Η υπερτροφία του λευκού λιπώδους ιστού λόγω αποθήκευσης τριγλυκεριδίων και η στεάτωση στο ήπαρ λόγω υπερβολικής de novo (εκ νέου) λιπογένεσης έχουν επιβλαβείς μεταβολικές επιδράσεις. Μια μελέτη βρήκε ότι αυτές οι διεργασίες διεγείρονται από την ενζυμική απομάκρυνση των S-νιτροσυλικών (SNO) ομάδων από διακριτούς πρωτεϊνικούς στόχους στον λευκό λιπώδη ιστό και το ήπαρ από την δενιτροζυλάση SCoR2. Τα ποντίκια που είχαν έλλειψη SCoR2 ή στα οποία δόθηκε αναστολέας SCoR2 προστατεύτηκαν από τις δίαιτες που προκαλούν παχυσαρκία λόγω της αυξημένης οξείδωσης λιπαρών οξέων στο ήπαρ και της μειωμένης επέκτασης του λιπώδους ιστού.
Η παχυσαρκία είναι μια παγκόσμια επιδημία και μια σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας, επειδή αυξάνει τον κίνδυνο για συννοσηρότητες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων και της λιπώδους νόσου του ήπατος (MASLD). Τα ποσοστά αυτών των διαταραχών έχουν αυξηθεί καθώς ο κόσμος υιοθετεί όλο και περισσότερο δίαιτες με υψηλή ενεργειακή πυκνότητα και καθιστικό τρόπο ζωής.
Το μονοξείδιο του αζώτου είναι ένα μόριο αερίου με πλειοτροπικές δράσεις στο σώμα. Αυτές οι επιδράσεις του μονοξειδίου του αζώτου πραγματοποιούνται μέσω της σύνδεσής του με τις πρωτεΐνες. Η υπερβολική ή η πολύ μικρή σύνδεση του μονοξειδίου του αζώτου (με βασικές πρωτεΐνες) προκαλεί ασθένειες.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science Signaling, μια ερευνητική ομάδα από τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία και το Πανεπιστήμιο Case Western Reserve ανακάλυψε ένα νέο ένζυμο (SCoR2) που απομακρύνει το μονοξείδιο του αζώτου από τις πρωτεΐνες που ελέγχουν τη συσσώρευση λίπους. Η απομάκρυνση του μονοξειδίου του αζώτου ενεργοποίησε τη σύνθεση λίπους, αποδεικνύοντας ότι το SCoR2 είναι απαραίτητο για την παραγωγή λίπους.
Στη συνέχεια, η ομάδα ανέστειλε το SCoR2 με δύο τρόπους. Πρώτον γενετικά και δεύτερον αναπτύσσοντας ένα φάρμακο. Διαπίστωσε ότι ο αποκλεισμός αυτού του ενζύμου που απομακρύνει το μονοξείδιο του αζώτου εμπόδισε την αύξηση βάρους και την ηπατική βλάβη σε μοντέλα ποντικών. Το ίδιο φάρμακο μείωσε επίσης την κακή χοληστερόλη.
«Έχουμε μια νέα κατηγορία φαρμάκων που αποτρέπουν την αύξηση βάρους και μειώνουν τη χοληστερόλη -μια πιθανή θεραπεία για την παχυσαρκία και τις καρδιαγγειακές παθήσεις, με πρόσθετα ηπατικά οφέλη», εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Jonathan Stamler, Πρόεδρος και Συνιδρυτής του Harrington Discovery Institute, Διακεκριμένος Καθηγητής Πανεπιστημίου, Καθηγητής Καρδιαγγειακής Καινοτομίας στο Οικογενειακό Ίδρυμα Robert S. and Sylvia K. Reitman και Καθηγητής Ιατρικής και Βιοχημείας στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία και στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve.
«Στο ήπαρ, το μονοξείδιο του αζώτου αναστέλλει τις πρωτεΐνες που παράγουν λίπος και χοληστερόλη. Στον λιπώδη ιστό, το μονοξείδιο του αζώτου αναστέλλει το γενετικό πρόγραμμα που παράγει τα ένζυμα που δημιουργούν λίπος», πρόσθεσε ο Stamler.
Τα παρόντα ευρήματα καταδεικνύουν ότι η διαφοροποίηση των λιποκυττάρων, η λιπογένεση, η αποθήκευση τριγλυκεριδίων και η οξείδωση λιπαρών οξέων ρυθμίζονται από το SCoR2 για τον έλεγχο του συνολικού ενεργειακού ισοζυγίου.
Τα επόμενα βήματα σε αυτήν την έρευνα περιλαμβάνουν την προώθηση του φαρμάκου σε κλινικές δοκιμές, οι οποίες θα πρέπει να διαρκέσουν περίπου 18 μήνες.
«Η ομάδα μας προσβλέπει στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός πρώτου στην κατηγορία του φαρμάκου για την αναστολή της αύξησης βάρους και τη μείωση της χοληστερόλης, με ευνοϊκές επιδράσεις στην υγεία του ήπατος», δήλωσε ο Δρ. Stamler.
Περισσότερες πληροφορίες¨Nicholas M. Venetos et al, The protein denitrosylase SCoR2 regulates lipogenesis and fat storage, Science Signaling (2025). DOI: 10.1126/scisignal.adv0660.
