Όσο περισσότερο ασχολούμαστε με τη δομημένη άσκησης, τόσο περισσότερο τείνουμε να περιορίζουμε τις καθημερινές σωματικές δραστηριότητες π.χ. το ποδήλατο στη δουλειά. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε μια μετα-μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα για όποιον θέλει να χάσει βάρος. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Nutrition Reports.
Μετά από ένα επίπονο τρέξιμο ή προπόνηση, πιστεύετε ότι σας αξίζει μια μεγάλη ξεκούραση στον καναπέ ή μια βόλτα με το ασανσέρ αντί να ανεβείτε τις σκάλες. Ένα ευρύ φάσμα μελετών δείχνει ότι καθώς οι άνθρωποι αυξάνουν την ποσότητα της δομημένης άσκησης, όπως το να πηγαίνουν στο γυμναστήριο ή να τρέχουν, τείνουν να «τεμπελιάζουν» περισσότερο όταν πρόκειται για καθημερινές σωματικές δραστηριότητες που δεν θεωρούνται δομημένη άσκηση.
«Στο 67% των μελετών, μπορούμε να δούμε ότι οι άνθρωποι περιορίζουν τις σωματικές δραστηριότητες στην καθημερινή τους ζωή ως αποζημίωση για την περισσότερη προπόνηση. Αυτό περιλαμβάνει λιγότερο περπάτημα, ποδήλατο και σκαλοπάτια», λέει η Julie Marvel Mansfeldt. μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Τμήμα Διατροφής, Άσκησης και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Η Mansfeldt είναι ο πρώτη συγγραφέας αυτής της συστηματικής ανασκόπησης 24 μελετών, που όλες περιγράφουν τα επίπεδα καθημερινής σωματικής δραστηριότητας των ανθρώπων πριν και κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων με διάφορα δομημένα προγράμματα άσκησης.
Το επίπεδο της τακτικής σωματικής δραστηριότητας φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στο εάν ένα άτομο χάνει ή όχι με επιτυχία βάρος. «Η απώλεια βάρους έχει να κάνει με την αλλαγή της ισορροπίας μεταξύ της ποσότητας ενέργειας που καταναλώνετε και της ποσότητας που ξοδεύετε. Μπορείτε είτε να τρώτε λιγότερο είτε να αυξήσετε το επίπεδο της σωματικής σας δραστηριότητας», λέει η Mansfeldt.
Θεωρητικά, ένα ενεργειακό έλλειμμα που προκύπτει από άσκηση θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια βάρους. Αλλά στην πράξη, βλέπουμε ότι αυτά τα δύο, η απώλεια βάρους μέσω άσκησης είναι μικρότερη από το αναμενόμενο. Αυτό δείχνει ότι κάποιο είδος αντισταθμιστικού μηχανισμού πρέπει να υπάρχει. Παραδόξως και σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, συνήθως δεν αυξάνουμε την ποσότητα του φαγητού που τρώμε και αυτό σημαίνει ότι μειώνουμε τις σωματικές μας δραστηριότητες στην καθημερινότητά μας. Μία από τις μελέτες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή η μείωση έκανε τα άτομα να χάσουν 22% λιγότερο βάρος από το αναμενόμενο από το πρόγραμμα προπόνησης.
Σύμφωνα με την Mansfeldt, η τάση να είμαστε λιγότερο σωματικά δραστήριοι εκτός του χρόνου άσκησης είναι ένα μείγμα φυσιολογικών και ψυχολογικών μηχανισμών μέσα μας.
Η αντιστάθμιση μπορεί να προέλθει από το ότι νιώθουμε απλώς πιο κουρασμένοι μετά από μια προπόνηση στο γυμναστήριο. Αλλά πιθανότατα υπάρχει και ένας ψυχολογικός παράγοντας στο παιχνίδι, που είναι ένα είδος συστήματος ανταμοιβής που μας κάνει να πιστεύουμε ότι αξίζουμε να ξαπλώνουμε περισσότερο στον καναπέ μας και να παραλείψουμε τη μεγάλη βόλτα με το σκύλο.
Ενώ πολλοί πιθανώς πιστεύουν ότι θα αισθάνονται πιο πεινασμένοι και θα τρώνε περισσότερο μετά από δομημένο άθλημα, η έρευνα δείχνει ότι στην πραγματικότητα αυτό το είδος αντιστάθμισης δεν είναι τόσο συνηθισμένο.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η αντισταθμιστική μείωση των σωματικών δραστηριοτήτων είναι μια κοινή απάντηση τόσο μεταξύ ανδρών όσο και γυναικών, καθώς και μεταξύ των ατόμων με σωματικό βάρος εντός του υγιούς εύρους και εκείνων με υπερβολικό βάρος.
Επί του παρόντος, τα προγράμματα απώλειας βάρους που περιλαμβάνουν άσκηση αναφέρουν πάντα ότι οι συμμετέχοντες πρέπει να προσέχουν να μην τρώνε περισσότερο. Οι συγγραφείς ελπίζουν ότι θα αρχίσει να αναφέρεται και η αντιστάθμιση που βασίζεται στην άσκηση ώστε να θυμάστε να είστε δραστήριοι σε καθημερινή βάση.
Περισσότερες πληροφορίες: Compensatory Responses to Exercise Training As Barriers to Weight Loss: Changes in Energy Intake and Non-exercise Physical Activity.
