Εκτός από την ινσουλίνη, άλλα ενέσιμα φάρμακα για τον διαβήτη είναι η εξενατίδη και η λιραγλουτίδη, που ανήκουν και οι δύο στην κατηγορία των αγωνιστών της GLP-1, καθώς και η πραμλιντίδη, που ταξινομείται ως ανάλογο της αμυλίνης.
Αυτά τα τρία φάρμακα προκαλούν απώλεια βάρους, γι’ αυτό και είναι πολύ ελκυστικά για όσους προσπαθούν να αδυνατίσουν. Επειδή όμως είναι λιγότερο αποτελεσματικά όσον αφορά τη μείωση των επιπέδων γλυκόζης σε σχέση με άλλα φάρμακα για το διαβήτη, είναι πιο ακριβά από άλλες εναλλακτικές και συνήθως έχουν παρενέργειες, συνεχίζεται να συζητείται ο ρόλος τους στις σύγχρονες φαρμακευτικές αγωγές για το διαβήτη.
Αγωνιστές της GLP-1: Eξενατίδη και η λιραγλουτίδη
Η εξενατίδη και η λιραγλουτίδη έχουν ανάλογη δράση με μια ορμόνη που ονομάζεται Προσομοιάζον με τη Γλυκαγόνη Πεπτίδιο-1 (glucagon like peptide 1: GLP–1). Η ορμόνη GLP–1 εκκρίνεται από το λεπτό έντερο μετά το φαγητό. Διεγείρει την απελευθέρωση ινσουλίνης από το πάγκρεας, μειώνει την παραγωγή γλυκόζης στο συκώτι και καθυστερεί την εκκένωση του στομαχιού. Πολλοί διαβητικοί έχουν χαμηλά επίπεδα GLP-1, οπότε η εξενατίδη και άλλες ουσίες τέτοιου τύπου (γνωστές και ως ανάλογα ινκρετίνης) χρησιμοποιούνται ως συμπληρώματα της δράσης της GLP-1.
Ένα σημαντικό όφελος των αγωνιστών της GLP -1 είναι ότι επηρεάζουν τα επίπεδα ινσουλίνης μόνο όταν είναι αυξημένες οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα, γι’ αυτό και δεν αυξάνουν τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας. Ωστόσο, η υπογλυκαιμία μπορεί να προκληθεί από τη συνδυασμένη λήψη ενός αγωνιστή της GLP-1 και σουλφονυλουρίας.
Τόσο η εξενατίδη όσο και η λιραγλουτίδη κυκλοφορούν με τη μορφή προγεμισμένου στυλό. Η εξενατίδη χορηγείται δύο φορές τη μέρα, πριν από το πρωινό και το δείπνο, ενώ η λιραγλουτίδη μία φορά τη μέρα. Αυτά τα φάρμακα προκαλούν συνήθως ναυτία και άλλες γαστρεντερικές παρενέργειες, όπως εμετό ή διάρροια, οι οποίες όμως απαλύνονται με τον καιρό.
Η μέση απώλεια βάρους από αυτά τα φάρμακα (2 με 3 κιλά) οφείλεται μερικές φορές στο γεγονός ότι καθυστερούν την εκκένωση του στομαχιού, οπότε το αίσθημα κορεσμού διαρκεί περισσότερο (ή, επίσης, η απώλεια βάρους μπορείτε να οφείλεται στη διάρροια και τον εμετό).
Αν και είναι προφανές ότι η απώλεια βάρους είναι ένας σημαντικός στόχος για τους διαβητικούς, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτά τα φάρμακα δεν πρέπει να θεωρούνται ως μαγικά φάρμακα αδυνατίσματος. Γενικότερα, η καλύτερη στρατηγική για την υγεία, αν και η πιο δύσκολη, είναι ο δοκιμασμένος συνδυασμός μιας πιο υγιεινής διατροφής, περισσότερης άσκησης και αντιδιαβητικών φαρμάκων πρώτης γραμμής, όπως η μετφορμίνη.
Να θυμάστε ότι η εξενατίδη και η λιραγλουτίδη είναι πιο ακριβές δραστικές ουσίες από πολλά άλλα φάρμακα που μειώνουν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα, απαιτούν ενέσεις και συχνά προκαλούν γαστρεντερικά προβλήματα. Επιπλέον, δεν είναι ακόμα γνωστό αν είναι ασφαλείς μακροπρόθεσμα.
Έχοντας υπόψη αυτές τις προειδοποιήσεις, συζητήστε με τον γιατρό σας αν κάποιο από αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι ωφέλιμο για την περίπτωση σας.
Πραμλιντίδη
Η πραμλιντίδη είναι μια συνθετική μορφή της αμυλίνης και ήταν το πρώτο φάρμακο αυτού του τύπου που εγκρίθηκε από την FDA. Η αμυλίνη είναι μια ορμόνη που παρουσιάζει έλλειψη στους διαβητικούς. Όπως η GLP-1, η αμυλίνη καθυστερεί την εκκένωση του στομάχου και μειώνει την παραγωγή γλυκόζης στο συκώτι. Επίσης, μπορεί να μειώσει την όρεξη.
Αυτό το φάρμακο καθυστερεί την απορρόφηση των τροφών από τα έντερα και μειώνει την άνοδο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα μετά τα γεύματα. Η πραμλιντίδη μειώνει τα μέσα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Οι ενέσεις γίνονται υποδορίως τρεις φορές τη μέρα μαζί με τα γεύματα.
Η πραμλιντίδη είναι εγκεκριμένη για άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη αλλά που δεν έχουν καταφέρει ακόμα να ελέγξουν με ικανοποιητικό τρόπο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Σημειώνεται ότι η δεν υποκαθιστά την αγωγή με ινσουλίνη, αλλά μπορεί να επιτρέψει να μειωθούν οι δόσεις της.
Ωστόσο, η πραμλιντίδη και η ινσουλίνη πρέπει να χορηγούνται με χωριστές ενέσεις: δεν πρέπει να συνδυάζονται στην ίδια αμπούλα ή σύριγγα. Όσοι παίρνουν αυτό το φάρμακο πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με τη ρύθμιση των δόσεων ινσουλίνης που λαμβάνετε για να αποφύγετε αυτό το πρόβλημα.
Οι συνηθισμένες παρενέργειες της πραμλιντίδης είναι παρόμοιες με αυτές των αγωνιστών της GLP-1: προβλήματα στο πεπτικό σύστημα – σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών που παίρνουν πραμλιντίδη στις κλινικές δοκιμές παρουσιάζουν ναυτία. Μπορεί ακόμα να προκληθεί κοιλόπονος, πονοκέφαλος, κούραση και ίλιγγος. Άλλη πιθανή παρενέργεια είναι η απώλεια 1-1,5 κιλού.
Συνδυαστική αγωγή
Δεδομένου ότι όλα τα αντιδιαβητικά φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα έχουν περιορισμένη δράση, οι επιστήμονες προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τους διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης τους, χρησιμοποιώντας τα σε διαφορετικούς συνδυασμούς, με ή χωρίς ινσουλίνη.
Μια στρατηγική που βασίζεται στη χρήση διαφορετικών φαρμάκων συμφωνεί με τη θεωρία ότι ο διαβήτης είναι μια σύνθετη πάθηση η οποία προκαλεί τουλάχιστον δύο ελλείψεις που πρέπει να καλυφθούν: έλλειψη ανταπόκρισης στη δράση της ινσουλίνης και ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης.
Η συνδυασμένη στρατηγική μπορεί να χρησιμοποιεί μικρότερες δόσεις των φαρμάκων, καθένα με διαφορετικό μηχανισμό δράσης. Παρότι οι πρώτες συνδυαστικές φαρμακευτικές αγωγές μπορεί να είναι δαπανηρές, μακροπρόθεσμα ίσως αποδειχθούν πιο οικονομικές από την αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη. Ο πιο συνηθισμένος και καλύτερα μελετημένος συνδυασμός φαρμάκων που λαμβάνονται από το στόμα είναι μετφορμίνη μαζί με σουλφονυλουρία. Για πολλά χρόνια, επίσης, χρησιμοποιούνταν μετφορμίνη μαζί με ινσουλίνη.
