Όταν τρώμε δεν λαμβάνουμε μόνο θρεπτικά συστατικά αλλά και μια σημαντική ποσότητα βακτηρίων. Και το σώμα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια πρόκληση: να διανείμει τη γλυκόζη, το λίπος και τα άλλα θρεπτικά συστατικά στα όργανά του και να καταπολεμήσει τα βακτήρια.
Τελικά, το γεύμα προκαλεί μια φλεγμονώδη αντίδραση που ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα των υγιών ατόμων ώστε να υπάρχει μια προστατευτική επίδραση απέναντι στα βακτήρια αλλά στα υπέρβαρα άτομα αυτή η φλεγμονώδης αντίδραση αποτυγχάνει και μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2.
Η σχετική έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Immunology από ερευνητές του Τμήματος Βιοϊατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας του Πανεπιστημιακού του Νοσοκομείου. H μελέτη έγινε σε ποντίκια.
Γλυκόζη και ιντερλευκίνη-1 βήτα
Είναι γνωστό ότι ο διαβήτης τύπου 2 οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή (εμπλοκή του ανοσοποιητικού συστήματος). Ένας αριθμός κλινικών μελετών έχουν ως, εκ τούτου, προσπαθήσει να αντιμετωπίσουν τον διαβήτη τύπου 2 εμποδίζοντας την υπερπαραγωγή μιας ουσίας που εμπλέκεται στη διαδικασία τη φλεγμονής, την ιντερλευκίνη-1 βήτα (IL-1 βήτα). Σε ασθενείς με διαβήτη, αυτή η πρωτεΐνη προκαλεί χρόνια φλεγμονή και νεκρώνει τα βήτα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη.
Μια προγενέστερη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας έδειξε ότι σε υγιή άτομα, οι βραχυπρόθεσμες φλεγμονώδεις αποκρίσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόσληψη της γλυκόζης και την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ο καθηγητής Marc Donath, Προϊστάμενος του Τμήματος Ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι ο αριθμός των μακροφάγων (είδος κυττάρων του ανοσοποιητικού) γύρω από τα έντερα αυξάνεται μετά τα γεύματα. Τα μακροφάγα, τα οποία αποκαλούνται κύτταρα “καθαριστές”, παράγουν το αγγελιοφόρο μόριο IL-1 βήτα σε διάφορες ποσότητες, ανάλογα με τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα. Αυτό το μόριο, με τη σειρά του, διεγείρει την παραγωγή της ινσουλίνης από τα βήτα κύτταρα του παγκρέατος.
Τόσο η ινσουλίνη όσο και η IL-1 βήτα εργάζονται από κοινού για να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η αγγελιοφόρος ουσία IL-1 βήτα εξασφαλίζει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα τροφοδοτείται με γλυκόζη και άρα παραμένει ενεργό.
Bακτήρια και θρεπτικά συστατικά
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το σημαντικό είναι ότι ο παραπάνω μηχανισμός που συνδυάζει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και το ανοσοποιητικό σύστημα εξαρτάται από τα βακτήρια και τα θρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνονται κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Με επαρκή θρεπτικά συστατικά, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε θέση να καταπολεμήσει επαρκώς τα βακτήρια που εισέρχονται μαζί με την τροφή. Αν όμως υπάρχει έλλειψη θρεπτικών συστατικών, οι θερμίδες πρέπει να διατηρηθούν για άλλες σημαντικές λειτουργίες εις βάρος της ανοσολογικής απόκρισης κατά των βακτηρίων.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι η φλεγμονώδη αντίδραση που ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να υπάρχει μια προστατευτική επίδραση απέναντι στα βακτήρια είναι επιτυχημένη στα υγιή άτομα αλλά αποτυγχάνει στα παχύσαρκα άτομα και αυτό μπορεί να είναι μια αιτία που ο διαβήτη τύπου 2 είναι τόσο συχνός στους παχύσαρκους.
Η έρευνα εξηγεί επίσης γιατί οι μολυσματικές ασθένειες συμβαίνουν πιο συχνά σε περιόδους λιμού: επειδή λόγω έλλειψης θερμίδων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχει την απαιτούμενη ενέργεια.
