Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν το αμινοξύ τρυπτοφάνη δρα προστατευτικά απέναντι στη φλεγμονή που προκαλεί η σκλήρυνση κατά πλάκας (πολλαπλή σκλήρυνση) σύμφωνα με μια μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine.
Αιτία γι΄αυτό είναι ότι η τρυπτοφάνη μειώνει τη δραστηριότητα μίας ομάδας κυττάρων του εγκεφάλου που ονομάζονται αστροκύτταρα. Τα κύτταρα αυτά βρίσκονται στον εγκέφαλο και στην σπονδυλική στήλη και παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της φλεγμονής και της νευροεκφύλισης.
Η τρυπτοφάνη υπάρχει τόσο σε ζωικά όσο και σε φυτικά τρόφιμα. Αναφέρεται συχνά ότι υπάρχει κυρίως στο κρέας της γαλοπούλας και του κοτόπουλου, ιδίως στο στήθος (γύρω στα 400 mg ανά 100 γραμμάρια) αλλά υπάρχουν τροφές με ακόμη υψηλότερη περιεκτικότητα. Πέραν των πουλερικών, καλές πηγές τρυπτοφάνης είναι τα αυγά και το τυρί. Επίσης οι γαρίδες, τα μύδια, ο τόνος, ο σολομός, οι σαρδέλες, ο μπακαλιάρος και το κόκκινο κρέας. Σημαντική είναι και η περιεκτικότητα στον κολοκυθόσπορο, το σουσάμι, το λιναρόσπορο και τη βρώμη. Πρωταθλητής πάντως φαίνεται πως είναι η σπιρουλίνα με 925 mg στα 100 γραμμάρια.
Μείωση της φλεγμονής
Οι ερευνητές διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ των βακτηρίων του παχέος εντέρου και της δραστηριότητας των εγκεφαλικών κυττάρων. Ανέλυσαν δείγματα από ανθρώπους και ζώα με σκλήρυνση κατά πλάκας, και διαπίστωσαν ότι αλλαγές στη διατροφή και στα βακτήρια του εντέρου επηρεάζουν τα αστροκύτταρα του εγκεφάλου.
Τα αστροκύτταρα επηρεάζουν τη φλεγμονή στον εγκέφαλο ανάλογα με τα επίπεδα της τρυπτοφάνης που υπάρχει στο σώμα. Η τρυπτοφάνη είναι μειωμένη σε ασθενείς που έπασχαν από σκλήρυνση κατά πλάκας και όταν αυξάνεται μέσω της διατροφής, η φλεγμονή στον εγκέφαλο μειώνεται.
«Διαπιστώσαμε ότι ορισμένες τροφές δρουν ως “τηλεχειριστήρια” της φλεγμονής του κεντρικού νευρικού συστήματος», ανέφερε ο δρ Francisco Quintana, επικεφαλής της μελέτη και αναπληρωτής καθηγητής Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.
Και πρόσθεσε: «Η διατροφή επηρεάζει την ικανότητα των βακτηρίων του εντέρου να παράγουν ορισμένα μικρά μόρια, κάποια από τα οποία ταξιδεύουν στη συνέχεια μέχρι τον εγκέφαλο. Το εύρημα αυτό ανοίγει έναν επιστημονικό τομέα που έως τώρα ήταν άγνωστος: τον έλεγχο της εγκεφαλικής φλεγμονής μέσω του εντέρου».
Η τρυπτοφάνη
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια αυτοάνοση ασθένεια. Τα νεύρα καλύπτονται με ένα προστατευτικό λιπαρό στρώμα, τη μυελίνη, αλλά στην πολλαπλή σκλήρυνση, τα ανοσοποιητικά κύτταρα καταστρέφουν τη μυελίνη με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή η οποία καθυστερεί η μετάδοση των νευρικών ώσεων διαταράσσοντας το συντονισμό των μυών και την όραση.
Η φλεγμονή στον εγκέφαλο των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση διαταράσσει επίσης τον μεταβολισμό της τρυπτοφάνης, η οποία εμπλέκεται σε πολλές μηχανισμούς επιδιόρθωσης, συμπεριλαμβανομένων της επαναμυελίνωσης.
Ετσι, εδώ και χρόνια εξετάζεται ο ρόλος της τρυπτοφάνης στην περίπτωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας και στο παρελθόν έχει φανεί ότι το αμινοξύ βελτίωσε τη μνήμη των ασθενών. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι με την ασθένεια αυτή έχουν προβλήματα με τη γνωστική λειτουργία και την κατάθλιψη τα οποία μοιάζουν με την κατάσταση που αντιμετωπίζουν ασθενείς με άνοια. Ορισμένοι ειδικοί έχουν προτείνει την αυξημένη πρόσληψη της τρυπτοφάνης μέσω της διατροφής ή διατροφικών συμπληρωμάτων.
Να σημειωθεί ότι η τρυπτοφάνη μετατρέπεται στον νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη που ελέγχει υπνηλία και βελτιώνει τη διάθεση.
