Κάποιοι ισχυρίζονται ότι με 4-5 ώρες ύπνου είναι μια χαρά και ότι δεν χρειάζονται περισσότερο για να είναι φρέσκοι και γεμάτοι ζωντάνια. Είναι όμως έτσι;
Υπολογίζεται ότι οι άνθρωποι κοιμούνται περίπου το ένα τρίτο της ζωής τους. Ακούγεται σαν χάσιμο χρόνου. Όμως, όσο κοιμόμαστε το ανθρώπινο σώμα επιτελεί πολλές σημαντικές λειτουργίες για την υγεία και ευεξία μας.
Την ώρα του ύπνου το σώμα μας λειτουργεί σαν υπολογιστής κάνοντας «update». Κατά τη διάρκεια του ύπνου μας, εναλλάσσουμε τον ύπνο REM (rapid eye movement) με τον NREM (non–rapid eye movement) και αυτή η εναλλαγή επαναλαμβάνεται ανά περίπου 90 λεπτά. Το 75% της νύχτας το περνάμε στον ύπνο NREM, ο οποίος αποτελείται από τρία στάδια αυξανόμενης χαλάρωσης. Στον ύπνο, ανανεώνονται οι ορμόνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη και ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα, κάνοντας τα κύτταρα πιο ανθεκτικά σε ιούς και βακτήρια. Κατά τη διάρκεια μάλιστα του ύπνου REM ο εγκέφαλος αποθηκεύει τις πληροφορίες της ημέρας και αφήνει χώρο για τα νέα ερεθίσματα της επομένης.
Η διάρκεια εξαρτάται από την ηλικία
Αλλά πόσο πρέπει εν τέλει να διαρκεί ο ύπνος;
Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Μελετών για τον Ύπνο των ΗΠΑ ένα νεογέννητο πρέπει να κοιμάται από 14 έως 17 ώρες, ακόμη κι αν πρόκειται για διακεκομμένο ύπνο. Τα παιδιά ηλικίας δημοτικού πρέπει να κοιμούνται από 9 έως 11 ώρες, ενώ για τους ενήλικες συνιστάται να μην κοιμούνται λιγότερο από 6 ώρες.
Από την άλλη πλευρά οι ειδικοί τονίζουν ότι οι ώρες αυτές είναι ενδεικτικές. Υπάρχουν άνθρωποι που με λιγότερο από 10 ώρες ύπνου δεν νιώθουν ξύπνιοι. Από την άλλη πλευρά σε όλα υπάρχει ένα μέτρο κι έτσι ειδικοί από την Οξφόρδη έχουν καταλήξει στο ότι ο πολύς ύπνος δεν είναι καλός. Για παράδειγμα, εκτιμούν ότι πάνω από 8 ώρες ύπνου τη νύχτα ενδέχεται να αυξάνουν την πιθανότητα εγκεφαλικού.
Τι συμβαίνει με την έλλειψη ύπνου;
Η ολική έλλειψη ύπνου για παρατεταμένη περίοδο είναι ένα βασανιστήριο. Όσο περισσότερο το σώμα στερείται τον ύπνο, τόσο περισσότερα προβλήματα αποκτά: πέφτει η θερμοκρασία του, μειώνεται η συγκέντρωση, το σώμα μοιάζει να βρίσκεται σε κατάσταση μέθης. Πάντως μέχρι στιγμής οι επιστήμονες δεν έχουν απαντήσει με σιγουριά στο ερώτημα αν η χρόνια έλλειψη ύπνου μειώνει τη διάρκεια ζωής.
Οι λόγοι που οδηγούν σε διαταραχές του ύπνου ποικίλλουν, από τα κινητά τηλέφωνα, τους ήχους και την ακτινοβολία που εκπέμπουν, μέχρι την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης ή αλκοόλ. Επίσης οι έντονοι ήχοι και το φως, από όπου κι αν προέρχονται, μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές του ύπνου.
Μερικές λύσεις που προτείνουν οι ειδικοί για έναν καλό ύπνο είναι να κρατάμε μακριά τα κινητά και τις άλλες ηλεκτρονικές συσκευές, να κοιμόμαστε στο υπνοδωμάτιο και όχι π.χ. στο γραφείο ή στο σαλόνι, ενώ είναι πολύ σημαντικό να εκμεταλλευόμαστε τα Σαββατοκύριακα για λίγη παραπάνω ξεκούραση.
Ένα καλό στρώμα κι ένα καλό μαξιλάρι είναι επίσης σημαντικά για έναν καλό ύπνο, γιατί κρατούν το κεφάλι και το σώμα στη σωστή θέση. Το ίδιο σημαντικό είναι ένα σκοτεινό υπνοδωμάτιο με θερμοκρασία από 15 έως 18 βαθμούς Κελσίου.
Πηγή: Deutsche Welle
