Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Πολλαπλοί ιοί και μικρόβια με ποικίλα αντιγονικά χαρακτηριστικά προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις το χειμώνα (π.χ. αδενοιοί, ρινοιοί, γρίπη, πνευμονιόκοκος, στρεπτόκοκκος, αιμόφιλος).
Οι συνήθεις λοιμώξεις είναι το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη, η φαρυγγίτιδα και η αμυγδαλίτιδα. Η πρόληψη περιλαμβάνει την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την αποφυγή της έκθεσης σε παθογόνα μικρόβια.
Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί καλά η λοίμωξη λύεται εντός ορισμένων ημερών χωρίς να παρουσιαστούν σοβαρές επιπλοκές.
Σοβαρές επιπλοκές των αναπνευστικών λοιμώξεων είναι το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, η μηνιγγίτιδα, η πνευμονία, η καρδιακή βλάβη, η επιδείνωση χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας ή άσθματος, η παραρρινοκολπίτιδα, η μέση ωτίτιδα, το σύνδρομο REYE, η μυοσίτιδα, η ραβδομυόλυση, η μυοκαρδίτιδα, η περικαρδίτιδα, η επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας, η εγκεφαλίτιδα, το GUILLAIN BARRE, η καρδιοαναπνευστική ανακοπή.
Κύρια κλινικά σύνδρομα στην περίπτωση ομαλής εξέλιξης των συνήθων εποχικών λοιμώξεων είναι:
1. ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ
Τα παθογόνα μικρόβια προσβάλλουν μόνο το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Τα συμπτώματα είναι μπούκωμα, μείωση της αίσθησης της όσφρησης, υδαρείς ρινικές εκκρίσεις, βήχας. Ο πονόλαιμος, ο πονοκέφαλος, η κακουχία, είναι συχνά συνοδά συμπτώματα. Ο υψηλός πυρετός εμφανίζεται σπανιότερα. Το κοινό κρυολόγημα συνήθως λύεται εντός 3-7 ημερών, αν και περιστασιακά στην περίπτωση ορισμένων σπανίων ιών μπορεί να διαρκέσει πάνω από δεκαήμερο.
2. Η ΓΡΙΠΗ
Οι πιο σοβαρές επιδημικές εξάρσεις προκαλούνται από ιούς γρίπης Α. Η γρίπη χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη πυρετού, 38-41 βαθμούς, πόνους στους μύες, πονοκέφαλο, βήχα, πρήξιμο αδένων, ρίγη, αίσθημα κακουχίας.
Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα άτομα εμφανίζουν την εικόνα που προαναφέρεται, το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων είναι ευρύ και κυμαίνεται από ελαφρά απύρετη αναπνευστική νόσο όπως το κοινό κρυολόγημα έως την σοβαρή εξάντληση.
Ο πυρετός εμφανίζει ταχεία άνοδο κατά το πρώτο 24ωρο και πέφτει βαθμιαία σε διάστημα δύο – τριών ημερών, αν και περιστασιακά διαρκεί επί μία εβδομάδα. Η νόσος γενικά λύεται εντός δύο πέντε ημερών εάν δεν παρουσιαστούν επιπλοκές.
3. Η ΦΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ – ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ
Η φαρυγγίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή στο επίπεδο του φάρυγγα και πονόλαιμο. Όταν η φλεγμονή επεκτείνεται στις αμυγδαλές εμφανίζεται τοπικά εξίδρωμα αμυγδαλών και αμυγδαλίτιδα. Η αμυγδαλίτιδα από πυογόνο στρεπτόκοκκο συχνά συνοδεύεται και από φλεγμονή και διόγκωση αμυγδαλών και απαιτεί ειδική αντιβιοτική θεραπεία για να εκριζωθεί ο στρεπτόκοκκος και να μην εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές.
ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Το αμυντικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει πολλούς μηχανισμούς άμυνας και προστασίας έναντι των τοξικών παραγόντων. Η νόσος εκδηλώνεται ως συνέπεια αποτελεσματικής προέλασης των παθογόνων και το είδος του κλινικού συνδρόμου εξαρτάται τόσο από το είδος και την λοιμογονική ισχύ του παθογόνου μικροοργανισμού όσο και από την ποιότητα των γραμμών άμυνας του σώματος.
Το δέρμα που προστατεύει τα ευαίσθητα εσωτερικά όργανα από τους εισβολείς, το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα που φιλτράρει τον εισπνεόμενο αέρα και ειδικά φαγοκύτταρα και τοξικά ένζυμα που βρίσκονται στις πύλες εισόδου των μικροβίων αποτελούν τις βασικές πρώτες γραμμές άμυνας.
Όταν οι πρώτες γραμμές άμυνας καταστούν αναποτελεσματικές να εξουδετερώσουν τα παθογόνα μικρόβια κινητοποιούνται βαθύτερα επίπεδα άμυνας στα οποία τα λευκά αιμοσφαίρια και ορισμένες χημικές ουσίες του αίματος που προσηλώνονται στους ξένους οργανισμούς και τις τοξίνες και τους καταστρέφουν έχουν βασικό ρόλο.
Η σωστή πρόληψη περιλαμβάνει:
1. Την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η ανοσολογική ετοιμότητα του σώματος μειώνεται σε περίπτωση χρόνιων νοσημάτων που αλλοιώνουν τη σωστή άμυνα, στις εγκύους, στα μωρά και στους ηλικιωμένους. Η άριστη θεραπεία των χρόνιων νοσημάτων και η ενισχυτική εφαρμογή εμβολίων είναι σημαντική στις περιπτώσεις αυτές.
Η εφαρμογή σωστών συνηθειών καθημερινότητας που στα υγιή άτομα περιλαμβάνουν διατροφή πλούσια σε φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, άσκηση, αποφυγή παθητικού και ενεργητικού καπνίσματος, διατήρηση φυσιολογικού βάρους, επαρκούς ύπνου, αποφυγή ψυχολογικών επιβαρύνσεων, αποφυγή άσκοπης λήψης φαρμάκων τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Στην περίπτωση πασχόντων από χρόνια νοσήματα, απαιτείται εφαρμογή ειδικών ενδεικνυόμενων διατροφικών προγραμμάτων και προγραμμάτων καθημερινότητας ανάλογα με το είδος της χρόνιας πάθησης.
2. Την αποφυγή έκθεσης σε παθογόνα μικρόβια με την εφαρμογή σωστών γενικών κανόνων ατομικής και κοινωνικής υγιεινής. Συγκεκριμένα, με δεδομένο ότι οι αναπνευστικές λοιμώξεις μεταδίδονται μέσω αναπνοής και μολυσμένων αντικειμένων συνιστάται :
• Να αποφεύγετε την στενή επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού και χώρους με συνωστισμό.
• Να ανοίγετε συχνά τα παράθυρα και να φροντίζετε για την συχνή ανανέωση του αέρα στους χώρους όπου ευρίσκεστε.
• Να αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια την μύτη και το στόμα σας που αποτελούν τις κύριες πρώτες θέσεις πιθανού εποικισμού.
Το συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών είναι πολύ σημαντικό. Τα χέρια αποτελούν ένα βασικό μέσο με το οποίο οι ιοί και τα μικρόβια του κοινού κρυολογήματος προσεγγίζουν τις ευαίσθητες πύλες του σώματος, λόγω της ιδιαίτερης σχέσης τους με τις πύλες αυτές.
Τα χέρια πρέπει να πλένονται συχνά με άφθονο τρεχούμενο νερό, κατά προτίμηση ζεστό, να χρησιμοποιείται καλό αντισηπτικό σαπούνι τουλάχιστον επί είκοσι δευτερόλεπτα (χωρίς να παραμελούνται οι πτυχές ανάμεσα στα δάκτυλα, η περιοχή κάτω από τα νύχια και οι καρποί). Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιείτε αντισηπτικά μαντηλάκια εμποτισμένα σε οινόπνευμα.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
Email: amoschovaki@yahoo.gr
