Η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών και των εφήβων φαίνεται δυστυχώς πως είναι συχνή. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που στηρίζονται σε 65 μελέτες και αναφέρονται σε 22 χώρες, το 8% των ανδρών και το 20% των γυναικών έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης πριν από την ηλικία των 18 ετών.
H σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού μπορεί να συμβεί τόσο κατά τη διάρκεια της εφηβείας όσο και κατά την παιδική ηλικία και μπορεί να περιλαμβάνει ένα φάσμα μη αποδεκτής συμπεριφοράς, από το άγγιγμα μέχρι το βιασμό. Είναι μία πράξη ενοχλικής επαφής που επιβάλλεται βιαίως από κάποιο άτομο σε κάποιο άλλο.
Σχεδόν τα μισά από τα θύματα βιασμού είναι έφηβοι. Ως επί το πλείστον η σεξουαλική κακοποίηση εφήβων περιλαμβάνει κορίτσια, αλλά το ποσοστό επίθεσης προς τα αγόρια αυξάνεται. Το παιδί πολλές φορές δεν είναι ικανό να αντιδράσει επειδή είναι μεθυσμένο ή έχει νοητική υστέρηση.
Κοντά στο συγγενικό περιβάλλον πολλές φορές ο δράστης
Τις περισσότερες περιπτώσεις ο δράστης είναι γνωστός στο παιδί (συγγενής, γείτονας, ένα άτομο που θεωρείται αξιόπιστο από την οικογένειά του). Τις πιθανότητες κακοποίησης αυξάνουν η ύπαρξη αναπηρίας στο παιδί, η απουσία ενός ή και των δύο γονέων, οι συζυγικές συγκρούσεις και η χρήση ουσιών από τους γονείς. Επίσης δράστης μπορεί να είναι ο φίλος της μητέρας ενός εφήβου ή ένας θετός γονέας.
Η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να είναι καταστροφική, εχθρική και απάνθρωπη. Προκαλεί συνήθως μεγάλο ψυχολογικό τραύμα που έχει μακροχρόνιες συνέπειες στην αυτοεκτίμηση και στην ταυτότητα του θύματος.
Αυτό ισχύει ειδικά για τους εφήβους που ακόμη ψάχνουν να βρουν ποιοι είναι, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής τους ταυτότητας. Αν ο βιασμός είναι η πρώτη σεξουαλική εμπειρία του εφήβου, η μέλλουσα σεξουαλική προσαρμογή μπορεί να είναι δύσκολη.
Μετά από τη σεξουαλική κακοποίηση μπορεί το θύμα να έχει ραγδαίες εναλλαγές της διάθεσης, να αισθάνεται εξευτελισμένο, θυμωμένο, ένοχο και αβοήθητο. Το θύμα μπορεί να βασανίζεται για πολύ καιρό από φόβους, εφιάλτες και διαταραχές του ύπνου.
Φοβούμενο το θύμα τα αντίποινα από το δράστη, μπορεί να μην αναφέρει την κακοποίηση, να απομακρύνεται και να αναπτύξει ως άμυνα τυπική συμπεριφορά.
Ψυχολογικές επιπλοκές
Η ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει το θύμα και την οικογένεια να αντιμετωπίσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της σεξουαλικής κακοποίησης.
Ορισμένοι γονείς απορρίπτουν τα παιδιά τους που έχουν γίνει θύματα, ενώ άλλοι τα υπερπροστατεύουν. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει τη σεξουαλική κακοποίηση και να προχωρήσει στη ζωή.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης από κάποιο μέλος της οικογένειας μπορεί να είναι ακόμη πιο περίπλοκες από αυτές της κακοποίησης από κάποιον εκτός οικογένειας. Φοβούμενο το θύμα πως, αν αναφερθούν αυτά τα συμβάντα, θα καταστραφεί η δομή της οικογένειας, κρύβει το γεγονός. Επομένως, η κακοποίηση αυτή μπορεί να συμβαίνει κατ’ επανάληψη. Ο κακοποιών συγγενής μπορεί να επικαλείται την εξουσία του στην οικογένεια, για να αποτρέψει το θύμα να αναφέρει την κακοποίηση. Καθώς η κακοποίηση συνεχίζεται, χωρίς να αναφέρεται, το θύμα μπορεί να αισθάνεται όλο και πιο αβοήθητο, ντροπιασμένο, ένοχο, ακόμα και υπεύθυνο.
Μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές, όταν οι έφηβοι δεν έχουν την ευκαιρία να αποκαλύψουν την κακοποίηση. Τα άτομα αυτά βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο για χρήση ναρκωτικών, ευκαιριακές σεξουαλικές σχέσεις, εγκατάλειψη στέγης ή ακόμα και αυτοκτονία.
Συμπτώματα συμπεριφοράς
Εκτιμάται πως αρκετά έφηβα κορίτσια έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Βρίσκεται η κόρη σας σε κίνδυνο; Λάβετε υπόψη τις ενδείξεις και τα προειδοποιητικά σημάδια:
- Αυξανόμενη αποστασιοποίηση από την οικογένεια και τους φίλους.
- Ανεξήγητοι τραυματισμοί ή εξηγήσεις που δε φαίνονται λογικές.
- Απώλεια ενδιαφέροντος και μείωση της σχολικής επίδοσης.
- Κακή ή μελαγχολική διάθεση.
- Ξαφνική αδιαφορία για την εμφάνιση της.
- Συναναστροφή με κάποιο αγόρι που την κακοποιεί λεκτικά ή σωματικά.
- Συναναστροφή με ένα αγόρι που επιδεικνύει βίαιη συμπεριφορά.
- Συναναστροφή με ένα αγόρι που συνεχώς παίρνει τηλέφωνο και φαίνεται κτητικός.
Αν υποψιάζεστε κακοποίηση, μιλήστε αμέσως με την κόρη σας. Αν έχετε λόγο να πιστεύετε πως ο φίλος της κόρης σας πρόκειται να τη βλάψει σε κάποια δεδομένη κατάσταση, λάβετε μέτρα να την προστατεύσετε.
Ασφάλεια στο διαδίκτυο
Κατά τη διάρκεια των εφηβικών χρόνων οι γονείς επιτρέπουν στα παιδιά τους να κάνουν περισσότερα πράγματα μόνα τους. Αυτοί που χρησιμοποιούν παιδιά για σεξουαλικούς σκοπούς μπορεί να εκμεταλλευτούν αυτή την περίοδο περιορισμένης επίβλεψης, για να προσεγγίσουν τα μη υποψιασμένα παιδιά.
Οι έφηβοι που κοινωνικοποιούνται σε online chat rooms και ομάδες συζήτησης μπορεί αφελώς να γίνουν φίλοι και να παγιδευτούν σε γνωριμίες με άτομα που αποβλέπουν στη σεξουαλική τους εκμετάλλευση. Παρόλο που το Internet είναι ένα σπουδαίο εργαλείο μάθησης, βεβαιωθείτε πως τα παιδιά σας έχουν επίγνωση των πιθανών κινδύνων.