Αφού μαγειρέψετε η πείνα σας υποχωρεί; Ένα πρόσφατα αναγνωρισμένο δίκτυο νευρικών κυττάρων είναι υπεύθυνο, ανακάλυψε μια ερευνητική ομάδα στο Ινστιτούτο Max Planck σε ποντίκια.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια άμεση σύνδεση της μύτης με μια ομάδα νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο που ενεργοποιούνται από τη μυρωδιά του φαγητού και, όταν ενεργοποιούνται, προκαλούν αίσθημα πληρότητας. Αυτό ίσχυε στα ποντίκια κανονικού βάρους, αλλά όχι στα παχύσαρκα ποντίκια. Η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας μπορεί να απαιτεί διαφορετικές συμβουλές σχετικά με την οσμή του φαγητού πριν από ένα γεύμα, με βάση το βάρος ενός ατόμου.
Για τη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στο Nature Metabolism, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν σαρώσεις εγκεφάλου για να διερευνήσουν ποιες περιοχές του εγκεφάλου των ποντικιών ανταποκρίνονται στις οσμές των τροφών και κατάφεραν να εντοπίσουν μια νέα ομάδα νευρικών κυττάρων στο μεσαίο διάφραγμα του εγκεφάλου. Αυτά τα νευρικά κύτταρα αντιδρούν στην τροφή σε δύο βήματα: όταν το ποντίκι μυρίζει την τροφή, ενεργοποιούνται και δημιουργούν μια αίσθηση πληρότητας.
Αυτό συμβαίνει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα επειδή τα νευρικά κύτταρα συνδέονται άμεσα με τον οσφρητικό βολβό. Τα νευρικά κύτταρα αντιδρούν σε διάφορες μυρωδιές φαγητού, αλλά όχι σε άλλες μυρωδιές. Όταν τα ποντίκια άρχισαν να τρώνε, η λειτουργία των νευρικών κυττάρων αναστάλθηκε Συνολικά, τα ποντίκια έτρωγαν λιγότερο όταν αυτά τα νευρικά κύτταρα ήταν ενεργά πριν από το φαγητό.
«Πιστεύουμε ότι αυτός ο μηχανισμός βοηθά τα ποντίκια στην άγρια φύση να προστατεύονται από τους θηρευτές. Τρώγοντας για μικρότερα χρονικά διαστήματα, μειώνουν τις πιθανότητές τους να πιαστούν», εξηγεί η Janice Bulk, η πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Το υπερβολικό βάρος διαταράσσει την αντίληψη
Στα παχύσαρκα ποντίκια, η ίδια ομάδα νευρικών κυττάρων δεν ενεργοποιήθηκε όταν τα ποντίκια μπορούσαν να μυρίσουν την τροφή. Τα ποντίκια δεν ένιωθαν πιο χορτάτα και δεν έτρωγαν λιγότερο συνολικά.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι είναι ήδη γνωστό ότι η παχυσαρκία διαταράσσει το οσφρητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της νευρωνικής δραστηριότητας στον οσφρητικό βολβό. Η πρόσφατα αναγνωρισμένη ομάδα νευρικών κυττάρων θα μπορούσε επίσης να επηρεαστεί από την παχυσαρκία.
Στους ανθρώπους συμβαίνει το ίδιο;
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος περιέχει την ίδια ομάδα νευρικών κυττάρων με τα ποντίκια, αλλά δεν είναι ακόμη γνωστό αντιδρούν και στις οσμές των τροφίμων. Μελέτες από άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν δείξει ότι η μυρωδιά ορισμένων συγκεκριμένων οσμών πριν από ένα γεύμα μπορεί να μειώσει την όρεξη των ανθρώπων. Αντίθετα, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα υπέρβαρα άτομα τρώνε σημαντικά περισσότερο στην ίδια κατάσταση.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν πόσο σημαντικό είναι να λαμβάνεται υπόψη η αίσθηση της όσφρησης στη ρύθμιση της όρεξης και στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Η μελέτη μας δείχνει πόσο επηρεάζονται οι διατροφικές μας συνήθειες στην καθημερινή μας ζωή από τη μυρωδιά του φαγητού», λέει η Sophie Steculorum, επικεφαλής της μελέτης και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στο Ινστιτούτο Max Planck για την Έρευνα του Μεταβολισμού.
«Καθώς ανακαλύψαμε ότι μειώνεται η όρεξη μόνο σε αδύνατα, αλλά όχι σε παχύσαρκα ποντίκια, η μελέτη μας ανοίγει έναν νέο τρόπο για να βοηθήσει στην πρόληψη της υπερκατανάλωσης τροφής στην παχυσαρκία».
Περισσότερες πληροφορίες: A food-sensitive olfactory circuit drives anticipatory satiety, Nature Metabolism (2025). DOI: 10.1038/s42255-025-01301-1.
