Ένα κρύο ντους το πρωί είναι ένας μάλλον δυσάρεστος τρόπος για να ξεκινήσετε την ημέρα σας. Ωστόσο, πολλοί μπαίνουν στον πειρασμό να αποκτήσουν τη συνήθεια επειδή το κρύο νερό έχει πολλά υποτιθέμενα οφέλη για την υγεία, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.
Τα κρύα ντους χορηγήθηκαν για λόγους υγείας στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν οι γιατροί τα σχεδίασαν για χρήση σε φυλακισμένους ασύλου και φυλακών για να «δροσίσουν τους καυτούς, φλεγμονώδεις εγκεφάλους και να ενσταλάξουν τον φόβο ώστε να τιθασεύσουν την ορμητική βούληση». Στα μέσα του 19ου αιώνα, οι Βικτωριανοί συνειδητοποίησαν ότι το ντους είχε kai άλλες χρήσεις, δηλαδή το πλύσιμο των ανθρώπων -και θα ήταν καλύτερα αν το νερό ήταν ζεστό. Έτσι το ντους μετατράπηκε από μια συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για να προκαλέσει δυσαρέσκεια για μιάμιση ώρα σε μια ευχάριστη συνήθεια των περίπου 5 λεπτών.
Και όμως η πρακτική του ντους με κρύο νερό με σκοπό τα οφέλη για την υγεία δεν εξαφανίστηκε ποτέ, και πράγματι φαίνεται να έχει γίνει της μόδας μεταξύ των ατόμων της Silicon Valley. Τι δείχνουν όμως τα στοιχεία;
Μια μεγάλη μελέτη από τις Κάτω Χώρες διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έκαναν κρύο ντους ήταν λιγότερο πιθανό από εκείνους που έκαναν ζεστό ντους να πάρουν αναρρωτική άδεια από τη δουλειά τους. Πάνω από 3.000 άτομα χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες και τους ζητήθηκε να κάνουν ένα ζεστό ντους κάθε μέρα. Μια ομάδα κλήθηκε να κάνει ντους για 30 δευτερόλεπτα με κρύο νερό, μια άλλη για 60 δευτερόλεπτα και μια άλλη για 90 δευτερόλεπτα. Η ομάδα ελέγχου μπορούσε να απολαύσει ένα ζεστό ντους. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να ακολουθήσουν αυτό το πρωτόκολλο για ένα μήνα (το 64% συνέχισε το κρύο ντους επειδή τους άρεσε).
Μετά από μια περίοδο παρακολούθησης τριών μηνών, διαπιστώθηκε ότι οι ομάδες που έκαναν ντους με κρύο νερό είχαν κατά 29% μείωση των αυτοαναφερόμενων αναρρωτικών αδειών από τη δουλειά τους. Το ενδιαφέρον είναι ότι η διάρκεια του κρύου ντους δεν έπαιζε ρόλο.
Ο λόγος που το κρύο ντους μπορεί να εμποδίσει τους ανθρώπους να αρρωστήσουν δεν είναι σαφής, αλλά ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι αυτό μπορεί να έχει να κάνει με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μια μελέτη στην Τσεχία έδειξε πως όταν αθλητικοί νεαροί άνδρες βυθίζονταν σε κρύο νερό τρεις φορές την εβδομάδα για έξι εβδομάδες, αυτό έδωσε μια μικρή ώθηση στο ανοσοποιητικό τους σύστημα. Ωστόσο, απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να επιβεβαιωθεί αυτό το εύρημα.
Το κρύο νερό φαίνεται ότι ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το τμήμα του νευρικού συστήματος που διέπει την αντίδραση της μάχης ή φυγής (μια αυτόματη φυσιολογική αντίδραση σε ένα γεγονός που θεωρείται επικίνδυνο, αγχωτικό ή τρομακτικό). Όταν ενεργοποιείται το συμπαθητικό σύστημα, όπως κατά τη διάρκεια ενός κρύου ντους, αυξάνεται η ορμόνη νοραδρεναλίνη. Αυτό είναι που πιθανότατα προκαλεί την αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης που παρατηρείται όταν οι άνθρωποι βυθίζονται σε κρύο νερό και συνδέεται με τις προτεινόμενες βελτιώσεις στην υγεία.
Η βύθιση σε κρύο νερό έχει επίσης αποδειχθεί ότι βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Με την έκθεση στο κρύο νερό, υπάρχει μειωμένη ροή αίματος στο δέρμα. Όταν σταματήσει το κρύο νερό, το σώμα πρέπει να ζεσταθεί, οπότε υπάρχει αύξηση της ροής του αίματος στο δέρμα. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να βελτιώσει την κυκλοφορία. Μια μελέτη που εξέτασε την εμβάπτιση σε κρύο νερό μετά την άσκηση διαπίστωσε ότι, μετά από τέσσερις εβδομάδες, η ροή του αίματος προς και από τους μυς είχε βελτιωθεί.
Υπάρχουν επίσης ορισμένες ενδείξεις ότι ένα κρύο ντους μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η εμβάπτιση σε κρύο νερό στους 14 ℃ αύξησε τον μεταβολισμό κατά 350%. Ο μεταβολισμός είναι η διαδικασία με την οποία το σώμα σας μετατρέπει ό, τι τρώτε και πίνετε σε ενέργεια, οπότε ένας υψηλότερος μεταβολισμός ισούται περίπου με περισσότερες θερμίδες που καίτε.
Τα κρύα ντους θα μπορούσαν επίσης να έχουν οφέλη για την ψυχική υγεία. Υπάρχει μια σχολή σκέψης που πιστεύει ότι η εμβάπτιση σε κρύο νερό προκαλεί αυξημένη πνευματική εγρήγορση λόγω της διέγερσης της προηγουμένως αναφερθείσας απόκρισης μάχης ή φυγής. Σε ηλικιωμένους, το κρύο νερό που εφαρμόζεται στο πρόσωπο και το λαιμό έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Ένα κρύο ντους μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Ένας προτεινόμενος μηχανισμός είναι ότι, λόγω της υψηλής πυκνότητας των υποδοχέων της αίσθησης του κρύου στο δέρμα, ένα κρύο ντους στέλνει μια πολύ μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικών παλμών από τις απολήξεις των περιφερειακών νεύρων στον εγκέφαλο, κάτι που μπορεί να έχει αντικαταθλιπτικό αποτέλεσμα.
Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η βύθιση σε κρύο νερό ή το κρύο ντους είναι καλό για την υγεία σας -ακόμα κι αν οι λόγοι παραμένουν λίγο ασαφείς. Αλλά προτού αρχίσετε να ανοίγετε την κρύα βρύση προς το τέλος του ντους σας, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι. Επειδή μια ξαφνική εκτίναξη κρύου νερού συγκλονίζει το σώμα, μπορεί να είναι επικίνδυνο για άτομα με καρδιακές παθήσεις και μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό ή ακόμα και καρδιακή προσβολή.
