Η ψωρίαση είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που προσβάλλει περίπου το 2 % του παγκόσμιου πληθυσμού. Στην Ελλάδα επηρεάζει 200.000-250.000 ασθενείς. Χαρακτηρίζεται συνήθως από παχιές και εκτεταμένες δερματικές βλάβες που μπορεί να προκαλούν αποφολίδωση, φαγούρα και πόνο. Ωστόσο υπάρχουν διάφοροι τύποι και στην πραγματικότητα δεν είναι μία ενιαία ασθένεια.
Η επιδερμίδα στο ψωριασικό δέρμα αντικαθίσταται μέχρι και επτά φορά γρηγορότερα συγκριτικά με το φυσιολογικό δέρμα. Η ανανέωση των κερατινοκυττάρων του δέρματος αντί να διαρκεί 28-30 ημέρες, διαρκεί 4-6 ημέρες, με αποτέλεσμα πάχυνση της επιδερμίδας (υπερκεράτωση).
Αλλά δεν πρόκειται απλώς για ένα αισθητικό πρόβλημα καθώς οι πάσχοντες από ψωρίαση μπορεί ύστερα από δύο δεκαετίες να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης φαινομενικά άσχετων ασθενειών, όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης, η οστεοπόρωση και ορισμένες μορφές καρκίνου. Η παχυσαρκία και η υπέρταση έχουν διπλάσια συχνότητα στους ψωριασικούς σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό ενώ ο διαβήτης είναι 50% πιο συχνός. Όσο πιο σοβαρή είναι η ψωρίαση, τόσο περισσότερο επηρεάζει τις άλλες ασθένειες αλλά δεν είναι γνωστό, προς το παρόν, πως συμβαίνει αυτό. Όσο περισσότερη επιφάνεια του σώματος επηρεάζεται από την ψωρίαση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος θανάτου ενός ασθενούς από οποιαδήποτε αιτία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι πάνω από επτά στους 10 πάσχοντες από ψωρίαση έχουν ένα ή περισσότερα άλλα χρόνια νοσήματα. Η ψωρίαση μπορεί να συνυπάρχει με τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, το μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα. Γι’ αυτό θεωρείται μία συστηματική φλεγμονώδης ανοσολογική οντότητα. Για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι ποσοστό έως 30% των ασθενών έχει ψωριασική αρθρίτιδα (στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 11%) που με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο άλλων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά και την κατάθλιψη.
Σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, οι πάσχοντες από ψωρίαση έχουν:
- 2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας.
- 1,5 φορά μεγαλύτερο κίνδυνο σακχαρώδους διαβήτη.
- 2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρτασης.
- 1,5 φορά μεγαλύτερο κίνδυνο για έμφραγμα (ήπια ψωρίαση).
- 7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για έμφραγμα (σοβαρή ψωρίαση).
- 22% αύξηση της πιθανότητας για ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου στην ήπια ψωρίαση, 56% αύξηση της πιθανότητας στη μέτρια ψωρίαση και 98% αύξηση της πιθανότητας στη σοβαρή ψωρίαση.
- 1,5 φορά υψηλότερη θνησιμότητα (σοβαρή ψωρίαση).
Τα καρδιαγγειακά
Είναι τεκμηριωμένο ότι η ψωρίαση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αρτηριακών και φλεβικών παθήσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται το έμφραγμα του μυοκαρδίου, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, οι θρομβώσεις των φλεβών και η πνευμονική εμβολή.
Αν και η συσχέτιση μεταξύ ψωρίασης και καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι γνωστή από τη δεκαετία του 1960, σχετικά πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι η επίμονη, χρόνια φλεγμονή της ψωρίασης σε μεγάλα τμήματα του σώματος οδηγεί σε φλεγμονή των μεγάλων αρτηριών του σώματος. Η φλεγμονή είναι η γενεσιουργός αιτία της αθηροσκλήρωσης που αποτελεί τη βάση των καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Να σημειωθεί ότι ένα μόριο που ονομάζεται ιντερλευκίνη 6 ή IL-6 βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στο δέρμα των πασχόντων και πιστεύεται ότι μπορεί να προκαλεί την ασθένεια ή τις καρδιαγγειακές συννοσηρότητές της. Οι ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια έχουν επίσης υψηλά επίπεδα IL-6 στο αίμα τους. Η ιντερλευκίνη 6 είναι γνωστό ότι ενεργοποιεί δραστικές ανοσολογικές αποκρίσεις στο δέρμα.
Η επίπτωση στο καρδιαγγειακό σύστημα εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ψωρίασης και την ηλικία του ασθενούς. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι πάσχοντες από σοβαρή ψωρίαση διατρέχουν επταπλάσιο κίνδυνο να υποστούν έμφραγμα, κατά 43% μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού και κατά 50% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από αυτά. Το περίεργο είναι ότι οι νεότεροι ηλικιακά ασθενείς είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο.
Πολλοί ασθενείς εκδηλώνουν επίσης διαταραχές ύπνου, ενώ μελέτες έχουν συσχετίσει την ψωρίαση και με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Έχει αποδειχθεί πως η αντιμετώπιση της ψωρίασης βελτιώνει και τα νοσήματα που συνυπάρχουν, έτσι είναι πολύ σημαντικό κάποιος να κάνει τη σωστή θεραπεία.
Ψυχολογική επιβάρυνση και κατάθλιψη
Η ψυχολογική επιβάρυνση της ψωρίασης είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα περίμενε κανείς κρίνοντας απλώς και μόνο από την κλινική της βαρύτητα. Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι το 25-60% πάσχει από κατάθλιψη και το 5,5% έχει μείζονα κατάθλιψη με αυτοκτονικό ιδεασμό. Αυξημένη είναι επίσης η συχνότητα χαμηλής αυτοεκτίμησης, σεξουαλικής δυσλειτουργίας και αγχώδους διαταραχής. Η ψυχολογική επιβάρυνση σχετίζεται με το βαθμό της φαγούρας που προκαλεί η ασθένεια.
Η ασθένεια επηρεάζει την εμφάνιση των πασχόντων και άρα την εικόνα που τα άτομα του περιβάλλοντός τους έχουν για αυτούς. Είναι πολύ πιθανό κάποιοι να αποφεύγουν να τους αγγίξουν, να τους αγκαλιάσουν, να τους φιλήσουν, να μοιραστούν μαζί τους π.χ. ένα ρούχο ή μια πετσέτα, ακόμη και να τους πλησιάσουν σε πολύ μικρή απόσταση, επειδή πιστεύουν ότι έχουν μια κολλητική ασθένεια, ενώ αυτό δεν ισχύει. Η άγνοια αυτή μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο σε μια σειρά δραστηριότητες και κοινωνικές συναναστροφές (π.χ. γυμναστήριο, μπάνιο στη θάλασσα κ.λπ.).
Καρκίνος και χρόνια κόπωση
Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαφόρων ασθενειών μεταξύ των οποίων είναι και ο καρκίνος. Εάν έχετε ψωρίαση, τότε εμφανίζετε φλεγμονή του δέρματος η οποία μπορεί να επηρεάσει διάφορα όργανα, αρθρώσεις και τα αιμοφόρα αγγεία.
Μια επισκόπηση 37 μελετών βρήκε ότι η ψωρίαση μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του ανώτερου αναπνευστικού και πεπτικού συστήματος, του ήπατος, του παγκρέατος και του ουροποιητικού συστήματος. Η ανασκόπηση έδειξε επίσης ότι τα άτομα με ψωρίαση έχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο για λέμφωμα μη Hodgkin, λέμφωμα Hodgkin και λευχαιμία. Επίσης έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος.
