Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας στην Ευρώπη και ακόμη μεγαλύτερη στην Ελλάδα.
Την περίοδο 2011-2012 ο αριθμός των ασθενών που εμφάνισαν νοσοκομειακή λοίμωξη ανήλθε στα 3,2 εκατομμύρια στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων (ECDC), περίπου το 6% των νοσηλευομένων ασθενών εμφανίζει κάποια λοίμωξη.
Όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο κινδυνεύουν από νοσοκομειακή λοίμωξη, αλλά ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα αυξημένος στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ). Περίπου 1 στους 5 ασθενείς εμφανίζει νοσοκομειακή λοίμωξη στις ΜΕΘ. Η πλειονότητα αυτών των λοιμώξεων οφείλεται σε μικρόβια που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
Στην Ελλάδα, τα δεδομένα του ECDC δείχνουν ότι περίπου 1 στους 10 νοσηλευόμενους ασθενείς αναπτύσσουν νοσοκομειακή λοίμωξη, μια από τις υψηλότερες συχνότητες της Ευρώπης. Το ποσοστό είναι σημαντικά υψηλότερο στις ΜΕΘ ενηλίκων, στο 50%, και των νεογνών αγγίζοντας το 30%. Δυστυχώς η Ελλάδα κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις της Ευρώπης σε ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις που οφείλονται σε ανθεκτικά μικρόβια και την πρώτη θέση στην κατανάλωση αντιβιοτικών στα νοσοκομεία (54,7%).
Οι επιπτώσεις στους ασθενείς και το σύστημα υγείας είναι σημαντικές καθώς παρατείνεται η παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο, αυξάνεται το κόστος νοσηλείας και βέβαια πεθαίνουν άνθρωποι. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις ευθύνονται για το θάνατο 3.000 ανθρώπων.
Αιτίες
Μια σημαντική αιτία των νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι η έλλειψη συμμόρφωσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού σε απλές πρακτικές, όπως η υγιεινή των χεριών ή οι πρακτικές εισαγωγής και φροντίδας παρεμβατικών συσκευών (π.χ. ουροκαθετήρες, κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες και αναπνευστήρες). Δυστυχώς, στην Ελλάδα, η συμμόρφωση προς τους κανόνες υγιεινής των χεριών είναι εξαιρετικά χαμηλή (περίπου 33%) και φαίνεται να οφείλεται κυρίως στην μη κατάλληλη ενημέρωση/εκπαίδευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.
Σύμφωνα με στοιχεία και δράσεις του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) το ποσοστό συμμόρφωσης στην υγιεινή των χεριών αυξήθηκε κατά 50% μετά από μία απλή και σχεδόν ανέξοδη παρέμβαση, την πραγματοποίηση μίας καμπάνιας ενημέρωσης για την σωστή τεχνική πλυσίματος των χεριών στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία».
Αιτία θεωρείται επίσης η υποστελέχωση των ελληνικών νοσοκομείων. Διεθνή στοιχεία δείχνουν ότι η κάλυψη των αναγκών των νοσοκομείων από μη μόνιμο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, και η έλλειψη προσωπικού καθαριότητας του νοσοκομείου σχετίζεται με αύξηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Επίσης, καθοριστικό ρόλο παίζει η υποστελέχωση των επιτροπών επιτήρησης των λοιμώξεων.
Τέλος, η παρατεταμένη διάρκεια νοσηλείας, λόγω ανεπαρκούς προγραμματισμού και έλλειψης υποδομών που θα εξασφάλιζαν ταχεία διαχείριση των ασθενών, καθώς και η παρατεταμένη και χωρίς ένδειξη χρήση παρεμβατικών συσκευών, έχουν σαν αποτέλεσμα την έκθεση των ασθενών σε ανθεκτικά μικρόβια του ιατρονοσηλευτικού περιβάλλοντος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο τον κίνδυνο.
