Ιδρώα: Tύποι και αντιμεώπιση

Η ιδρώα (Miliaria) η κατακράτηση του ιδρώτα ως αποτέλεσμα από­φραξης των πόρων των εκκρινών ιδρωτοποιών αδένων, προκαλεί ένα εξάνθημα που είναι συχνό στα θερμά, υγρά κλίματα, όπως είναι τα τροπικά και κατά τη διάρκεια των θερμών καλοκαιρινών μηνών σε εύκρατα κλίματα.

O Staphylococcus epi­dermis, ο οποίος παράγει μια εξωκυττάρια πολυσακχαριδική ουσία, μπορεί να προκαλέσει ιδρώα. Αυτή η πολυσακχαριδική ουσία αναχαιτίζει τη μεταφορά του ιδρώτα στην επιφάνεια του δέρματος. Η απόφραξη εμποδίζει τη φυσιολογική έκκριση από τους ιδρωτοποιούς αδένες και τελικά η συσσωρευμένη πίεση οδηγεί σε ρήξη του ιδρωτοποιού αδένα ή του πόρου σε διαφορετικά επίπεδα. Η διαφυγή του ιδρώτα σε παρακεί­μενους ιστούς προκαλεί την ιδρώα.

Η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση είναι η με­ταφορά του ασθενούς σε ψυχρό περιβάλλον.

Τύποι

Αναγνωρίζονται διάφοροι τύποι ιδρώας ανάλογα με το επίπεδο όπου έχει επέλθει ο τραυματισμός στον ιδρωτοποιό αδένα ή πόρο.

Κρυσταλλική ιδρώα (Sudamina). Η κρυσταλλική ιδρώα χαρακτηρίζεται από μικρές, διαυγείς και πολύ επιφανειακές φυσαλίδες χωρίς φλεγμονώδη αντίδραση.

Παρα­τηρείται στους κλινήρεις ασθενείς, στους οποίους ο πυρε­τός προκαλεί αυξημένη εφίδρωση ή σε καταστάσεις όπου ο ρουχισμός εμποδίζει την αποβολή της θερμότητας και της υγρασίας, όπως συμβαίνει στα φασκιωμένα παιδιά.

Οι βλά­βες αυτές είναι ασυμπτωματικές και η διάρκεια τους είναι μικρή εξαιτίας της τάσης τους να ρήγνυνται μετά από ελάχι­στο τραυματισμό. Οι βλάβες είναι αυτοπεριοριζόμενες και δεν απαιτείται θεραπεία.

Ερυθρά ιδρώα (Prickly heat). Οι βλάβες της ερυθράς ιδρώας εμφανίζονται ως διακριτές, εξαιρετικά κνησμώδεις, ερυθηματώδεις βλατιδοφυσαλίδες που συνοδεύο­νται από αίσθημα νυγμών, καύσου ή αιμωδίας. Στη συνέχεια είναι δυνατόν να καταστούν συρρέουσες σε ερυθηματώδη βάση.

Οι συχνότερα προσβαλλόμενες θέσεις είναι οι πρό­σθιοι αγκωνιαίοι και οι ιγνιακοί βόθροι, ο κορμός, οι υπομαζικές πτυχές (ιδίως κάτω από μαστούς σε χαλαρή πτώση), η κοιλιακή χώρα (ειδικά γύρω από τη μέση) και οι βουβωνικές περιοχές. Οι θέσεις αυτές συχνά εμφανίζουν διαβροχή επει­δή εμποδίζεται η εξάτμιση της υγρασίας. Η θέση τραυματι­σμού και διαφυγής του ιδρώτα είναι η ακανθωτή στιβάδα, όπου δημιουργείται σπογγίωση.

Φλυκταινώδης ιδρώα. Η φλυκταινώδης ιδρώα έπεται μιας άλλης δερματίτιδας που έχει επιφέρει βλάβη, καταστροφή ή απόφραξη του ιδρωτοποιού αδένα. Οι φλύ­κταινες είναι ευδιάκριτες, επιφανειακές και ανεξάρτητες από τον τριχικό θύλακα. Οι κνησμώδεις φλύκταινες παρου­σιάζονται συχνότερα στις παρατριμματικές περιοχές,τις καμπτικές επιφάνειες των άκρων, το όσχεο και τη ράχη των κατάκοιτων ασθενών.

Η δερματίτιδα εξ επαφής, ο χρόνιος απλός λειχήνας και το παράτριμμα είναι μερικές από τις συ­σχετιζόμενες παθήσεις, αν και η φλυκταινώδης ιδρώα μπο­ρεί να παρουσιαστεί κάποιες εβδομάδες μετά από την υπο­χώρηση των δερματολογικών αυτών καταστάσεων. Τα υποτροπιάζοντα επεισόδια είναι δυνατόν να αποτελούν σημείο ψευδοϋποαλδοστερονισμού τύπου I, καθώς οι κρίσεις απώ­λειας άλατος μπορεί να οδηγήσουν σε ταχεία ανάπτυξη φλυκταινώδους ή ερυθράς ιδρώας, η οποία υποχωρεί μετά από τη σταθεροποίηση.

Εν τω βάθει ιδρώα. Αυτή η μορφή χαρακτηρίζεται από μη κνησμώδεις, σαρκόχροες, εν τω βάθει κείμενες, λευκωπές βλατίδες. Είναι ασυμπτωματική, συνήθως διαρκεί μό­νο 1 ώρα μετά τη λήξη της υπερθέρμανσης και είναι επικε­ντρωμένη στον κορμό και τα άκρα. Όλοι οι ιδρωτοποιοί αδέ­νες είναι μη λειτουργικοί εκτός από την περιοχή του προσώ­που, της μασχάλης, τις άκρες χείρες και τους άκρους πό­δες, όπου παρατηρείται αντισταθμιστική υπεριδρωσία. Η απόφραξη συντελείται στο άνω χόριο. Η μορφή αυτή παρα­τηρείται μόνο σε τροπικές περιοχές και συνήθως ακολουθεί ένα σοβαρό επεισόδιο ερυθράς ιδρώας.

Υποϊδρωσία που αναπτύσσεται μετά από την εμφάνιση ιδρώας. Η υποϊδρωσία που αναπτύσσεται μετά από την εμ­φάνιση ιδρώας οφείλεται στην απόφραξη των ιδρωτοποιών αδένων και πόρων και μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή ώστε να διαταράξει την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί παρατε­ταμένη εργασία σε θερμό περιβάλλον. Τα προσβεβλημένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν μειωμένη αποδοτικότητα, ευε­ρεθιστότητα, ανορεξία, υπνηλία, ίλιγγο και κεφαλαλγία. Εί­ναι δυνατόν να τριγυρίζουν ζαλισμένοι.

Έχει διαπιστωθεί ότι κατά κανόνα η υποϊδρωσία ακολου­θεί την ιδρώα και ότι η διάρκεια και η σοβαρότητα της συ­σχετίζονται με τη βαρύτητα της ιδρώας. Επιπλέον, η εφί­δρωση μπορεί να περιοριστεί στο μισό της φυσιολογικής ποσότητας για διάστημα 3 εβδομάδων μετά από την ιδρώα.

Τροπική ανιδρωτική ασθενία. Πρόκειται για σπάνια μορφή με μεγάλης διάρκειας απόφραξη των πόρων, η οποία προκαλεί ανιδρωσία και κατακράτηση θερμότητας.

Ιδρώα οφειλόμενη σε απόφραξη. Είναι δυνατόν να αναπτυ­χθεί ιδρώα με συνοδό ανιδρωσία και αυξημένη ευπάθεια στη θερμοπληξία μετά από εφαρμογή εκτεταμένης περίδεσης με μεμβράνη πολυαιθυλενίου για 48 ώρες ή περισσότερο.

Θεραπεία

Η αποτελεσματικότερη θεραπεία για την ιδρώα είναι η με­ταφορά του ασθενούς σε ψυχρό περιβάλλον.

Ακόμη και μία μόνο νύχτα διαμονής σε κλιματιζόμενο δωμάτιο βοηθά στο να ανακουφιστεί ο ασθενής. Το επόμενο καλύτερο μέτρο εί­ναι η χρήση ανεμιστήρων που δροσίζουν το δέρμα.

Η άνυ­δρη λανολίνη προκαλεί λύση της απόφραξης των πόρων και μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της φυσιολογι­κής εφίδρωσης.

Οι υδρόφιλες αλοιφές επίσης συντελούν στη διάλυση των κεράτινων βυσμάτων και διευκολύνουν τη φυσιολογική ροή του ιδρώτα.

Τα καταπραϋντικά, δροσιστι­κά λουτρά που περιέχουν κολλοειδή βρώμη Aveeno ή άλευ­ρο αραβοσίτου είναι ευεργετικά αν χρησιμοποιηθούν με μέ­τρο.

Οι ήπιες περιπτώσεις είναι δυνατό να ανταποκριθούν στις κόνεις, όπως είναι το αραβοσιτάλευρο ή οι πούδρες για τα μωρά.