Γράφει ο Κωνσταντίνος Ξηρομερίτης, αγγειοχειρουργός
Γιατί εμφανίζονται κιρσοί στα πόδια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πώς μπορεί μια γυναίκα να προλάβει την εμφάνισή τους; Ποια είναι η καταλληλότερη περίοδος για την αντιμετώπιση των κιρσών; Οι περισσότερες γυναίκες συνδέουν την εμφάνιση κιρσών των κάτω άκρων με την εγκυμοσύνη. Ποια είναι η αιτία εμφάνισης κιρσών κατά την εγκυμοσύνη;
Η σταδιακή αύξηση του μεγέθους του εμβρύου μέσα στην πύελο θεωρείται ότι ασκεί πίεση τοπικά στις μεγάλης διαμέτρου φλέβες και ότι αυτή η πίεση μεταφέρεται στις φλέβες των κάτω άκρων.
Η βασικότερη αιτία εμφάνισης κιρσών κατά την εγκυμοσύνη -ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της κύησης- είναι ο όγκος του αίματος που κυκλοφορεί στο σώμα της γυναίκας αυξάνεται κατά 30%. Η μεγαλύτερη ποσότητα αυτού του αίματος αποθηκεύεται στα πόδια, των οποίων οι φλέβες αποτελούν κατεξοχήν δεξαμενές αποθήκευσης αίματος στο σώμα.
Επιπρόσθετα, οι ορμόνες που αυξάνονται για διάφορες αιτίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επιδρούν στο τοίχωμα των φλεβών επιτρέποντας την διάτασή τους με σκοπό την «φιλοξενία» του επιπρόσθετου όγκου αίματος σε αυτές, χωρίς αύξηση της πίεσης του φλεβικού αίματος.
Επομένως κάποιες γυναίκες που έχουν ήπια φλεβική ανεπάρκεια πριν την εγκυμοσύνη αλλά οι κιρσοί τους είναι πολύ μικροί για να τραβήξουν την προσοχή, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα κάνουν αισθητή την παρουσία τους καθώς οι κιρσοί θα διαταθούν υπό την επίδραση των ορμονών και θα γεμίσουν από το επιπλέον αίμα που κυκλοφορεί στα πόδια.
Παρατηρήθηκε ότι οι γυναίκες εκείνες που εμφάνισαν κιρσούς κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης ήταν γυναίκες που είχαν παθολογική λειτουργία των βαλβίδων στις φλέβες τους κατά την αρχική εξέταση με triplex στην οποία υποβλήθηκαν. Καμία από τις γυναίκες με φυσιολογική λειτουργία των βαλβίδων των φλεβών τους κατά την αρχική εξέταση με triplex δεν ανάπτυξαν κιρσούς κατά την κύηση.
Μπορεί κανείς να προλάβει την εμφάνιση κιρσών;
Η κατάσταση της φλεβικής κυκλοφορίας των ποδιών βελτιώνεται αρκετά μετά τον τοκετό αν και σπάνια επανέρχεται στην κατάσταση που ήταν πριν τον τοκετό.
Συνήθως μετά από κάθε εγκυμοσύνη, οι κιρσοί επιδεινώνονται όλο και περισσότερο. Έτσι, κάθε επόμενη κύηση αναμένεται να επιβαρύνει όλο και πιο πολύ τη φλεβική κυκλοφορία, η συμπτωματολογία θα είναι πιο ενοχλητική και ο κίνδυνος επιπλοκών μεγαλύτερος.
Οι ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης βοηθάνε πολύ στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και προφυλάσσουν από πιθανές θρομβώσεις. Συνιστάται να τις φοράει κανείς κατά τη διάρκεια της ημέρας, από το πρωί έως το βράδυ. Στις ελαφριές περιπτώσεις οι κάλτσες ριζομηρίου class I (πίεση 18-22 mmHg στα σφυρά) είναι συνήθως αρκετές ενώ για τις πιο βαρειές περιπτώσεις είναι απαραίτητες πιο ισχυρές κάλτσες class II (πίεση 22-30 mmHg στα σφυρά).
Σε πολύ πιο βαριές περιπτώσεις κιρσών και αν ο αγγειοχειρουργός το κρίνει απαραίτητο μπορεί να προταθεί χρήση αντιπηκτικών σαν επιπρόσθετη προφύλαξη από την εμφάνιση θρόμβωσης. Τα προφυλακτικά αυτά μέσα είναι απαραίτητο να συνεχιστούν και κατά τον πρώτο μήνα μετά τον τοκετό.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία των κιρσών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αντενδείκνυται.
Η πιο κατάλληλη περίοδος για την έναρξη θεραπείας είναι μετά την πάροδο τριμήνου από τον τοκετό, όταν δηλαδή η επίδραση της κύησης στις φλέβες θα έχει ελαχιστοποιηθεί και το αποτέλεσμα μιας θεραπείας θα είναι το καλύτερο δυνατό.
Η ενδοαυλική θεραπεία των κιρσών με Laser είναι η ενδεδειγμένη επιλογή στις μέρες μας. Είναι γρήγορη, εξαιρετικά ασφαλής και εντελώς ανώδυνη τεχνική ενώ συνδυάζει άριστα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα με την ταχύτερη επιστροφή της ασθενούς στην καθημερινότητα της.
Η καλύτερη αντιμετώπιση όμως είναι η πρόληψη. Η γενικότερη εντύπωση του κόσμου και, δυστυχώς ορισμένων γιατρών είναι ότι θα πρέπει μια γυναίκα να αναβάλλει για αργότερα τη θεραπεία των κιρσών καθώς μια πιθανή εγκυμοσύνη θα τους επαναφέρει. Αυτή η άποψη είναι λανθασμένη.
Το όφελος της θεραπείας πριν από μια πιθανή εγκυμοσύνη εξασφαλίζει σημαντικά καλύτερη ποιότητα της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της κύησης ενώ παράλληλα ελαχιστοποιεί την πιθανότητα επιπλοκών λόγω προβλημάτων στη φλεβική κυκλοφορία των κάτω άκρων.
Ο Κωνσταντίνος Ξηρομερίτης είναι Διευθυντής της Δ´ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής – Eνδοαυλικό Laser Φλεβικών Παθήσεων του Metropolitan General.
