Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell τον Αύγουστο 2017, ερευνητές από το Κέντρο Καρκίνου Perlmutter στο NYU Langone Health με επικεφαλής τον Έλληνα καθηγητή και πρόεδρο του τμήματος Παθολογίας της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Ιωάννη Αϋφαντή, έδειξαν τις ευεργετικές ιδιότητες της βιταμίνης C στην αντιμετώπιση των αιματολογικών καρκίνων.
Η βιταμίνη C, σε υψηλή δοσολογία, μπορεί να οδηγήσει σε ωρίμανση και θάνατο των ελαττωματικών βλαστοκυττάρων του μυελού των οστών, τα οποία διαφορετικά θα πολλαπλασιάζονταν για να προκαλέσουν καρκίνο του αίματος. Στην ομάδα συμμετείχαν άλλοι δύο Έλληνες ερευνητές, η Σοφία Μπακογιάννη και ο Αριστοτέλης Τσιρίγος.
Ορισμένες γενετικές αλλαγές μειώνουν την ικανότητα ενός ενζύμου που ονομάζεται TET2 (Tet methylcytosine dioxygenase 2) να καθοδηγήσει τα βλαστοκύτταρα να γίνουν ώριμα κύτταρα του αίματος, τα οποία τελικά πεθαίνουν σε ασθενείς με ορισμένα είδη λευχαιμίας, είπαν οι συγγραφείς. Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η βιταμίνη C ενεργοποιεί το ΤΕΤ2 σε ποντίκια που έχουν ανεπάρκεια για το συγκεκριμένο ένζυμο.
“Είμαστε ενθουσιασμένοι από την προοπτική η υψηλή δόση βιταμίνης C να γίνει μια ασφαλής θεραπεία για ασθένειες του αίματος που προκαλούνται από τα ανεπαρκή TET2 βλαστοκύτταρα, πιθανότατα σε συνδυασμό με άλλες στοχευμένες θεραπείες”, είπε ένας από τους συγγραφείς της μελέτης Benjamin Neel, καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Καρκίνου Perlmutter.
Οι μεταλλάξεις που μειώνουν τη λειτουργία της TET2 εντοπίζονται στο 10% των ασθενών με οξεία μυελογενή λευχαιμία (AML), στο 30% εκείνων με μορφή προ-λευχαιμίας που ονομάζεται μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο και σε σχεδόν στο 50% των ασθενών με χρόνια μυελομονοκυτταρική λευχαιμία. Τέτοιοι καρκίνοι προκαλούν αναιμία, κίνδυνο μόλυνσης και αιμορραγία καθώς τα ανώμαλα βλαστοκύτταρα πολλαπλασιάζονται στο μυελό των οστών μέχρι να επηρεάσουν την παραγωγή των κυττάρων του αίματος, ενώ ο αριθμός των περιπτώσεων αυξάνεται καθώς ο πληθυσμός μεγαλώνει.
Μαζί με αυτές τις ασθένειες, νέες δοκιμές δείχνουν ότι περίπου το 2,5% όλων των ασθενών με καρκίνο στις ΗΠΑ – ή περίπου 42.500 νέοι ασθενείς κάθε χρόνο – μπορεί να αναπτύξει μεταλλάξεις TET2, συμπεριλαμβανομένων μερικών λεμφωμάτων και συμπαγών όγκων, σύμφωνα με τους συγγραφείς.
Τα αποτελέσματα της μελέτης περιστράφηκαν γύρω από τη σχέση μεταξύ του ενζύμου TET2 και της κυτοσίνης, ενός από τα τέσσερα “γράμματα” του κώδικα DNA στα γονίδια. Το ένζυμο επιτρέπει την οξείδωση των μεθυλομάδων οδηγώντας σε απομάκρυνσή τους από τις κυτοσίνες. Αυτή η “απομεθυλίωση” ενεργοποιεί τα γονίδια που οδηγούν τα βλαστοκύτταρα σε ωρίμανση και τελικά στην αντίστροφη μέτρηση για την αυτοκαταστροφή τους. Αυτός είναι ένας μηχανισμός για την καταπολέμηση του καρκίνου που όμως διαταράσσεται σε ασθενείς με καρκίνο του αίματος με μεταλλάξεις TET2.
Προηγούμενες εργασίες είχαν δείξει ότι η βιταμίνη C θα μπορούσε να διεγείρει τη δραστηριότητα του TET2 και των «συγγενών» TET1 και TET3. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι υψηλές δόσεις βιταμίνης C, που μπορούν να χορηγηθούν μόνο ενδοφλεβίως, μπορεί να αναστρέψουν τα αποτελέσματα της ανεπάρκειας του TET2. Πράγματι, διαπίστωσαν ότι η βιταμίνη C έκανε το ίδιο πράγμα με την γενετική αποκατάσταση της λειτουργίας του TET2. Με την προαγωγή της απομεθυλίωσης του DNA, οι υψηλές δόσεις θεραπείας με βιταμίνη C οδήγησαν τα βλαστοκύτταρα σε ωρίμανση και κατέστειλαν την ανάπτυξη βλαστικών κυττάρων καρκίνου λευχαιμίας από ανθρώπους που εμφυτεύτηκαν σε ποντίκια.
«Η ομάδα μας εργάζεται για τον εντοπισμό γενετικών αλλαγών που συμβάλλουν στον κίνδυνο για λευχαιμία σε σημαντικές ομάδες ασθενών,» λέει ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Δρ. Ιωάννης Αϋφαντής. “Αυτή η μελέτη προσθέτει τη στόχευση της μη φυσιολογικής απομεθυλίωσης και βάζει το ΤΕΤ2 στη λίστα των πιθανών νέων θεραπειών”.
