Οι επιστήμονες συμβουλεύουν άνδρες και γυναίκες να έχουν ένα τακτικό πρότυπο ύπνου και να αποφεύγουν το τεχνητό φως κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τώρα μια νέα μελέτη βρήκε ότι οι άνδρες που παράγουν περισσότερη μελατονίνη (melatonin), μιας ορμόνης που παράγεται κυρίως τη νύχτα και ρυθμίζει τον έχουν μικρότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο του προστάτη.
Η επικεφαλής της μελέτης Σάρα Μαρκτ, υποψήφια διδάκτορας στο Τμήμα Επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ, υποστήριξε σε συνέδριο της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας ότι οι άνδρες που έχουν υψηλότερη μελατονίνη στα ούρα τους, έχουν 75% μειωμένο κίνδυνο για προχωρημένο καρκίνο του προστάτη, συγκριτικά με συνομήλικους τους που έχουν χαμηλότερα επίπεδα της ορμόνης.
Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που τεκμηριώνει σχέση μεταξύ των επιπέδων της μελατονίνης και κινδύνου καρκίνου του προστάτη, με τη χρήση δειγμάτων ούρων πριν την διάγνωση των ανδρών με την ασθένεια.
Αντικαρκινικό η μελατονίνη
Τα επίπεδα της μελατονίνης στο σώμα επηρεάζονται από την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου. Η ορμόνη παράγεται στον εγκέφαλο από την επίφυση με ερέθισμα στο σκοτάδι. Συνήθως, τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται την νύχτα, προάγοντας τον ύπνο. Εν συνεχεία, η μελατονίνη μειώνεται το πρωί, καθώς το φως του ήλιου και ο τεχνικός φωτισμός αυξάνονται, ενθαρρύνοντας την αφύπνιση του οργανισμού. Να σημειωθεί ότι η μελατονίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό του σώματος και επιπλέον επηρεάζει πολλές λειτουργίες στον οργανισμό.
Οι άνθρωποι που έχουν ακατάστατο ωράριο ύπνου, καθώς και όσοι ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας, διακόπτοντας τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος, παράγουν λιγότερη μελατονίνη.
Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι η μελατονίνη παίζει ρόλο στην ρύθμιση των ορμονών που επηρεάζουν την καρκινογένεση. Μελέτες σε εργαστηριακό περιβάλλον είχαν τεκμηριώσει ότι η μελατονίνη μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση ή αναχαίτιση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων.
Επίσης, υπάρχουν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες που εργάζονται νύχτα, επί σειρά ετών, έχουν μειωμένη μελατονίνη στο σώμα τους και ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Για να εξετάσει πως η διατάραξη του ύπνου επηρεάζει την παραγωγή μελατονίνης και τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη, η Σάρα Μαρκτ μελέτησε στοιχεία για 928 άνδρες από την Ισλανδία, την περίοδο 2002-2009. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο περιέγραφαν τις συνήθειες τους ως προς τον ύπνο, ενώ έδωσαν και δείγματα πρωινών ούρων, τα οποία θεωρείται ότι είναι καλοί δείκτες της παραγωγής μελατονίνης (η ορμόνη μετρήθηκε στα ούρα με βάση ένα μεταβολίτη της, την ουσία 6-sulfatoxymelatonin).
Τελικά, 111 άνδρες διαγνώστηκαν με καρκίνο του προστάτη, εκ των οποίων 24 σε προχωρημένο στάδιο της νόσου.
Οι άνδρες που είχαν μελατονίνη πάνω από το μέσο όρο, είχαν 31% χαμηλότερο συνολικό κίνδυνο καρκίνου του προστάτη, και 75% λιγότερες πιθανότητες προχωρημένου σταδίου καρκίνου, συγκριτικά με τους άνδρες που είχαν επίπεδα μελατονίνης κάτω από το μέσο όρο.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι 1 στους 7 άνδρες είχε προβλήματα ύπνου, 1 στους 5 δυσκολευόταν να παραμείνει κοιμισμένος και σχεδόν 1 στους 3 έπαιρνε υπνωτικά χάπια. Οι άνδρες με προβλήματα ύπνου είχαν χαμηλότερα επίπεδα μελατονίνης από εκείνους που δεν είχαν καμιά δυσκολία στον ύπνο.
Το ερωτηματολόγιο δεν περιλάμβανε ερώτηση για το αν οι άνδρες λάμβαναν συμπληρώματα μελατονίνης.
Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την έκκριση της μελατονίνης, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης στο φως τη νύχτα, ορισμένα φάρμακα (όπως οι βήτα-αναστολείς) και η εργασία σε βάρδιες.
Η Μαρκτ εξήγησε ότι «η βιβλιογραφία δείχνει πως υπάρχουν διαφορές στην ποσότητα μελατονίνης που παράγονται μεταξύ των ατόμων. Ωστόσο, η παραγωγή μελατονίνης μπορεί να κατασταλεί με την έκθεση στο φως. Με άλλα λόγια, αν κάποιος έχει εκτεθεί στο φως κατά τη διάρκεια της περιόδου που το σώμα παράγει φυσικά μελατονίνη, η παραγωγή της θα σταματήσει αμέσως.
Να σημειωθεί ότι οι σωματικά δραστήριοι άνδρες με καρκίνο του προστάτη έχουν χαμηλότερο κίνδυνο υποτροπής και θανάτου, αλλά μέχρι τώρα οι επιστήμονες δεν είναι σε θέση να εξηγήσουν γιατί η άσκηση προσφέρει αυτήν την προστασία.
