Υπάρχουν φορές που το στομάχι χάνει τον βηματισμό του και αυτό οδηγεί το γαστρικό οξύ προς τα πάνω, στον οισοφάγο, από εκεί δηλαδή που κατεβαίνει η τροφή. Παλινδρόμηση στομάχου η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ονομάζεται η ροή του γαστρικού οξέος και των πεπτικών ενζύμων προς τα πάνω και μπορεί να φτάσουν μέχρι το στόμα μας, εκεί που τελειώνει ο οισοφάγος. Στην περίπτωση της καούρας, τα υγρά δε φτάνουν πέρα από το τέρμα του οισοφάγου, προκαλώντας μία αίσθηση καψίματος στο στήθος.
Ο κίνδυνος με την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δεν προέρχεται μόνο από το καυστικό οξύ αλλά και από τη χολή που καταλήγει στον οισοφάγο από το λεπτό έντερο μέσω του στομάχου. Η χολή δεν προκαλεί αίσθημα καούρας, όμως προκαλεί βλάβες πιο ύπουλες από το οξύ. Ευτυχώς, για τους περισσότερους πάσχοντες από παλινδρόμηση στομάχου, η ποσότητα της εμπλεκόμενης χολής είναι ελάχιστη.
Αιτία
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση έχει αιτία τα νεύρα διότι αυτά ελέγχουν τους μυς. Όταν τα νεύρα του πεπτικού συστήματος λαμβάνουν λανθασμένες πληροφορίες, δεν καταφέρνουν να διατηρήσουν τα γαστρικά υγρά εκεί που ανήκουν και τους επιτρέπουν να κινηθούν προς τη λάθος κατεύθυνση. Περίπου ένα τέταρτο του πληθυσμού στην Ευρώπη βιώνει τακτικά τέτοιου είδους προβλήματα.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι στην περιοχή του οισοφάγου και του στομάχου πρέπει να συνεργαστούν δύο διαφορετικά νευρικά συστήματα – το νευρικό σύστημα του εγκεφάλου και το νευρικό σύστημα του εντέρου. Για παράδειγμα, ο σφιγκτήρας ανάμεσα στον οισοφάγο και το στομάχι ελέγχεται από νεύρα του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος επηρεάζει επίσης την παραγωγή του γαστρικού οξέος. Τα νεύρα του πεπτικού σωλήνα φροντίζουν ώστε ο οισοφάγος να ωθεί το περιεχόμενο παρακάτω με μια αρμονική κυματοειδή κίνηση.
Οι πρακτικές συμβουλές που βοηθούν σε περιπτώσεις καούρας και παλινδρόμησης αποσκοπούν στην επάνοδο των δύο νευρικών συστημάτων στο σωστό μονοπάτι. Όταν μασάμε τσίχλα ή πίνουμε τσάι βοηθάμε την πεπτική δίοδο επειδή οι μικρές, επαναλαμβανόμενες καταπόσεις βοηθούν στο να στραφούν τα νεύρα στη σωστή κατεύθυνση – προς το στομάχι, όχι αντίθετα.
Οι τεχνικές χαλάρωσης επίσης βοηθούν να πειστεί ο εγκέφαλος να μη στέλνει βεβιασμένες εντολές μέσω των νεύρων.
Η διακοπή του καπνίσματος συχνά βοηθάει στη μείωση των προβλημάτων από παλινδρομήσεις και καούρες διότι ο καπνός διεγείρει περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται όταν τρώμε. Αυτό ίσως οδηγεί σε μια αίσθηση ικανοποίησης, όμως παραπλανά τον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να παράγεται περισσότερο γαστρικό οξύ και να χαλαρώνει ο σφιγκτήρας μεταξύ οισοφάγου και στομάχου.
Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης μπορούν να επιφέρουν παρόμοια αποδιοργάνωση. Πρόθεση τους είναι να διατηρούν τη μήτρα χαλαρή και άνετη για το έμβρυο, όμως επηρεάζουν με παρόμοιο τρόπο τον σφιγκτήρα του οισοφάγου. Μία παρενέργεια των αντισυλληπτικών που περιέχουν γυναικείες ορμόνες είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Τα νεύρα μας δεν είναι σαν τα πλήρως μονωμένα ηλεκτρικά καλώδια. Ενσωματώνονται οργανικά στους ιστούς και αντιδρούν στις ουσίες που τα περιβάλλουν. Γι’ αυτό και πολλοί γιατροί συμβουλεύουν να αποφεύγουμε τροφές που μειώνουν τη δύναμη του σφιγκτήρα σφράγισης: σοκολάτα, καυτερά μπαχαρικά, αλκοόλ, γλυκά με ζάχαρη, καφέ κτλ.
Όλες αυτές οι ουσίες επηρεάζουν τα νεύρα, όμως δεν προκαλούν απαραίτητα σε όλους παλινδρόμηση των στομαχικών οξέων. Κάθε άτομο πρέπει να πειραματίζεται προκειμένου να διαπιστώσει ποιες τροφές επηρεάζουν τα νεύρα του.
Αντιμετώπιση
Όσοι αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα λιγότερο από μία φορά τη βδομάδα, μπορούν να στραφούν σε απλές θεραπείες προκειμένου να ανακουφιστούν, όπως τα αντιόξινα που διατίθενται στα φαρμακεία, ή σε σπιτικές θεραπείες όπως ο χυμός ωμής πατάτας.
Ωστόσο, η αδρανοποίηση του στομαχικού οξέος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μακροπρόθεσμη στρατηγική. Το στομαχικό οξύ χρησιμεύει στη μάχη κατά των βλαβερών συνεπειών των αλλεργιογόνων και των βακτηρίων που υπάρχουν στα τρόφιμα, ενώ είναι απαραίτητο για την πέψη των πρωτεϊνών. Επιπλέον, ορισμένα αντιόξινα φάρμακα περιέχουν αργίλιο, μια ουσία ιδιαίτερα ξένη για τον οργανισμό μας. Άρα, πρέπει να αποφεύγετε την υπερβολική χρήση τους.
Τα αντιόξινα φάρμακα έχουν και ορισμένες παρενέργειες. Η χρήση για πάνω από τέσσερις βδομάδες δίνει συχνά προειδοποιητικό σήμα. Το στομάχι αποζητά το οξύ του για να επιστρέψει στη φυσιολογική όξινη κατάσταση. Τα αντιόξινα δεν αποτελούν μακροπρόθεσμη λύση για την παλινδρόμηση, και σίγουρα όχι για άλλα όξινα φαινόμενα όπως η γαστρίτιδα.
Αν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης επιμένουν, ο γιατρός ίσως χρειαστεί να συνταγογραφήσει ένα φάρμακο που ονομάζεται αναστολέας αντλίας πρωτονίων ή ΡΡΙ (proton pump inhibitor). Το ΡΡΙ εμποδίζει την παραγωγή οξέος και την έκκριση του στο στομάχι. Η βραχυπρόθεσμη χρήση ΡΡΙ μπορεί να προκαλέσει μια μικρή έλλειψη οξέος στο στομάχι, όμως σε όσους υποφέρουν από παλινδρόμηση στομάχου ή καούρες, παρέχει μια μικρή ανάπαυλα για το στομάχι και τον οισοφάγο, προκειμένου να συνέλθουν από τις συνέπειες των όξινων επιθέσεων.
Αν οι επιθέσεις συμβαίνουν κυρίως τη νύχτα, είναι καλή ιδέα να ανασηκώσετε τον κορμό σας κατά 30 μοίρες. Ίσως χρειαστεί κάποια περίπλοκη διάταξη των μαξιλαριών, ωστόσο υπάρχουν εξειδικευμένα καταστήματα με ειδικούς τύπους μαξιλαριών.
