Τα αποτελέσματα γύρω από το ρόλο των ωμέγα 3 στην πρόληψη των καρδιαγγειακών είναι αντιφατικά. Ορισμένες μεγάλες μετα-αναλύσεις όπως αυτές με επικεφαλής την Lee Hopper aπό το University of East Anglia δεν έχουν δείξει όφελος τόσο για τα καρδιαγγειακά το 2020 (με 86 τυχαιοποιημένες μελέτες) όσο και για τον καρκίνο επίσης το 2020 (με 47 τυχαιοποιημένες μελέτες).
Όμως, μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Lipidology το 2017 έδειξε ότι σε 14 τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες δοκιμές (RCTs) 71.899 ατόμων, η κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων EPA και DHA μείωσε τον κίνδυνο καρδιακού θανάτου κατά 8% και αυτή ήταν στατιστικά σημαντικό. Η μετα-ανάλυση έδειξε ακόμη μεγαλύτερη μείωση (15%) του κινδύνου σε ομάδες που είχαν αυξημένα τριγλυκερίδια ή LDL χοληστερόλη. Αυτά τα αποτελέσματα συμφωνούν με την υπόθεση ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα EPA και DHA μπορεί να είναι πιο χρήσιμα για τη μείωση του καρδιακού θανάτου σε άτομα υψηλότερου κινδύνου.
Πρέπει όμως να αναφερθεί ότι αυτή η μετα-ανάλυση του 2017 χρηματοδοτήθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό για τα EPA και DHA Ωμέγα-3 (GOED).
Εκτιμάται ότι το 25% των ενηλίκων στις ΗΠΑ έχουν επίπεδα τριγλυκεριδίων πάνω από 150 mg/dL και το 27% έχουν επίπεδα LDL χοληστερόλης πάνω από 130 mg/dL. Η μεγαλύτερη μείωση στα ποσοστά καρδιακού θανάτου -μείωση κινδύνου σχεδόν 30%- παρατηρήθηκε σε δοκιμές που χρησιμοποίησαν δόσεις άνω του 1 γραμμαρίου EPA και DHA ανά ημέρα.
Οι ελεγχόμενες ελεγχόμενες δοκιμές (RCT) είχαν διάρκεια άνω των έξι μηνών και διερεύνησαν τον καρδιακό θάνατο ως το κύριο αποτέλεσμα, συγκρίνοντας τις συχνότητες των καρδιακών θανάτων μεταξύ των ομάδων ωμέγα-3 και ελέγχου. Στις ομάδες ωμέγα-3, καταγράφηκαν 1.613 καρδιακοί θάνατοι (4,48% των ατόμων) σε σύγκριση με 1.746 καρδιακούς θανάτους στις ομάδες ελέγχου (4,87% των ατόμων).
Αυτή η μελέτη δεν εξέτασε τις επιπτώσεις της κατανάλωσης EPA και DHA από ψάρια στον κίνδυνο καρδιακού θανάτου, επειδή δεν υπάρχουν πολλές τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες δοκιμές, αλλά παρατηρητικές μελέτες για το EPA και το DHA από ψάρια.
Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της συμπλήρωσης ωμέγα-3 με EPA και DHA είναι ο χαμηλός κίνδυνος που σχετίζεται με τη χρήση τους. Λόγω του χαμηλού κινδύνου για ανεπιθύμητες ενέργειες, ακόμη και ένα μέτριο όφελος είναι κλινικά σημαντικό.
«Αυτή η μελέτη είναι σημαντική επειδή διερεύνησε τις επιπτώσεις των ωμέγα-3 σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, της στεφανιαίας νόσου», δήλωσε ο Δρ. Harry B. Rice, Αντιπρόεδρος Ρυθμιστικών και Επιστημονικών Υποθέσεων στο GOED, το οποίο χρηματοδότησε τη μελέτη. «Ορισμένες μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν αμφισβητήσει τα οφέλη των ωμέγα-3 στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Ωστόσο, για να κατανοηθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν τα ωμέγα-3 στο καρδιαγγειακό σύστημα, η έρευνα πρέπει να επικεντρωθεί σε μια συγκεκριμένη ασθένεια και όχι σε όλα τα καρδιαγγειακά αποτελέσματα μαζί. Αυτή είναι μια σημαντική λεπτομέρεια που αυτή η μετα-ανάλυση βοηθά να διευκρινιστεί».
Δύο μερίδες την εβδομάδα λιπαρών ψαριών παρέχουν 250-500 mg EPA και DHA την ημέρα. Επιπλέον, η AHA συνιστά επίσης 1 γραμμάριο EPA και DHA την ημέρα για όσους έχουν διαγνωστεί με καρδιακή νόσο.
Στην ιαπωνική μελέτη JELIS, 18.645 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν ώστε να λάβουν είτε 1.800 mg EPA ημερησίως μαζί με στατίνη (ομάδα EPA, n=9.326) είτε μόνο στατίνη (ομάδα ελέγχου, n=9.319) με 5ετή παρακολούθηση. Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος και ο στεφανιαίος θάνατος δεν διέφεραν μεταξύ των ομάδων. Σε ασθενείς με ιστορικό στεφανιαίας νόσου που έλαβαν θεραπεία με EPA, τα μείζονα στεφανιαία επεισόδια μειώθηκαν κατά 19% (υποομάδα δευτερογενούς πρόληψης: 158 [8,7%] στην ομάδα EPA έναντι 197 [10,7%] στην ομάδα ελέγχου). Σε ασθενείς χωρίς ιστορικό στεφανιαίας νόσου, η θεραπεία με EPA μείωσε τα μείζονα στεφανιαία επεισόδια κατά 18%, αλλά αυτό το εύρημα δεν ήταν σημαντικό (104 [1,4%] στην ομάδα EPA έναντι 127 [1,7%] στην ομάδα ελέγχου).
Περισσότερες πληροφορίες: Kevin C. Maki et al, Use of supplemental long-chain omega-3 fatty acids and risk for cardiac death: An updated meta-analysis and review of research gaps, Journal of Clinical Lipidology (2017). DOI: 10.1016/j.jacl.2017.07.010.
