Καθώς μεγαλώνετε, η όραση σας αλλάζει. Οι περισσότερες από τις αλλαγές που ακολουθούν είναι κυρίως ενοχλητικές, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν να προσαρμόζονται:
• Συχνά ο αμφιβληστροειδής χάνει ένα μέρος της ευαισθησίας του στο φως. Για να το ξεπεράσετε, προσθέστε περισσότερο φωτισμό στο γραφείο σας ή εκεί που διαβάζετε.
• Οι φακοί στα μάτια μπορούν να χάσουν την ελαστικότητα και την ικανότητα να ρυθμίζουν την εστίαση τους. Μπορεί να χρειάζεστε γυαλιά διαβάσματος ή μεγεθυντικό φακό, για να διαβάζετε τα ψιλά γράμματα.
• Οι φακοί στα μάτια μπορεί να θολώσουν. Τότε θα συμβεί μείωση της οπτικής οξύτητας, τα χρώματα θα φαίνονται θολά και θα σχηματίζονται αντικατοπτρισμοί, όταν σας κτυπάει απευθείας φως. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι να αποφεύγετε την οδήγηση το βράδυ.
• Μερικές φορές το υαλοειδές σώμα συρρικνώνεται, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει ενοχλητικά μυγάκια στο οπτικό σας πεδίο. Με τον καιρό οι περισσότεροι άνθρωποι τα συνηθίζουν. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε μία ξαφνική αύξηση στον αριθμό των στιγμάτων, πρέπει να επισκεφθείτε έναν οφθαλμίατρο.
Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι κινδυνεύουν επίσης περισσότερο και από άλλες παθήσεις του ματιού. Αν και κάποια προβλήματα του ματιού είναι αναπόφευκτα, άλλα μπορούν να προληφθούν. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να εξετάζετε συχνά τα μάτια σας. Μην ξεχνάτε άλλωστε ότι η όραση αλλάζει με την ηλικία.
Εξετάσεις ματιών
Καλό είναι όλοι μας να εξετάζουμε τα μάτια μας από καιρό σε καιρό. Τα άτομα που φορούν γυαλιά ή φακούς επαφής πρέπει να ελέγχουν τα μάτια τους κάθε χρόνο.
Τα άτομα που δε φορούν γυαλιά ή φακούς επαφής δε χρειάζεται να εξετάζονται τόσο συχνά, εκτός και αν έχουν κάποια οφθαλμική πάθηση ή συμπτώματα.
Στα βρέφη εξετάζει συνήθως ο παιδίατρος τα μάτια τους κάποια στιγμή από τη γέννα μέχρι τους 3 μήνες και ξανά από τους 6 μήνες μέχρι τον 1 χρόνο.
Συνιστάται επίσης να γίνεται εξέταση των ματιών στα παιδιά στην ηλικία περίπου των 3 ή των 5 ετών. Τα παιδιά και οι ενήλικες πρέπει να εξετάζουν τα μάτια τους, όποτε έχουν οποιοδήποτε πρόβλημα με την όραση τους ή συμπτώματα προβλημάτων στα μάτια τους.
Η οφθαλμιατρική εξέταση περιλαμβάνει ουσιαστικά μία σειρά εξετάσεων για να εκτιμηθούν διαφορετικές πλευρές της όρασης σας, να αναζητηθούν σημάδια ασθένειας και να εκτιμηθεί αν έχει γίνει κάποια ζημιά.
Έλεγχος οπτικής οξύτητας
Ως οπτική οξύτητα αναφέρεται η καθαρότητα στην όραση σας, το πόσο καθαρά βλέπετε ένα αντικείμενο. Χρησιμοποιώντας έναν πίνακα Snellen ο γιατρός θα ελέγξει πόσο καλά διαβάζετε γράμματα που μικραίνουν σε μέγεθος από την άκρη του δωματίου. Το να έχετε 20/20 όραση σημαίνει ότι μπορείτε να διαβάσετε γράμματα που μπορούν να διαβάσουν τα άτομα με κανονική όραση από 20 πόδια μακριά.
Εκτίμηση διάθλασης
Η διάθλαση αναφέρεται στο πώς λυγίζουν οι ακτίνες του φωτός, καθώς περνάνε μέσα από τον κερατοειδή χιτώνα και το φακό. Η εκτίμηση της διάθλασης βοηθάει τον οφθαλμίατρο σας να αποφασίσει ποιοι διορθωτικοί φακοί θα σας δώσουν την καλύτερη όραση.
Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα αυτοματοποιημένο διαθλαστή, για να μετρήσει τα μάτια σας και να εκτιμήσει τη συνταγή που χρειάζεστε, για να διορθώσετε το διαθλαστικό λάθος. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει μία τεχνική που ονομάζετε ιριδοσκόπηση. Σε αυτήν τη διαδικασία ο γιατρός σας ρίχνει ένα φως στο μάτι και μετράει το διαθλαστικό λάθος εκτιμώντας την κίνηση του φωτός που αντικατοπτρίζεται από την ίριδα σας.
Ο οφθαλμίατρος ρυθμίζει την εκτίμηση της διάθλασης ζητώντας σας να κοιτάξετε μέσα από ένα διαθλασιόμετρο, μία συσκευή που περιέχει τροχούς διαφορετικών φακών. Κοιτάτε στον πίνακα Snellen μέσα από διάφορους φακούς και εκτιμάται ποιος συνδυασμός φακών σάς δίνει την καλύτερη όραση.
Εξέταση του οπτικού πεδίου
Το οπτικό πεδίο είναι η περιοχή που μπορείτε να δείτε μπροστά σας, χωρίς να κουνήσετε τα μάτια σας. Η εξέταση των οπτικών πεδίων (περίμετρος) γίνεται με διάφορους τρόπους.
Σε μία εξέταση κοιτάτε σε μία οθόνη στην οποία ένας υπολογιστής απεικονίζει σημεία φωτός διαφορετικής φωτεινότητας σε διαφορετικές τοποθεσίες. Πατάτε ένα κουμπί κάθε φορά που βλέπετε ένα φως.
Το μηχάνημα καταγράφει τις αντιδράσεις σας και απεικονίζει την περιοχή που βλέπετε. Κενά στο πεδίο της όρασης σας μπορεί να υποδεικνύουν μία σοβαρή πάθηση των ματιών.
Μία άλλη εξέταση χρησιμοποιεί το πλέγμα Amsler, που πήρε το όνομα του από τον Ελβετό οφθαλμίατρο που το εφεύρε. Στο κέντρο του τετράγωνου πλέγματος βρίσκεται μία μαύρη κουκκίδα. Με το ένα μάτι καλυμμένο εστιάζετε πάνω στην κουκκίδα και ενημερώνετε τον οφθαλμίατρο αν μπορείτε να δείτε καθαρά ολόκληρο το πλέγμα.
Εξέταση γλαυκώματος
Μετρώντας την εσωτερική πίεση του ματιού, ο οφθαλμίατρος μπορεί να εξακριβώσει αν αναπτύσσετε γλαύκωμα. Δύο συνήθεις τεχνικές χρησιμοποιούνται, για να μετρήσουν την πίεση του ματιού: η τονομετρία ριπής αέρα και η τονομετρία επιπέδωσης. Και τα δύο μετρούν τη δύναμη που χρειάζεται, για να ισιώσει στιγμιαία (επιπεδωθεί) ο κερατοειδής χιτώνας.
Εξωτερική εξέταση ματιού
Μία εξωτερική εξέταση ματιού είναι ένας γρήγορος έλεγχος των ματιών σας χωρίς κάποιο ειδικό όργανο παρά μόνο φως. Ο οφθαλμίατρος ελέγχει τις κόρες, για να δει αν ανταποκρίνονται φυσιολογικά, τον κερατοειδή χιτώνα και την ίριδα για καθαρότητα και γυαλάδα και γενικά τα μάτια και τα βλέφαρα για θέση και κίνηση.
Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία
Μία σχισμοειδής λυχνία επιτρέπει στο γιατρό να δει τη δομή του μπροστινού μέρους του ματιού σας σε μεγέθυνση. Το μικροσκόπιο λέγεται σχισμοειδής λυχνία, γιατί χρησιμοποιεί μία έντονη γραμμή φωτός (σχισμοειδή), για να παρέχει μία εγκάρσια (πλάγια) θέα του κερατοειδούς χιτώνα, του εμπρόσθιου θαλάμου και του φακού. Ο φωτισμός επιτρέπει στο γιατρό να ανιχνεύσει και να εντοπίσει με ακρίβεια οποιαδήποτε διαταραχή.
Όταν εξετάζεστε για προβλήματα που αφορούν τον κερατοειδή χιτώνα, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει μία φθορίζουσα χρωστική ουσία. Η χρωστική ουσία απλώνεται στα μάτια σας και εμφανίζεται έντονα κίτρινη, όταν φωτίζεται με μπλε φως. Με αυτό τον τρόπο ξεχωρίζουν μικροσκοπικά κοψίματα, γρατσουνιές, σκισίματα, ξένα σώματα ή μολύνσεις πάνω στον κερατοειδή χιτώνα.
Εξέταση του αμφιβληστροειδούς
Για να εξετάσει τον αμφιβληστροειδή, ο γιατρός θα σας βάλει σταγόνες στα μάτια, για να ανοίξουν οι κόρες διάπλατα και έτσι να έχει καλύτερη ορατότητα στο πίσω μέρος του ματιού. Χρησιμοποιώντας τη σχισμοειδή λυχνία ή το οφθαλμοσκόπιο – ένα όργανο που φωτίζει με έντονο φως μέσα στο μάτι σας – ο οφθαλμίατρος μπορεί να δει τις ανωμαλίες στην κατασκευή στο πίσω μέρος του ματιού, συμπεριλαμβανομένου και του αμφιβληστροειδούς. Αυτό το είδος εξέτασης μπορεί να βοηθήσει το γιατρό να ανιχνεύσει σημαντικά στοιχεία για την παρουσία κάποιας ασθένειας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η αρτηριακή υπέρταση.
Φλουροαγγειογραφία
Η φλουροαγγειογραφία είναι μία διαγνωστική εξέταση που χρησιμοποιείται, για να εξετάσει ασθένειες του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς.
Μία φθορίζουσα χρωστική ουσία χορηγείται με ένεση σε μία φλέβα του χεριού σας. Καθώς η χρωστική ουσία κυκλοφορεί μέσα στο μάτι, τα αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή και στο χοριοειδή ξεχωρίζουν με έντονο κίτρινο χρώμα και λαμβάνονται φωτογραφίες του αμφιβληστροειδούς σας.
Οι φωτογραφίες επιτρέπουν στο γιατρό να εκτιμήσει τις ζημιές στα αιμοφόρα αγγεία και να σημειώσει το σχηματισμό τυχόν μη φυσιολογικών αγγείων. Αυτό βοηθάει στη διάγνωση παθήσεων, όπως η εκφυλιστική νόσος της ωχράς κηλίδας και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
