Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι οι παντρεμένοι έχουν λιγότερο συχνά κατάθλιψη και άγχος ενώ ζουν περισσότερο από τους ανύπαντρους και τους χωρισμένους. Φαίνεται πως έχουν και μικρότερο κίνδυνο για άνοια, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Gerontology: Social Sciences.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν 15.000 άτομα άνω των 52 ετών και χρησιμοποίησαν την οικογενειακή κατάσταση των συμμετεχόντων για να προβλέψουν την ψυχική τους υγεία μέσω μετρήσεων της γνωστικής λειτουργίας, που πραγματοποιούνταν είτε τηλεφωνικά είτε από κοντά κάθε δύο χρόνια από το 2000 μέχρι το 2014.
Στο πλαίσιο της μελέτης, διαπιστώθηκε ότι οι παντρεμένοι έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια απ’ ότι οι χωρισμένοι, οι χήροι ή οι ανύπαντροι. Φάνηκε, επίσης, ότι ο γάμος έχει πιο πολλές προστατευτικές επιδράσεις από τη συγκατοίκηση.
Σε μια περίοδο 14 ετών, βρέθηκε ότι οι χωρισμένοι έχουν διπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης γνωστικής έκπτωσης από τους παντρεμένους. Μάλιστα, οι άντρες φαίνεται να βρίσκονται σε χειρότερη θέση από τις γυναίκες καθώς οι χωρισμένοι άντρες ήταν 2,6 φορές πιθανότερο να εμφανίσουν άνοια σε σχέση με τους παντρεμένους, ενώ οι χωρισμένες γυναίκες κινδύνευαν μόνο κατά 30% περισσότερο συγκριτικά με τις παντρεμένες.
Το δεδομένο αυτό, εξηγεί ο Χούι Λιούι, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Michigan State University, λέγοντας ότι οι άντρες ωφελούνται περισσότερο από το γάμο γιατί υποστηρίζονται συναισθηματικά από τις γυναίκες τους και παράλληλα αυτές τους ενθαρρύνουν να υιοθετήσουν υγιεινές συμπεριφορές, όπως να μην καπνίζουν, να μην τρώνε υπερβολικά και να κάνουν εξετάσεις τακτικά.
Πάντως η συγκεκριμένη μελέτη δεν μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη αιτιότητας. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες μεταξύ γάμου και άνοιας. Για παράδειγμα, το διαζύγιο οδηγεί σε συναισθηματικό και οικονομικό άγχος το οποίο προφανώς επηρεάζει την νοητική και γνωστική λειτουργικότητα. Αυτό το άγχος μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση άνοιας.
Έχουν προταθεί ποικίλες ερμηνείες που εξηγούν το πώς ο γάμος προλαμβάνει την εμφάνιση άνοιας. Ο Λιούι λέει ότι οι παντρεμένοι είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση από τους ανύπαντρους, αλλά τονίζει ότι και οι συναισθηματικοί παράγοντες διαδραματίζουν καίριο ρόλο.
Η Λίντα Γουάιτ, καθηγήτρια αστικής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, υποστηρίζει ότι ο εγκεφαλικός φλοιός είναι το κέντρο των γνωστικών λειτουργιών και επομένως όταν δε λειτουργεί φυσιολογικά αρχίζει η εμφάνιση της άνοιας. Η ίδια προτείνει τη συναισθηματική υποστήριξη ανάμεσα στα μέλη του ζευγαριού ως εξήγηση της πρόληψης που προσφέρει ο γάμος στην εμφάνιση της άνοιας και τονίζει τη σημασία των κοινωνικών δικτύων.
Σύμφωνα με την Γουάιτ, οι παντρεμένοι έχουν την αίσθηση ότι ανήκουν κάπου, καθώς δημιουργούν κοινωνικούς δεσμούς μέσω του/της συζύγου με φίλους και οικογένεια. Ο γάμος συμβάλλει στην κοινωνική ενσωμάτωση η οποία βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία. «Οι παντρεμένοι αλληλεπιδρούν συνέχεια με άλλους, διαπραγματεύονται, δημιουργούν σχέσεις και διατηρούν σε δραστηριότητα τον εγκεφαλικό φλοιό», δηλώνει η ίδια.
Φυσικά και ο γάμος δημιουργεί άγχος, αυτά όμως σε μεγάλο βαθμό αντισταθμίζονται από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και συνδέσεις που προσφέρει.
