Η νόσος Πάρκινσον ίσως ξεκινά από το έντερο

Η νόσος Πάρκινσον καταστρέφει προοδευτικά τον εγκεφαλικό ιστό, ιδίως τους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη, με συνέπεια την εκδήλωση κινητικών και άλλων προβλημάτων.

Μια θεωρία είναι ότι η νόσος Πάρκινσον δεν ξεκινά στον εγκέφαλο αλλά στο έντερο. Με δεδομένο ότι ο εγκέφαλος και το έντερο επικοινωνούν συνεχώς, οι επιστήμονες αναζητούν -τουλάχιστον από το 2003- την αιτία της νόσου στο έντερο. Αυτή η θεωρία ενισχύεται τώρα από μια αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuron.

Να σημειωθεί ότι ένα από τα γνωρίσματα της νόσου Πάρκινσον είναι ο σχηματισμός αμυλοειδούς μέσω της άλφα-συνουκλεΐνης η οποία μερικές φορές αναφέρεται ως «πρωτεΐνη του Πάρκινσον». Ανευρίσκονται στον εγκέφαλο συσσώματα άλφα-συνουκλεΐνης σε ανώμαλη μορφή. Αλλά ένα ερώτημα είναι γιατί μερικοί άνθρωποι, ενώ έχουν συσσωματώσεις της άλφα-συνουκλεΐνης στον εγκέφαλό τους, δεν εμφανίζουν Πάρκινσον.

Μια πρόσφατη μελέτη βρήκε ότι ο συνδυασμός χαμηλών δόσεων ενός ζιζανιοκτόνου με λεκτίνες μπορεί να προκαλέσει παρκινσονισμό. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι η έκθεση στο ζιζανιοκτόνο, ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μαζί με κατανάλωση λεκτινών – από λαχανικά, γαλακτοκομικά ή αυγά – θα μπορούσε να προκαλέσει τον σχηματισμό της άλφα-συνουκλεΐνης στο έντερο.  Μόλις σχηματιστεί η πρωτεΐνη αυτή μπορεί να ταξιδέψει μέσω του πνευμονογαστρικό νεύρου στο τμήμα του εγκεφάλου που ενεργοποιεί την εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον.

Η παρούσα μελέτη έγινε σε ποντίκια και επιβεβαίωσε ότι η άλφα-συνουκλεΐνη σχηματίζεται στο έντερο και ταξιδεύει έως τον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου. Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης, με επικεφαλής τον καθηγητή Νευρολογίας Τεντ Ντόσον, διαπίστωσαν ότι η νόσος Πάρκινσον στα πειραματόζωα μπορεί να ξεκινήσει από τη δημιουργία στο έντερό τους της εν λόγω πρωτεΐνης, που αποτελεί «σήμα κατατεθέν» στον εγκέφαλο των ασθενών με τη νόσο.

«Έχουμε τις πρώτες πειραματικές ενδείξεις ότι η νόσος Πάρκινσον μπορεί να ξεκινήσει στο έντερο και να ανέβει στον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου» δήλωσε ο Ντόσον.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι πιθανώς ανοίγονται νέοι δρόμοι για να μπει φρένο στη νόσο, ακόμη και πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι χρειάστηκε περίπου ένα μήνας για να εξαπλωθεί η άλφα-συνουκλεΐνη από το έντερο μέχρι τη βάση του εγκεφάλου, ύστερα από άλλους δύο μήνες είχε εξαπλωθεί σε πολλές εγκεφαλικές περιοχές (μεταξύ των οποίων η αμυγδαλή) και σε επτά μήνες είχε πλέον διεισδύσει σε ζωτικές περιοχές, όπως ο ιππόκαμπος. Στο διάστημα αυτό παρατηρήθηκε επίσης η σημαντική απώλεια νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη και στην πορεία τα τρωκτικά εμφάνισαν τα τυπικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον, κινητικά και μη (κατάθλιψη, απώλεια αίσθησης όσφρησης, προβλήματα μνήμης και μάθησης κ.ά.).

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι πιθανώς τα ευρήματά τους έχουν ισχύ και για τους ανθρώπους, κάτι που μένει βέβαια να επιβεβαιωθεί.

Δείτε επίσης