Ένα συμπλήρωμα βιταμινών που βελτιώνει τον μεταβολισμό στο μάτι φαίνεται να επιβραδύνει τη βλάβη στο οπτικό νεύρο στην περίπτωση του γλαυκώματος. Τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό Cell Reports Medicine. Οι ερευνητές έχουν ξεκινήσει τώρα μια κλινική δοκιμή σε ασθενείς.
Στο γλαύκωμα, το οπτικό νεύρο σταδιακά καταστρέφεται, οδηγώντας σε απώλεια όρασης και, στις χειρότερες περιπτώσεις, σε τύφλωση. Η υψηλή πίεση στο μάτι προκαλεί την ασθένεια και επομένως χρησιμοποιούνται οφθαλμικές σταγόνες, θεραπεία με λέιζερ ή χειρουργική επέμβαση για τη μείωση της πίεσης στο μάτι και έτσι την επιβράδυνση της νόσου. Δυστυχώς, το αποτέλεσμα ποικίλλει.
Οι ερευνητές του γλαυκώματος έχουν από καιρό διατυπώσει τη θεωρία ότι η ουσία ομοκυστεΐνη είναι σχετική με την κατανόηση της νόσου. Τώρα, ερευνητές στο Karolinska Institutet έχουν διερευνήσει τον ρόλο της ομοκυστεΐνης με διάφορους τρόπους.
Στην τρέχουσα μελέτη, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως όταν σε αρουραίους με γλαύκωμα χορηγήθηκαν αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, η ασθένειά τους δεν επιδεινώθηκε. Διαπίστωσαν επίσης ότι τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα των ατόμων με γλαύκωμα δεν συσχετίζονταν με την ταχύτητα εξέλιξης της νόσου και ότι το γλαύκωμα δεν ήταν πιο συχνό σε άτομα με γενετική προδιάθεση για σχηματισμό υψηλών επιπέδων ομοκυστεΐνης. Με βάση αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ομοκυστεΐνη δεν προκαλεί την ασθένεια, αλλά είναι συνέπειά της.
Δεδομένου ότι η ομοκυστεΐνη είναι ένα φυσικό μέρος του μεταβολισμού του σώματος, οι ερευνητές ήθελαν να διερευνήσουν μεταβολικές οδούς που εμπλέκουν την ομοκυστεΐνη τόσο σε τρωκτικά όσο και σε ανθρώπους με γλαύκωμα.
Στη συνέχεια, παρατήρησαν αρκετές ανωμαλίες, οι σημαντικότερες από τις οποίες ήταν μεταβολικές αλλαγές που συνδέονται με την ικανότητα του αμφιβληστροειδούς να χρησιμοποιεί ορισμένες βιταμίνες. Αυτή η αλλαγή σήμαινε ότι ο μεταβολισμός επιβραδύνεται τοπικά στον αμφιβληστροειδή -και αυτό έπαιξε ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου.
«Το συμπέρασμά μας είναι ότι η ομοκυστεΐνη είναι ένας θεατής στη διαδικασία της νόσου, όχι αιτία. Τα μεταβαλλόμενα επίπεδα ομοκυστεΐνης μπορεί να αποκαλύπτουν ότι ο αμφιβληστροειδής έχει χάσει την ικανότητά του να χρησιμοποιεί ορισμένες βιταμίνες που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του υγιούς μεταβολισμού. Γι’ αυτό θέλαμε να διερευνήσουμε εάν τα συμπληρώματα αυτών των βιταμινών θα μπορούσαν να προστατεύσουν τον αμφιβληστροειδή», είπε επικεφαλής της εργασίας James Tribble, ερευνητής και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Κλινικής Νευροεπιστήμης στο Ινστιτούτο Karolinska.
Σε πειράματα σε ποντίκια και αρουραίους με γλαύκωμα, οι ερευνητές έδωσαν συμπληρώματα βιταμινών Β6, Β9 (φολικό οξύ) και Β12, καθώς και χολίνη. Αυτό είχε θετικό αποτέλεσμα. Σε ποντίκια που είχαν γλαύκωμα με βραδύτερη ανάπτυξη, η βλάβη στο οπτικό νεύρο σταμάτησε εντελώς. Σε αρουραίους, οι οποίοι είχαν μια πιο επιθετική μορφή της νόσου με ταχύτερη εξέλιξη, η νόσος επιβραδύνθηκε.
Σε αυτά τα πειράματα, η πίεση των ματιών δεν αντιμετωπίστηκε, κάτι που οι ερευνητές επισημαίνουν ως ιδιαίτερα ενδιαφέρον -υποδηλώνει ότι το μείγμα βιταμινών επηρεάζει την ασθένεια με διαφορετικό τρόπο από ό,τι η μείωση της πίεσης των ματιών.
«Τα αποτελέσματα είναι τόσο ελπιδοφόρα που έχουμε ξεκινήσει μια κλινική δοκιμή, με ασθενείς που έχουν ήδη στρατολογηθεί στο Οφθαλμολογικό Νοσοκομείο St. Erik στη Στοκχόλμη», λέει ο James Tribble. Συμπεριλαμβάνονται ασθενείς με πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας (βραδύτερη εξέλιξη) και ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα (ταχύτερη εξέλιξη).
Περισσότερες πληροφορίες: James Tribble, et al. Dysfunctional one-carbon metabolism identifies vitamins B6, B9, B12, and choline as neuroprotective in glaucoma, Cell Reports Medicine (2025). DOI: 10.1016/j.xcrm.2025.102127. www.cell.com/cell-reports-medi … 2666-3791(25)00200-9.
