Γιατί ο άνθρωπος ζει περισσότερο από τους πιθήκους

Ακόμα και κάτω από τις πιο σκληρές συνθήκες διαβίωσης, η διάρκεια ζωής του ανθρώπου είναι υπερδιπλάσια από των ανθρωποειδών πιθήκων. Αιτία αυτής της διαφοράς ίσως είναι ένα γονίδιο το οποίο προστατεύει από τις παρενέργειες της διατροφής με κρέας, παράλληλα όμως μας κάνει πιο ευπαθείς σε ασθένειες όπως η καρδιοπάθεια και η άνοια, εκτιμούν ερευνητές στις ΗΠΑ. Στους άγριους πληθυσμούς του χιμπατζή, του γορίλα και του ουραγκοτάγκου, όπως και στους προϊστορικούς ανθρώπινους πληθυσμούς, η κύρια αιτία θανάτου είναι συνήθως οι λοιμώξεις και οι φλεγμονές, επισημαίνουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια.

«Με την πάροδο του χρόνου, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ειδικά κόκκινου κρέατος που έχει μολυνθεί με παράσιτα, προκαλεί χρόνια φλεγμονή η οποία οδηγεί σε ορισμένες από τις συνηθέστερες ασθένειες του γήρατος» εξηγεί ο Δρ Κάλεμπ Φιντς.

Αντίθετα με τους πλησιέστερους συγγενείς τους, οι άνθρωποι σταδιακά ανέπτυξαν μια εξελικτική προσαρμογή που τους προστατεύει από το κόκκινο κρέας. Πρόκειται για την ποικιλία ApoE4 της «απολιποπρωτεινης Ε», μιας πρωτεΐνης του αίματος που ρυθμίζει το μεταβολισμό των τριγλυκεριδίων, αλλά και τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις.

Το αλληλόμορφο ApoE4 του γονιδίου ApoE πιθανώς επέτρεψε στους ανθρώπους να αυξήσουν την κατανάλωση κρέατος και τη διάρκεια ζωής τους. Οι ερευνητές αποδίδουν τώρα την προσαρμογή αυτή στη «θεωρία της ανταγωνιστικής πλειοτροπίας», σύμφωνα με την οποία ορισμένα γονίδια που ευνοήθηκαν από τη φυσική επιλογή επειδή καταπολεμούν ασθένειες σε νεαρή ηλικία, έχουν τελικά αρνητικές επιδράσεις σε μεγαλύτερη ηλικία.

Πράγματι, η εξέλιξη του ApoE4 είχε το τίμημά της: Οι φορείς αυτού του αλληλόμορφου παρουσιάζουν αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα και αυξημένη συχνότητα καρδιοπάθειας και Αλτσχάιμερ.

Αντίθετα, οι ανθρωποειδείς πίθηκοι δεν διαθέτουν αυτό το αλληλόμορφο. «Στον χιμπατζή, το ApoE λειτουργεί περισσότερο όπως το [ανθρώπινο] ‘καλό’ ApoE3, το οποίο συμβάλλει στα χαμηλά επίπεδα καρδιοπάθειας και Αλτσχάιμερ» αναφέρει ο Δρ Φιντς.

Πράγματι, οι πίθηκοι που ζουν σε αιχμαλωσία σπάνια προσβάλλονται από καρδιαγγειακές παθήσεις ή άνοια, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία.

Η εξέλιξη των διαφόρων ποικιλιών του γονιδίου ApoE «ενδέχεται να είναι το πρωτότυπο για άλλα γονίδια που επέτρεψαν τις τεράστιες μεταβολές στη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, όπως και στο μέγεθος του εγκεφάλου του» γράφουν οι ερευνητές στο Proceedings of the National Academy of Sciences.

Παρά τις γενετικές ομοιότητες με τον άνθρωπο, τα τρία είδη ανθρωποειδών πιθήκων σπάνια ζουν πάνω από 50 χρόνια. Ακόμα και σε πρωτόγονες ανθρώπινες κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, στις οποίες καταγράφεται υψηλή θνησιμότητα, το προσδόκιμο επιβίωσης κατά τη γέννηση είναι διπλάσιο σε σχέση με των άγριων χιμπατζήδων.

Δείτε επίσης