Η κολπική μαρμαρυγή είναι ένας τύπος προβλήματος καρδιακού ρυθμού που αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής ανεπάρκειας. Αρκετές μελέτες έχουν εντοπίσει παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή, όπως η υπέρταση, η αποφρακτική υπνική άπνοια, η προχωρημένη ηλικία, η δομική καρδιοπάθεια, η κατανάλωση αλκοόλ και η παχυσαρκία.
Σε σύγκριση με τους μη αθλητές, οι αθλητές αντοχής διαπιστώθηκε ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής. Αν και έχουν προταθεί διάφοροι μηχανισμοί για να εξηγήσουν γιατί οι αθλητές είναι πιο ευάλωτοι στην κολπική μαρμαρυγή, η ακριβής αιτία παραμένει ασαφής.
Ορισμένες από τις προτεινόμενες υποθέσεις για την κολπική αρρυθμογένεση περιλαμβάνουν φλεγμονή, αιμοδυναμική διάταση που προκαλείται από άσκηση και συνοδά νοσήματα. Η μελέτη τονίζει επίσης ότι η καρδιακή αναδιαμόρφωση, μια επίμονη δομική και ηλεκτροφυσιολογική προσαρμογή από χρόνια προπόνησης αντοχής, είναι ένας βασικός παράγοντας σε αυτόν τον αυξημένο κίνδυνο.
Μια προηγούμενη μελέτη έχει επίσης υποθέσει ότι η αθλητική προπόνηση μπορεί να ενεργοποιήσει γονίδια που οδηγούν στην ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής. Για παράδειγμα, οι περικομμένες παραλλαγές στο γονίδιο TTN βρέθηκαν να σχετίζονται με την πρώιμη έναρξη της κολπικής μαρμαρυγής. Η κληρονομικότητα της κολπικής μαρμαρυγής εξηγεί γιατί πολλά νεότερα άτομα χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου αναπτύσσουν την πάθηση. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για την κατανόηση της ακριβούς γενετικής προδιάθεσης που ρυθμίζει τη συχνότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής σε νεότερους αθλητές.
Παρατηρησιακές μελέτες έχουν δείξει ότι οι αθλητές που έχουν μεγαλύτερες σταδιοδρομίες και αποδίδουν σε άκρως επαγγελματικά περιβάλλοντα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής. Ως εκ τούτου, οι αθλητές αντοχής υψηλού επιπέδου θα μπορούσαν να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής, ακόμη και χρόνια μετά την αποχώρησή τους από τους αγώνες. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι ο κίνδυνος μπορεί να επιμένει δεκαετίες μετά τη διακοπή του αθλήματος υψηλού επιπέδου, υπογραμμίζοντας τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της αθλητικής συμμετοχής υψηλού επιπέδου.
Η μελέτη ProAFHeart επικεντρώθηκε στην εκτίμηση της συχνότητας εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής σε αθλητές κωπηλασίας υψηλού επιπέδου που συνταξιοδοτήθηκαν και διερεύνησε εάν αυτή η αύξηση συνδέεται με γενετική προδιάθεση.
Στρατολογήθηκαν πρώην κωπηλάτες υψηλού επιπέδου που αγωνίστηκαν σε εθνικό, παγκόσμιο πρωτάθλημα ή Ολυμπιακό επίπεδο μεταξύ 1960 και 1992. Αυτοί οι συμμετέχοντες, ηλικίας μεταξύ 45 και 80 ετών, εντοπίστηκαν από το Australian Rowing History. Μια αντίστοιχη ομάδα ελέγχου σε αναλογία 1:100 εξήχθη από την UK Biobank. Αυτοί οι συμμετέχοντες αντιστοιχίστηκαν με βάση την εθνικότητα, το φύλο και την ηλικία. Η γενετική ανάλυση πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας δείγματα περιφερικού αίματος.
Συνολικά 121 πρώην κορυφαίοι κωπηλάτες, με μέση ηλικία 62 έτη, προσλήφθηκαν και παρακολουθήθηκαν για διάμεσο χρονικό διάστημα 4,4 ετών. Η ομάδα μελέτης αποτελούνταν από 74% άνδρες και 23 πρώην Ολυμπιονίκες, όλοι εκ των οποίων ήταν λευκής εθνικότητας. Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, οι συνταξιούχοι αθλητές ασκούνταν περισσότερο, ήταν πιο αδύνατοι, ψηλότεροι, είχαν μεγαλύτερη οστική πυκνότητα και οριακά χαμηλότερη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση. Οι συμμετέχοντες και στις δύο ομάδες είχαν λιγότερες διαφορές στην καρδιομεταβολική νόσο και παρόμοια ποσοστά στην υπέρταση, τον διαβήτη και την ισχαιμική καρδιοπάθεια. Ενώ κανένας από τους αθλητές δεν ήταν καπνιστής, περίπου το 25% ήταν πρώην καπνιστές. Αντίθετα, το 4% της ομάδας ελέγχου ήταν καπνιστές. Όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ, οι αθλητές ήταν πιο επιρρεπείς στην κατανάλωση αλκοόλ σε ακραίες ποσότητες (σπάνια ή συχνά), ενώ οι συμμετέχοντες στην ομάδα ελέγχου ήταν πιο πιθανό να πίνουν κατά διαστήματα.
Η μελέτη παρατήρησε ότι, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, τα εγκεφαλικά επεισόδια ήταν τρεις φορές πιο συχνά μεταξύ των αθλητών. Ωστόσο, οι απόλυτοι αριθμοί ήταν χαμηλοί, με 4 από τους 121 αθλητές και 128 από τους 11.495.
Επιπλέον, οι καρδιακοί όγκοι των αθλητών ήταν σημαντικά μεγαλύτεροι από αυτούς των συμμετεχόντων στην ομάδα ελέγχου. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε διαφορά στο κλάσμα εξώθησης της αριστερής κοιλίας και στις δύο ομάδες. Στην περίπτωση των παραμέτρων του ΗΚΓ, διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων. Για παράδειγμα, οι αθλητές είχαν χαμηλότερους καρδιακούς ρυθμούς, μεγαλύτερη διάρκεια διαστήματος QRS, μεγαλύτερα διαστήματα PQ και μεγαλύτερα διαστήματα QT.
Η συχνότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής ήταν υψηλότερη μεταξύ των πρώην αθλητών υψηλού επιπέδου σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Η συχνότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής ήταν επίσης μεγαλύτερη. Η ανάλυση επιβίωσης αποκάλυψε ότι οι αθλητές χωρίς ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής κατά την έναρξη ήταν 2,8 φορές πιο είναι πιθανό να αναπτύξουν περιστασιακή κολπική μαρμαρυγή.
Η παρούσα μελέτη κατέδειξε ότι οι πρώην αθλητές υφίστανται καρδιακή αναδιαμόρφωση που επιμένει δεκαετίες μετά τη συνταξιοδότηση, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιπολασμού και εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής. Απαιτούνται μελλοντικές μελέτες που θα περιλαμβάνουν έναν πιο ποικιλόμορφο και συμπεριληπτικό αθλητικό πληθυσμό, ιδίως μεταξύ των γυναικών.
Περισσότερες πληροφορίες: Flannery, M. D. et al. (2025) Atrial fibrillation in former world-class rowers: Role of environmental and genetic factors. European Heart Journal. DOI:10.1093/eurheartj/ehaf369, https://academic.oup.com/eurheartj/advance-article/doi/10.1093/eurheartj/ehaf369/8169167.
