Ευάγγελος Φιλόπουλος: Χρειαζόμαστε προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης για την αντιμετώπιση του καρκίνου

Με σύνθημα: “ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΜΑΣ”, η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου, πραγματοποιεί μία σειρά εκδηλώσεων σε πολλές περιοχές της χώρας με στόχο την ενημέρωση και συστράτευση όλων στην καταπολέμηση της νόσου

Σήμερα περισσότεροι από 8,2 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από καρκίνο, εκ των οποίων τα 4 εκατομμύρια είναι πρόωροι θάνατοι ατόμων ηλικίας μεταξύ 30 κα 69 ετών.

Στην Ευρώπη το 2012 διαγνώστηκαν 3,45 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνων (χωρίς τους καρκίνους δέρματος) και έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο 1,75 εκ. ασθενείς. Ο καρκίνος του μαστού (464.000), ο καρκίνος του παχέος εντέρου (447.000), του προστάτη (417.000) και των πνευμόνων (410.000) ήταν οι συχνότερες μορφές καρκίνων και αντιπροσωπεύουν τους μισούς από τους καρκίνους που εμφανίζονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη.

Οι συχνότεροι θάνατοι είναι από καρκίνους του πνεύμονα (353.000), παχέο εντέρου (215.000), μαστού (131.000) και στομάχου (107.000) .

Στις χώρες της Ε.Ε διαγνώστηκαν περίπου 2,6 εκατομμύρια νέα κρούσματα καρκίνου και 1,26 εκ θάνατοι.

Στην Ελλάδα

Πάνω από τους μισούς Έλληνες ανησυχούν για τον καρκίνο, (54%), εννέα στους δέκα γνωρίζουν άτομα που πάσχουν από καρκίνο και οι περισσότεροι είναι ενημερωμένοι για τους παράγοντες κινδύνου. Έξι στους 100 Έλληνες έχουν επιβιώσει από κάποια μορφή καρκίνου και ένας στους 100 πάσχει από τη νόσο.

Στο εξωτερικό οι πολίτες θεωρούν το παθητικό κάπνισμα ως τρίτο παράγοντα κινδύνου σε ποσοστό 50%, ενώ στην Ελλάδα έρχεται στην 6η θέση, με ποσοστό μόνο 30%. Το αίσθημα φοβίας για τον καρκίνο είναι, ωστόσο σε χαμηλά επίπεδα όπως και το ποσοστό που υποβάλλεται σε προληπτικές εξετάσεις.

Εντύπωση προκαλεί ότι στην Ελλάδα, οι νέοι είναι περισσότερο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι.

Τα παραπάνω προκύπτουν από τα αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας που πραγματοποίησε η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία (ΕΑΕ) και παρουσίασε σήμερα, με αφορμή την 4η Φεβρουαρίου, Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου, ο πρόεδρός της, Ευάγγελος Φιλόπουλος.

Η έρευνα βασίστηκε σε ερωτηματολόγιο που χρησιμοποίησε η Διεθνής Ένωση για τον έλεγχο του καρκίνου (UICC), σε διεθνή δημοσκόπηση με τη συμμετοχή 15.427 ενηλίκων από 20 χώρες.

Το κοινό της ελληνικής και της διεθνούς έρευνας, είναι πως οι πολίτες ζητούν από τις αρχές καλύτερες υπηρεσίες υγείας, εύκολη πρόσβαση σε αυτές, βοήθεια για την έρευνα και μείωση του κόστους θεραπείας και αποκατάστασης από τον καρκίνο.

«Ο καρκίνος είναι η νούμερο ένα μη μεταδιδόμενη ασθένεια και έχει ταχύτατα αυξανόμενο κόστος», ανέφερε ο κ. Φιλόπουλος, τονίζοντας ότι «οι θεραπείες πρέπει να είναι για όλους και αν οι κυβερνήσεις δεν αντιδράσουν, τα ασφαλιστικά ταμεία θα καταρρεύσουν».

Άσχημα τα νέα για την παρηγορική φροντίδα

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν οι εκπρόσωποι της ΕΑΕ στην παρηγορική φροντίδα και υποστήριξη, η οποία στην Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα. Τα ιατρεία πόνου είναι υποστελεχωμένα, ανέφερε η ομότιμη καθηγήτρια Αναισθησιολογίας και Αλγολογίας, αντιπρόεδρος της ΠΑΡΗΣΥΑ, Ιωάννα Σιαφάκα. Πρόσφατα μάλιστα, όπως είπε, έκλεισε το Ιατρείο Πόνου στο γενικό νοσοκομείο Καλαμάτας. Λειτουργούσε δύο χρόνια και εξυπηρετούσε 565 ασθενείς ογκολογικούς και άλλους, για τον νομό Μεσσηνίας. Το νοσοκομείο, όπως είπε η κ. Σιαφάκα, διαθέτει τρεις αναισθησιολόγους, αλλά δεν επαρκούν για χειρουργεία, διακομιδές και Ιατρείο πόνου, ενώ το νοσοκομείο δεν διαθέτει ογκολόγο.

«Είναι ανήθικο να έχουμε σήμερα στο ΕΣΥ 57 Ιατρεία Πόνου, να έχουμε χτίσει ένα απίστευτο σύστημα εθελοντών γύρω από αυτά, να διαθέτουμε φάρμακα και τεχνικές που να μπορούν να ανακουφίσουν τους ασθενείς, κι όμως να αφήνουμε τους καρκινοπαθείς να υποφέρουν» επισήμανε η κ. Σιαφάκα. Σύμφωνα με την ίδια, σε οργανωμένη πολιτεία θα αρκούσαν 500 κλίνες μέσα στα νοσοκομεία για παρηγορική φροντίδα και 300 ομάδες κατ οίκον υποστήριξης.

Οι θετικές εξελίξεις

Τα καλά νέα είναι η δημιουργία του υπεσύγχρονου και υψηλών προδιαγραφών κέντρου ημερήσιας νοσηλείας για τους ασθενείς της Μακεδονίας -και όχι μόνο-που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Το κέντρο θα λειτουργήσει στο κτίριο της ΕΑΕ στην Πυλαία Θεσσαλονίκης και το κόστος κατασκευής και εξοπλισμού θα αναλάβει η Μαριάννα Λάτση. Η ΕΑΕ θα παραχωρήσει τη χρήση του Κέντρου στο Θεαγένειο νοσοκομείο.

Μια δεύτερη σημαντική εξέλιξη υπήρξε η ψήφιση και η αυστηρή εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, ο οποίος ενσωμάτωσε και τις θέσεις της ΕΑΕ για απαγόρευση του καπνίσματος σε συγκεκριμένους ευαίσθητους δημόσιους χώρους (πχ παιδικές χαρές).

Επίσης, η δράση των κινητών μονάδων της ΕΑΕ, που γυρίζουν όλη την Ελλάδα. Έχουν γίνει 85.000 μαστογραφίες δωρεάν.

Σημαντική είδηση είναι και η δημιουργία Μονάδας Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης εφήβων και νέων ενηλίκων στη νεοπλασματική ασθένεια. Η μονάδα στελεχώνεται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας και λειτουργεί καθημερινά στον χώρες της ΕΑΕ.

Τέλος, η συνεργασία της ΕΑΕ με την ΕΡΤ για τους ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Η ΕΡΤ παραχώρησε τα θεατρικά έργα από την εκπομπή «Θέατρο της Τετάρτης» τα οποία κατέγραψε η ΕΑΕ σε ΜΡ3 και ξεκίνησε πιλοτικά από την Μονάδα «Ν. Κούρκουλος», ώστε οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία να μπορούν να περνούν το χρόνο τους εστιασμένοι στα υψηλής ποιότητας ραδιοφωνικά έργα.

Σε κρίση οι ογκολογικές υπηρεσίες

Ο τομέας των ογκολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας ακολουθεί την τυπική εικόνα της κρίσης στους άλλους τομείς της Υγείας. Αιτίες μεταξύ άλλων, οι επιδεινούμενες υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση. Αν και σημαντικά προβλήματα προϋπήρχαν και επιδεινώθηκαν τα τελευταία χρόνια, το ΕΣΥ φαίνεται πως άντεξε σχετικά.

Στην Ελλάδα υπάρχουν τέσσερα δημόσια ογκολογικά νοσοκομεία (τρία στην Αττική και ένα στη Θεσσαλονίκη) και ογκολογικά τμήματα σε όλα τα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Εν τούτοις η κατανομή παραμένει προβληματική λόγω προβλημάτων στις υποδομές και τη στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό.

Ενδεικτικά σημεία:

1. Ρευστότητα και ασυναρτησία στην πρόσβαση στα νέα φάρμακα μοριακής στόχευσης και σε καινοτόμες διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους. Για τα παλαιότερα, δραστικά αντινεοπλασματικά φάρμακα υπάρχει μεγάλη σύγχυση στον πληθυσμό των ασθενών αλλά και των ογκολόγων. Βασική αιτία η επιβολή της χρήσης των γενοσήμων, τα οποία στη μεγάλη πλειονότητά τους είναι μεν αξιόπιστα αλλά η υποχρεωτική συνταγογράφηση τους προκαλεί καχυποψία στον πληθυσμό. Τα γενόσημα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση πόρων αλλά απαιτούνται κανόνες και διαφάνεια που συνήθως απουσιάζουν.

2. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση -εκτύπωση είναι το ακριβέστερο- με την προχειρότητα που εισήχθη έχει προκαλέσει μεγάλη επιβάρυνση του ιατρικού προσωπικού και απίστευτη ταλαιπωρία των ασθενών.

3. Δραματική υστέρηση του Ψυχοκοινωνικού τομέα (Ψυχίατροι, Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί) στον Δημόσιο Τομέα.

4. Ο Ιδιωτικός Τομέας αδυνατεί εκ των πραγμάτων να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και μάλιστα σε αυτές τις συνθήκες. Ζητούμενο η αποτελεσματική αλληλοσυμπλήρωση Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.

Δείτε επίσης