περιεχομένου στον οισοφάγο (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση).
Εάν οι ορμητικοί εμετοί κάνουν την εμφάνιση τους λίγες εβδομάδες μετά τη γέννηση σε συνδυασμό με την κατάποση υγρών ή αμέσως μετά, τότε αυτό αποτελεί ένδειξη παρατεταμένης σύσπασης ή στένωσης του πυλωρικού σφιγκτήρα.
Μερικά μωρά αρχίζουν από τον 3ο ως 4ο μήνα μετά τη γέννηση τους -και ανεξάρτητα από τη λήψη τροφής- να αποβάλλουν με εμετό μικρότερες ή μεγαλύτερες ποσότητες τροφής. Ταυτόχρονα βάζουν και πολύ συχνά το χέρι βαθιά μέσα στο στόμα τους. Αυτός ο «ψυχαγωγικός» εμετός αποκαλείται «μηρυκασμός» (αναμάσημα). Διακόπτεται όταν αποσπάται η προσοχή του μωρού.
Εμετός απότομος, χολώδης, με αίμα και χωρίς προηγούμενη ασθένεια μπορεί να παραπέμπει σε συστροφή ή απόφραξη του εντέρου (ειλεός), κάτι που θα πρέπει να ξεκαθαριστεί από το γιατρό.
Ο ακίνδυνος εμετός («καθ’ έξιν» εμετός) προκαλείται σχεδόν πάντα λόγω υπερβολικής, λαίμαργης και συχνής κατάποσης υγρών. Συνίσταται σε συνεχή, μπουκωμένο εμετό αμέσως μετά το φαγητό ή ακόμη και 2 με 3 ώρες μετά. Εφόσον κατά τα άλλα το παιδί σας αναπτύσσεται καλά, τότε δεν έχετε λόγο να ανησυχείτε.
Αντιμετώπιση
Μωρά με καθ’ έξιν εμετούς χρειάζονται ήσυχο περιβάλλον θηλασμού ή ταΐσματος με μπιμπερό. Δεν πρέπει να πίνουν λαίμαργα, ενώ καλό είναι να κάνουν συχνές παύσεις για να ρεύονται. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση υποψίας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Σε ορμητικό εμετό και υπόνοια για στένωση του στομίου του στομάχου (στένωση του πυλωρού), το παιδί σας χρειάζεται συχνά και μικρά γεύματα. Τα παιδιά αυτά δείχνουν βουλιμία, πίνουν λαίμαργα, και χάνουν βάρος. Σε πολλές περιπτώσεις η στένωση του πυλωρού πρέπει να αντιμετωπίζεται χειρουργικά.
Αν το παιδί σας κάνει εμετούς «μηρυκάζοντας», ασχοληθείτε προσεκτικότερα μαζί του και στερεοποιήστε την τροφή του. Εάν αυτό δεν βοηθήσει, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού.
Ο εμετός των βρεφών με υποψία για δυσπλασία στην περιοχή του οισοφάγου μπορεί να αποσαφηνιστεί μόνο σε κάποια κλινική. Το ίδιο ισχύει και για τις υποψίες για συστροφή ή απόφραξη του εντέρου.
Σε υποψία παλινδρόμησης ή πυλωρόσπασμου, πρέπει να πάτε το παιδί σας στον παιδίατρο ή στο νοσοκομείο. Στην παλινδρόμηση ή τη στένωση του πυλωρού μπορεί να χρειαστεί εγχείρηση.
Μωρά με εμετό απότομο, ακαθόριστο, ή και με αίμα, με σκληρή κοιλιά και εμφανώς δυνατούς πόνους πρέπει να πηγαίνουν αμέσως στο γιατρό ή στο νοσοκομείο. Ο εμετός μπορεί να έχει αιτία την μερική ή πλήρη εντερική απόφραξη.
Κάθε συνεχιζόμενος ή ακαθόριστος εμετός θα οδηγήσει το γιατρό στην πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος για να διερευνήσει την αιτία, ώστε να φτάσει σε μια ασφαλή διάγνωση και να συστήσει τα απαραίτητα βήματα για τη θεραπεία.
Στον καθ’ έξιν (ακίνδυνο) εμετό ο γιατρός θα σας δώσει συμβουλές για το πώς να ταΐζετε και να κοιμίζετε καλύτερα το παιδί σας.
