Η υγιεινή διατροφή είναι πιο ακριβή ή πιο φθηνή; Εξαρτάται από το τι περιλαμβάνει. Η χορτοφαγική διατροφή είναι σίγουρα πιο φθηνή από την τυπική διατροφή κυρίως επειδή περιλαμβάνει λιγότερο κρέας και γαλακτοκομικά. Από την άλλη μεριά η μεσογειακή διατροφή φαίνεται να είναι κάπως πιο ακριβή.
Μια βίγκαν διατροφή θα μπορούσε να μειώσει τις δαπάνες σας για διατροφή, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023. Το κόστος των τροφίμων μειώνεται με μια βίγκαν διατροφή χαμηλών λιπαρών, μια εξοικονόμηση άνω των 500 δολαρίων ετησίως, σε σύγκριση με μια δίαιτα που περιλαμβάνει κρέας, γαλακτοκομικά και άλλα ζωικά προϊόντα, σύμφωνα με μια ανάλυση της Physicians Committee for Responsible Medicine που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open.
«Γνωρίζαμε ότι μια βίγκαν διατροφή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτης και παχυσαρκία -και τώρα έχουμε απόδειξη ότι η επιλογή φασολιών αντί για βοδινό κρέας θα οδηγήσει επίσης σε σημαντική εξοικονόμηση στον λογαριασμό σας για ψώνια», ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης Hana Kahleova.
Οι συμμετέχοντες ανατέθηκαν τυχαία σε μια βίγκαν ομάδα ή ομάδα ελέγχου. Η βίγκαν ομάδα κλήθηκε να ακολουθήσει μια διατροφή χαμηλών λιπαρών που αποτελείται από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και όσπρια, ενώ η ομάδα ελέγχου κλήθηκε να μην κάνει αλλαγές στη διατροφή. Η πρόσληψη θερμίδων και το κόστος τροφίμων δεν περιορίστηκαν για καμία ομάδα.
Για την αξιολόγηση του κόστους τροφίμων, τα διατροφικά αρχεία των συμμετεχόντων συνδέθηκαν με δεδομένα τιμών τροφίμων από το Σχέδιο Thrifty Food του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, 2021.
Το συνολικό κόστος τροφίμων μειώθηκε στην ομάδα vegan 1,51 δολάρια την ημέρα, σε σύγκριση με 0,6 δολ. στην ομάδα ελέγχου. Η μείωση κόστους στη βίγκαν διατροφή αποδόθηκε κυρίως σε εξοικονόμηση σε κρέας (1,77 δολάρια την ημέρα) και γαλακτοκομικά (0,74 δολάρια την ημέρα). Οι αλλαγές στις αγορές άλλων ομάδων τροφίμων (π.χ. αυγά και πρόσθετα λιπαρά) συνέβαλαν επίσης στην παρατηρούμενη εξοικονόμηση.
Πριν από τη μελέτη το ημερήσιο κόστος της διατροφής ήταν στα 9,31 δολ. την ημέρα για όλους τους συμμετέχοντες. Στο διάστημα της μελέτης μειώθηκε σε 8,71 δολ. την ημέρα για την ομάδα ελέγχουν και σε 7,80 δολ. την ημέρα για την ομάδα βίγκαν. Η διαφορά ήταν 0,90 δολ. την ημέρα μεταξύ των δύο διατροφών και για ένα έτος η διαφορά είναι 328 δολ. Από το αρχικό κόστος η μείωση για την ομάδα βίγκαν ήταν 551 δολ. το χρόνο ή 16%.
Αυτές οι εξοικονομήσεις υπερίσχυσαν των αυξημένων δαπανών για λαχανικά (+1,03 δολάρια την ημέρα), φρούτα (+0,40 δολάρια την ημέρα), όσπρια (+0,30 δολάρια την ημέρα), δημητριακά ολικής αλέσεως (+0,30 δολάρια την ημέρα) και εναλλακτικές λύσεις κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Τα ευρήματα υποστηρίζουν προηγούμενη έρευνα που δείχνει ότι μια φυτική διατροφή παρέχει μεγαλύτερη εξοικονόμηση κόστους από μια που περιλαμβάνει ζωικά προϊόντα. Μια μελέτη του 2020 εκτίμησε ότι οι δίαιτες που περιελάμβαναν λιγότερες ζωικές και περισσότερες φυτικές τροφές ήταν έως και 25-29% λιγότερο ακριβές από τις παμφάγες δίαιτες.
Εκτός από την εξοικονόμηση κόστους, η μελέτη διαπίστωσε ότι μια βίγκαν διατροφή χαμηλή σε λιπαρά είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια βάρους και τη βελτίωση της σωματικής σύνθεσης και της ευαισθησίας στην ινσουλίνη σε υπέρβαρους ενήλικες.
Βίγκαν ή μεσογειακή διατροφή;
Μια νέα μελέτη της Kahleova το 2024 βρήκε ότι η βίγκαν διατροφή είναι μάλλον πιο οικονομική και μπορεί να εξοικονομήσει πάνω από 650 δολάρια ετησίως ή 1,80 δολάρια την ημέρα, σε σύγκριση με μια τυπική αμερικανική διατροφή που περιελάμβανε κρέας, γαλακτοκομικά και άλλα ζωικά προϊόντα. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open και διαπίστωσε ότι μια μεσογειακή διατροφή κοστίζει 60 σεντς περισσότερο την ημέρα σε σύγκριση με την τυπική αμερικανική διατροφή. Το συνολικό κόστος τροφίμων ήταν 25% χαμηλότερο, 2,40 δολάρια την ημέρα, με μια βίγκαν διατροφή, σε σχέση με τη μεσογειακή διατροφή.
«Καθώς το κόστος των τροφίμων παραμένει πεισματικά υψηλό, οι καταναλωτές θα πρέπει να αντικαταστήσουν το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με μια βίγκαν διατροφή χαμηλών λιπαρών που βασίζεται σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και φασόλια, για να εξοικονομήσουν πιθανώς περισσότερα από 650 δολάρια ετησίως από τον λογαριασμό των αγορών τους, σε σύγκριση με μια τυπική αμερικανική διατροφή, και περισσότερα από 870 δολάρια, σε σύγκριση με τη μεσογειακή διατροφή», είπε η Hana Kahleova. «Μια βίγκαν διατροφή δεν θα εξοικονομήσει μόνο χρήματα. Θα μπορούσε να σώσει ζωές βοηθώντας στην αποφυγή ή τη βελτίωση παθήσεων όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και οι καρδιακές παθήσεις».
Η μείωση του κόστους στη βίγκαν διατροφή οφείλεται κυρίως σε εξοικονόμηση 2,90 δολαρίων την ημέρα σε κρέας, 50 σεντς την ημέρα σε γαλακτοκομικά προϊόντα και 50 σεντς την ημέρα σε πρόσθετα λιπαρά. Αυτές οι εξοικονομήσεις αντιστάθμισαν τις αυξημένες δαπάνες κατά 50 σεντς την ημέρα σε λαχανικά, 30 σεντς την ημέρα σε δημητριακά και 50 σεντς την ημέρα σε εναλλακτικές λύσεις κρέατος στη βίγκαν διατροφή.
Η μεσογειακή διατροφή κοστίζει 10,5 δολ. την ημέρα και η βίγκαν διατροφή κοστίζει 7,90 δολ. την ημέρα, μια μείωση 25%. Ο κύριος λόγος που η μεσογειακή διατροφή είναι 0,60 σεντς ακριβότερη την ημέρα σε σχέση με την τυπική αμερικανική δίαιτα είναι ότι περιέχει περισσότερο κρέας. Επίσης περιέχει περισσότερα γαλακτοκομικά και ελαιόλαδο -το ελαιόλαδο είναι λίγο πιο ακριβό από τα σπορέλαια.
Η μελέτη του 2024 αποτελεί μια δευτερογενή ανάλυση προηγούμενης μελέτης που τυχαιοποίησε τους συμμετέχοντες είτε σε μια βίγκαν δίαιτα χαμηλών λιπαρών, η οποία αποτελούνταν από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και φασόλια, είτε σε μια μεσογειακή δίαιτα, η οποία επικεντρώθηκε σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, για 16 εβδομάδες. Καμία ομάδα δεν είχε όριο θερμίδων. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες επέστρεψαν στις βασικές τους δίαιτες για μια περίοδο διακοπής τεσσάρων εβδομάδων πριν μεταβούν στην αντίθετη ομάδα για επιπλέον 16 εβδομάδες.
Η μελέτη του 2023 για το κόστος είχε βρει ότι μειώνεται 16% με μια βίγκαν διατροφή χαμηλών λιπαρών σε σχέση με την τυπική αμερικανική διατροφή.
Περισσότερες πληροφορίες:
- Hana Kahleova et al, Vegan Diet and Food Costs Among Adults With Overweight, JAMA Network Open (2023). DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2023.32106.
- Hana Kahleova et al, Food Costs of a Low-Fat Vegan Diet vs a Mediterranean Diet, JAMA Network Open (2024). DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2024.45784.
