Η ζωή σε ηλιόλουστα μέρη και ο χρόνος σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος, αλλά μια νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές από το University of California και συνεργάτες τους στην Αυστραλία δείχνει ότι σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες, η έκθεση στον ήλιο μπορεί να προστατεύει από την πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας).
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Neurology, έπεται προηγούμενων εργασιών άλλων ερευνητών που έδειξαν συσχέτιση μεταξύ της αυξημένης έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία στην παιδική ηλικία και των χαμηλότερων πιθανοτήτων πολλαπλής σκλήρυνσης σε ενήλικες.
Η μελέτη περιελάμβανε 332 συμμετέχοντες ηλικίας από 3 έως 22 ετών, οι οποίοι είχαν πολλαπλή σκλήρυνση, κατά μέσο όρο, για επτά μήνες. Οι τοποθεσίες και η ποσότητα της έκθεσης στον ήλιο αντιστοιχήθηκαν με 534 συμμετέχοντες χωρίς πολλαπλή σκλήρυνση ίδιας ηλικίας.
Σε ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν οι συμμετέχοντες με πολλαπλή σκλήρυνση ή οι γονείς τους, το 19% δήλωσε ότι περνούσε λιγότερο από 30 λεπτά καθημερινά σε εξωτερικούς χώρους το προηγούμενο καλοκαίρι, σε σύγκριση με το 6% όσων δεν είχαν πολλαπλή σκλήρυνση. Όταν οι ερευνητές έλαβαν υπόψη γνωστούς κινδύνους για πολλαπλή σκλήρυνση, όπως το κάπνισμα και το γυναικείο φύλο, διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που περνούσαν κατά μέσο όρο 30 λεπτά έως 1 ώρα σε εξωτερικούς χώρους καθημερινά είχαν 52% λιγότερες πιθανότητες για πολλαπλή σκλήρυνση, σε σύγκριση με εκείνους που περνούσαν κατά μέσο όρο λιγότερο από 30 λεπτά.
“Είναι γνωστό ότι η έκθεση στον ήλιο ενισχύει τα επίπεδα της βιταμίνης D”, είπαν οι συγγραφείς. “Διεγείρει επίσης τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στο δέρμα που έχουν προστατευτικό ρόλο σε ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας. Η βιταμίνη D μπορεί επίσης να αλλάξει τη βιολογική λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος και, ως εκ τούτου, να διαδραματίσει ρόλο στην προστασία από αυτοάνοσες ασθένειες”.
Η εξέλιξη είναι πιο αργή στα παιδιά
Ενώ η πολλαπλή σκλήρυνση συνήθως προσβάλλει ενήλικες μεταξύ 20 και 50 ετών, περίπου το 3-5% του 1 εκατομμυρίου ασθενών στις Ηνωμένες Πολιτείες με την πάθηση αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα στην παιδική ηλικία.
Η παιδιατρική σκλήρυνση κατά πλάκας είναι αρχικά πολύ φλεγμονώδης, αλλά διαρκεί περισσότερο από τους ενήλικες για να προχωρήσει με συμπτώματα δευτερογενούς εξέλιξης, όπως μέτρια έως σοβαρή αδυναμία, κακό συντονισμό και έλεγχο του εντέρου και της ουροδόχου κύστης, συμπτώματα που εμφανίζονται, κατά μέσο όρο, 28 χρόνια μετά την έναρξη της νόσου, σύμφωνα με τους ειδικούς. Ωστόσο, αυτά τα ορόσημα αναπηρίας επιτυγχάνονται περίπου 10 χρόνια νωρίτερα από ό,τι στην ενήλικη πολλαπλή σκλήρυνση.
Οι ερευνητές βρήκαν συσχέτιση της νόσου με την ένταση του ηλιακού φωτός και υπολόγισαν ότι οι κάτοικοι της Φλόριντα έχουν 21% λιγότερες πιθανότητες από τους κατοίκους της Νέας Υόρκης να έχουν σκλήρυνση κατά πλάκας. Σημείωσαν ότι η έκθεση στον ήλιο ήταν «εξαρτώμενη από τη δόση», δηλαδή όσο μεγαλύτερη ήταν η έκθεση τόσο χαμηλότερος ήταν ο κίνδυνος. Και ακόμη, η έκθεση στον πρώτο χρόνο της ζωής φαινόταν να προστατεύει από την σκλήρυνση κατά πλάκας.
Ευτυχώς, η χρήση αντηλιακού δεν φαίνεται να μειώνει τις θεραπευτικές επιδράσεις του ηλιακού φωτός στην πρόληψη της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Απαιτούνται κλινικές δοκιμές για να καθοριστεί εάν «η αυξανόμενη έκθεση στον ήλιο ή η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη πολλαπλής σκλήρυνσης ή να αλλάξει την πορεία της νόσου μετά τη διάγνωση. Εν τω μεταξύ, «η συμβουλή τακτικού χρόνου στον ήλιο τουλάχιστον 30 λεπτών καθημερινά, ειδικά το καλοκαίρι, η χρήση αντηλιακής προστασίας όπως απαιτείται, ειδικά για συγγενείς πρώτου βαθμού ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, μπορεί να είναι μια σημαντική παρέμβαση για τη μείωση της συχνότητας της νόσου».
Η περιορισμένη έκθεση στον ήλιο και/ή τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με διάφορες παθήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν τη νόσο Πάρκινσον, τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλους τύπους άνοιας, τη σχιζοφρένεια και αυτοάνοσες ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 1, η νόσος του Crohn και ο λύκος.