Δεν είναι όλες οι μορφές παχυσαρκίας ίδιες και το καφέ λίπος θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά. Μια μελέτη με επικεφαλής την ερευνητική ομάδα του Florian Kiefer από το Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού του Τμήματος Ιατρικής III στο MedUni Vienna και το Γενικό Νοσοκομείο της Βιέννης δείχνει ότι τα άτομα που είναι σοβαρά υπέρβαρα (παχύσαρκα) και έχουν επίσης ενεργό καστανό λίπος έχουν έναν πιο υγιή μεταβολισμό και χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια από τα παχύσαρκα άτομα χωρίς καστανό λίπος.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η παρουσία καστανού λίπους μπορεί να προστατεύει από δευτερογενείς ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό Diabetes το 2021.
Για χρόνια τώρα, οι ιατρικοί ερευνητές προσπαθούν να κατανοήσουν γιατί ορισμένοι παχύσαρκοι είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν προβλήματα υγείας όπως διαβήτη ή υψηλή αρτηριακή πίεση από άλλους με παρόμοιο βάρος. Τώρα φαίνεται ότι έχει εντοπιστεί ένας σημαντικός παράγοντας σε αυτό που είναι γνωστό ως «μεταβολικά υγιής παχυσαρκία» με τη μορφή του καφέ λίπους.
«Το καστανό λίπος θεωρείται εδώ και καιρό ότι ωφελεί τον μεταβολισμό επειδή, σε αντίθεση με το πολύ πιο συνηθισμένο λευκό αποθηκευτικό λίπος, μπορεί να κάψει ενέργεια με τη μορφή θερμότητας. Τα μωρά και τα νήπια ειδικότερα χρησιμοποιούν τον καφέ λιπώδη ιστό για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους, αλλά το ποσοστό του καφέ λίπους στο σώμα μειώνεται με την ηλικία και με το υπερβολικό βάρος», εξηγεί ο Florian Kiefer.
Ωστόσο, στην μελέτη, η ερευνητική ομάδα της Βιέννης ανακάλυψε ότι περισσότερο από το ένα τρίτο των σοβαρά υπέρβαρων ενηλίκων (ΔΜΣ > 35kg/m2) εξακολουθούν να έχουν ενεργό καστανό λίπος. Στη μελέτη, οι εθελοντές εκτέθηκαν αρχικά σε μέτριο κρύο χρησιμοποιώντας γιλέκα ψύξης για να ενεργοποιήσουν το καφέ λίπος, το οποίο στη συνέχεια ανιχνεύθηκε με σάρωση PET-CT.
«Στους ενήλικες, το καφέ λίπος βρίσκεται κυρίως στη βάση του λαιμού και στο θώρακα. Μια σύντομη περίοδος διέγερσης με κρύο περίπου μίας ώρας είναι αρκετή για να το ενεργοποιήσει», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Kiefer. Οι υπέρβαροι συμμετέχοντες με καφέ λίπος εμφάνισαν υψηλότερη κατανάλωση ενέργειας, λιγότερο επιβλαβές κοιλιακό λίπος, πιο υγιή μεταβολισμό του σακχάρου και λιγότερα σημάδια λιπώδους ηπατικής νόσου από μια ομάδα ελέγχου παρόμοιου βάρους αλλά χωρίς ανιχνεύσιμο καστανό λίπος.
Ο Kiefer σχολίασε: «Είναι αρκετά εκπληκτικό το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες με καφέ λίπος τα πήγαν καλύτερα σε όλες σχεδόν τις μεταβολικές παραμέτρους, παρόλο που είχαν ελαφρώς υψηλότερο ΔΜΣ. Αυτά τα δεδομένα μας δείχνουν για άλλη μια φορά ότι δεν έχει σημασία μόνο η ποσότητα του λιπώδους ιστού, αλλά κυρίως η ποιότητά του».
Στην πραγματικότητα, οι διαφορές στην κατανομή του λίπους μπορεί να συνέβαλαν στην πλεονεκτική μεταβολική κατάσταση. Συγκεκριμένα, το ποσοστό του βαθιά κοιλιακού λίπους (σπλαχνικό λίπος), το οποίο αντιπροσωπεύει υψηλό κίνδυνο για διαβήτη και καρδιακή προσβολή, ήταν σημαντικά χαμηλότερο στην ομάδα του καστανού λίπους. «Είναι πιθανό η αυξημένη μεταβολική δραστηριότητα του καφέ λίπους να διασπά και να καίει κατά προτίμηση πρώτα τα επιβλαβή αποθέματα σπλαχνικού λίπους. Γι’ αυτό εργαζόμαστε σκληρά για την ανάπτυξη φαρμακευτικών θεραπειών για την ενεργοποίηση του καστανού λίπους», εξήγησε ο Kiefer.
Περισσότερες πληροφορίες: Carsten T. Herz et al, Active Brown Adipose Tissue is Associated With a Healthier Metabolic Phenotype in Obesity, Diabetes (2021). DOI: 10.2337/db21-0475.
