Μια επιπλοκή της ριζικής προστατεκτομής είναι η ακράτεια ούρων. Αντίθετα με τις γυναίκες, οι άνδρες είναι εφοδιασμένοι με τρεις ξεχωριστές ανατομικές δομές που ελέγχουν τα ούρα — έναν σφιγκτήρα στον κυστικό αυχένα, τον ίδιο τον προστάτη και τον εξωτερικό σφιγκτήρα (που ονομάζεται και γραμμωτός σφιγκτήρας).
Η ριζική προστατεκτομή βγάζει εκτός μάχης δύο από αυτές τις δομές —τον σφιγκτήρα του κυστικού αυχένα και, φυσικά, τον προστάτη— αφήνοντας μόνο τον εξωτερικό σφιγκτήρα για να κάνει τη δουλειά και των τριών. Εξαιτίας των ισχυρών δομών που βρίσκονται ψηλότερα, ο εξωτερικός σφιγκτήρας δεν δοκιμάζεται ποτέ, ούτε καν χρησιμοποιείται πολύ στους περισσότερους άνδρες. Έτσι πριν από τη ριζική προστατεκτομή είναι άγνωστο πόσο δυνατός είναι αυτός ο σφιγκτήρας. Σε ορισμένους άνδρες είναι εξαιρετικά καλά ανεπτυγμένος ενώ σε άλλους δεν είναι.
Όπως και οι υπόλοιποι μύες του σώματος, ο σφιγκτήρας αυτός χάνει τον τόνο του με την ηλικία, και εδώ είναι που οι πιο ηλικιωμένοι άνδρες έχουν το μειονέκτημα. Οι άνδρες άνω των 70 ετών έχουν περισσότερα προβλήματα στην ανάκτηση του πλήρους ελέγχου της ούρησης μετά την εγχείρηση από ό,τι οι νεότεροι άνδρες. Εδώ είναι επίσης που διαφέρουν οι άνδρες από τις γυναίκες: Οι γυναίκες έχουν μόνο αυτόν τον ένα σφιγκτήρα. Κατά συνέπεια έχουν πολύ λεπτές κύστες. Οι άνδρες, αντίθετα, συνήθως έχουν πιο χοντρές και πιο μυώδεις κύστες. Συνεπώς, ορισμένοι άνδρες βρίσκονται μετά την προστατεκτομή σε μια κατάσταση κατά την οποία μια παχύτερη κύστη συνδέεται με έναν σφιγκτήρα που ίσως δεν ήταν εξαρχής και πολύ αποτελεσματικός.
Επιπλέον, την ώρα της εγχείρησης ο σφιγκτήρας ίσως τραυματιστεί, επειδή τα κυριότερα αιμοφόρα αγγεία που μπορούν να προκαλέσουν υπερβολική αιμορραγία είναι μπλεγμένα μέσα του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντική η επιδεξιότητα του χειρουργού. Η ακράτεια ούρων αποτελεί τεράστιο ζήτημα, που άπτεται της ποιότητας ζωής. Πρέπει να το συλλογιστείτε, πριν από την εγχείρηση, και να κάνετε ό,τι μπορείτε —επιλέγοντας έναν έμπειρο χειρουργό και μετά ακολουθώντας τις ασκήσεις που περιγράφονται πιο κάτω— για να ελαχιστοποιήσετε τα προβλήματα.
Οι άνδρες που έχουν εγκράτεια ούρων αμέσως μετά τη ριζική προστατεκτομή είναι τυχεροί. Οι περισσότεροι ωστόσο έχουν διαρροή ούρων ποικίλης βαρύτητας. Το πιο πιθανό είναι να χρειαστεί κάποιος χρόνος για να επιστρέψει εντελώς ο έλεγχος της ούρησης. Για τους περισσότερους η διαδικασία αυτή γίνεται σε τρία ξεχωριστά στάδια: Η πρώτη φάση είναι όταν ο άνδρας μπορεί να παραμένει στεγνός όταν είναι ξαπλωμένος. Στη δεύτερη φάση είστε στεγνός όταν περπατάτε. Αν μπορείτε να περπατήσετε μέχρι το μπάνιο και να μην ουρήσετε μέχρι να φτάσετε εκεί, πρόκειται για σπουδαίο σημάδι — σημαίνει πως ο σφιγκτήρας είναι ακέραιος. Και στην τρίτη φάση είστε στεγνός όταν σηκώνεστε όρθιος (χρησιμοποιώντας μυς που ασκούν πίεση στον σφιγκτήρα) από καθιστός.
Ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε
Κάθε φορά που ουρείτε κάντε το όρθιοι. Δεν μπορείτε να κάνετε τις ασκήσεις, που δυναμώνουν τον εξωτερικό σφιγκτήρα και επιταχύνουν την ανάκτηση του ελέγχου της ούρησης, αν είστε καθιστός.
Αρχίστε την ούρηση και μόλις είναι στο φουλ σταματήστε τη ροή συσπώντας τους μυς των γλουτών σας — όχι τους κοιλιακούς μυς. Σφίξτε τους γλουτούς σας· φανταστείτε πως προσπαθείτε να κρατήσετε ένα μικρό νόμισμα ανάμεσα στους δύο γλουτούς. Συγκρατήστε τα ούρα για 5-10 δευτερόλεπτα και επαναλάβετε όσες φορές μπορείτε. Να κάνετε τις ασκήσεις αυτές μόνο όταν ουρείτε. Αν συνεχίσετε να συσπάτε αυτούς τους μυς σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, θα το παρακάνετε —ο σφιγκτήρας κουράζεται εύκολα— και θα καταλήξετε πιο βρεγμένος απ’ ό,τι θα ήσασταν διαφορετικά.
Για πολλούς άνδρες η ανάκτηση του ελέγχου της ούρησης είναι αργή διαδικασία. Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε στο μεταξύ είναι να μην αποθαρρύνεστε. Αν σας είπε ο γιατρός σας πως υπήρχε μόνο 2% πιθανότητα να έχετε μακροπρόθεσμο, σοβαρό πρόβλημα με τον έλεγχο της ούρησης, πιστέψτε το. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει 98% πιθανότητα να επιστρέψετε κάποια ημέρα στο κανονικό. Ίσως επίσης σας βοηθήσει αν συμμετέχετε σε μια ομάδα υποστήριξης, ώστε να μπορείτε να μιλάτε για τα θέματα που σας απασχολούν με άλλους άνδρες που βρίσκονται στην ίδια θέση με εσάς.
Η μετεγχειρητική ακράτεια χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες: ακράτεια από προσπάθεια και επιτακτική ακράτεια. Η ακράτεια από προσπάθεια προκαλείται από αδύναμο σφιγκτήρα: τα ούρα διαρρέουν όταν βήχετε, φταρνίζεστε, γελάτε ή τρέχετε. Η επιτακτική ακράτεια (που ονομάζεται επίσης ακράτεια από έπειξη) είναι όταν ξέρετε πως πρέπει να πάτε στην τουαλέτα αλλά δεν προλαβαίνετε να φτάσετε έγκαιρα και μερικά ούρα διαρρέουν. Στους άνδρες με επιτακτική ακράτεια υπάρχει άμεση διαρροή, όταν νιώθουν την ξαφνική ανάγκη να ουρήσουν και δεν μπορούν να κρατηθούν. Και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να σας βοηθήσουν ορισμένα φάρμακα.
Αν δεν βλέπετε πρόοδο, είναι λογικό να σκεφτείτε μήπως κάτι άλλο —εκτός από τη φυσιολογική, σταδιακή επιστροφή του ελέγχου της ούρησης— μπορεί να προκαλεί την καθυστέρηση. Μια πιθανότητα είναι η σύγκλειση του κυστικού αυχένα, ο σχηματισμός ουλώδους ιστού γύρω από την επανασυνδεδεμένη κύστη και ουρήθρα.
