Σε αντίθεση με άλλα φάρμακα για τον διαβήτη, η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που μειώνει τη γλυκόζη και η οποί α παράγεται με φυσικό τρόπο. Μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πιο αποτελεσματικά από οποιοδήποτε άλλο διαθέσιμο φάρμακο για τον διαβήτη.
Η αρχική αγωγή με ινσουλίνη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια περίοδο ύφεσης των συμπτωμάτων του διαβήτη, στη διάρκεια της οποίας μπορείτε να σταματήσετε όλα τα φάρμακα για τη μείωση του επιπέδου σακχάρου και να διατηρήσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε φυσιολογικές τιμές. Επιπλέον, ότι η ινσουλίνη βελτιώνει τις τιμές των τριγλυκεριδίων και της HDL χοληστερόλης.
Δεν υπάρχει ανώτατη αποτελεσματική δόση για την ινσουλίνη, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να χορηγηθεί όση ποσότητα χρειάζεται για να υπάρχει η επιθυμητή αντίδραση. Ωστόσο, σχετίζεται επίσης με την αύξηση βάρους, όπως συμβαίνει και με πολλά φάρμακα για το διαβήτη, καθώς επιτρέπει στα κύτταρα να απορροφούν το σάκχαρο που προηγουμένως απορριπτόταν μαζί με τα ούρα.
Για την πλειονότητα των διαβητικών που χρειάζονται ινσουλίνη αρκούν μία με δύο ενέσεις την ημέρα. Εντούτοις, χρειάζονται αυξημένες δόσεις (γενικά, περισσότερο από 50 μονάδες την ημέρα και συχνά πολύ περισσότερες) για να ξεπεραστεί η έλλειψη ανταπόκρισης στην ινσουλίνη. Αφού φτιάξετε ένα κατάλληλο πρόγραμμα ινσουλίνης, μπορείτε να ελέγχετε συχνά το επίπεδο σακχάρου στο αίμα, κάνοντας εξετάσεις μία με δύο φορές τη μέρα, για να βλέπετε αν χρειάζεται να ρυθμίσετε τις δόσεις της ινσουλίνης.
Χορήγηση
Η ινσουλίνη δεν μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, γιατί τα όξινα και τα πεπτικά ένζυμα του στομάχου την καταστρέφουν. Τον Ιανουάριιο του 2006 ξεκίνησε η χορήγηση ινσουλίνης με εισπνευστήρα αλλά αποσύρθηκε από την αγορά τον Οκτώβριο του 2007 επειδή δεν είχε τις αναμενόμενες πωλήσεις. Κατά συνέπεια, ο συνήθης τρόπος χορήγησης ινσουλίνης σήμερα είναι οι ενέσεις ή η αντλία ινσουλίνης. Οι αντλίες ινσουλίνης είναι μικρές συσκευές που κάνουν συνεχείς ενέσεις ινσουλίνης μέσω μιας βελόνας τοποθετημένης κάτω από το δέρμα. Χρησιμοποιούνται κυρίως από όσους πάσχουν από διαβήτη τύπου 1 και πολύ σπάνια από όσους έχουν διαβήτη τύπου 2.
Παρότι η πλειοψηφία των ατόμων φοβούνται να κάνουν ενέσεις στον εαυτό τους, η διαδικασία αυτή σύντομα γίνεται μια απλή ρουτίνα και, με τα σύγχρονα όργανα, οι ενέσεις είναι πρακτικά ανώδυνες. Τα περισσότερα άτομα χρησιμοποιούν σύριγγες ή «στυλό» ινσουλίνης. Ένας εκπαιδευτής διαβήτη θα σας δείξει πώς να μετράτε, να προετοιμάζετε και να κάνετε τις ενέσεις.
Η ινσουλίνη εφαρμόζεται συνήθως στο στρώμα λίπους που υπάρχει ανάμεσα στο δέρμα και τους μυς. Τα πιο ενδεδειγμένα σημεία είναι οι γοφοί, οι γλουτοί και η κοιλιά, όπου το στρώμα λίπους είναι πιο παχύ. Χρειάζεται να αλλάζετε περιοδικά το σημείο της ένεσης, για να αποφύγετε δερματικά προβλήματα.
Η ένεση ινσουλίνης μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε διαθέσιμη ζώνη κάτω από το δέρμα: στην κοιλιά, τους μηρούς τους γοφούς, τους γλουτούς ή το πίσω μέρος του μπράτσου. Μπορείτε να επιλέξετε την περιοχή που σας διευκολύνει και στην οποία έχετε εύκολη πρόσβαση.
Το σώμα απορροφά ινσουλίνη πιο γρήγορα όταν η ένεση γίνεται στην κοιλιά. Στο μπράτσο, τους γλουτούς ή τον μηρό αργεί περισσότερο να φτάσει στη ροή του αίματος. Ωστόσο, και άλλοι παράγοντες, ιδιαίτερα η άσκηση, μπορούν να επηρεάσουν την ταχύτητα απορρόφησης της ινσουλίνης. Για παράδειγμα, αν κάνετε ένεση στον μηρό και στη συνέχεια αρχίσετε να τρέχετε, η ινσουλίνη θα απορροφηθεί πιο γρήγορα λόγω της μεγαλύτερης ροής αίματος προς τα πέλματα.
Για να αποφύγετε συγκεκριμένα δερματικά προβλήματα, καλό είναι να επιλέγετε διαφορετικά σημεία για τις ενέσεις. Στα σημεία όπου κάνετε συχνότερα τις ενέσεις, μπορεί να δημιουργηθούν αποθέσεις λίπους. Άλλες, πιο σπάνιες, παρενέργειες μπορεί να είναι: ερεθισμός, κοκκίνισμα ή μικρές κοιλότητες στο δέρμα στα σημεία όπου κάνετε τις ενέσεις ή και αλλού. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται για τις ενέσεις είναι:
- Σύριγγες. Σχεδόν όλη η ινσουλίνη που κυκλοφορεί έχει συγκέντρωση U-100, δηλαδή 100 μονάδες ανά κυβικό εκατοστό και οι σύριγγες ινσουλίνης έχουν σχεδιαστεί γι’ αυτή τη συγκέντρωση. Οι σύριγγες μπορούν να περιέχουν συνολικά 100, 50 ή 30 μονάδες. Η ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί θα σας βοηθήσει να επιλέξετε το πιο κατάλληλο μέγεθος ανάλογα με τη συνολική δόση της ένεσης που κάνετε. Αφού κάνετε την ένεση, καλύψτε την ένεση και τοποθετήστε την σε ένα πλαστικό ή μεταλλικό δοχείο, για την πετάξετε. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ίδια σύριγγα για περισσότερες από μία ενέσεις. Οι δερματικές μολύνσεις είναι σπάνιες. Ωστόσο, ποτέ μην παίρνετε μια σύριγγα που χρησιμοποίησε κάποιος άλλος και ποτέ μην δίνετε σε κάποιον άλλο μια σύριγγα που χρησιμοποιήσατε εσείς.
- Στυλό ινσουλίνης. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για τη χορήγηση ινσουλίνης, πιο απλοί από την ένεση: ο πιο συνηθισμένος είναι τα στυλό ινσουλίνης. Είναι παρόμοια με έναν στυλογράφο και χρησιμοποιούνται με βελόνες μίας χρήσης και φύσιγγες ινσουλίνης. Προτιμούνται από πολλούς γιατί είναι φορητά και διακριτικά, και γιατί επιτρέπουν τη χορήγηση πολλών δόσεων με ακρίβεια χωρίς να χρειάζεται μέτρηση ή γέμισμα της σύριγγας. Τα στυλό μπορούν να περιέχουν μέχρι 150 μονάδες ινσουλίνης.
Επιλέξτε την επιθυμητή δόση ινσουλίνης στρίβοντας απλώς τον δείκτη και στη συνέχεια κάντε την ένεση πιέζοντας το έμβολο στην άκρη του στυλό.
Τύποι ινσουλίνης
Παλαιότερα, n ινσουλίνη προερχόταν από το πάγκρεας αγελάδων ή χοίρων. Από τη δεκαετία του 1980, όμως, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν γενετικά τροποποιημένα βακτήρια και μύκητες, για να παράγουν συνθετική ανθρώπινη ινσουλίνη.
Οι διάφοροι τύποι ινσουλίνης, καθένας από τους οποίους έχει διαφορετικό προφίλ δράσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνοι τους ή συνδυαστικά, για να προσομοιώσουν τα φυσιολογικά μοντέλα έκκρισης ινσουλίνης και για να διατηρήσουν χαμηλά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Παρότι είναι δυνατό να εκτιμηθεί πότε κορυφώνονται οι τιμές της ινσουλίνης και πόσο χρόνο διαρκεί η δράση της, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί ότι το μοντέλο έκκρισης είναι το ίδιο για όλους τους ανθρώπους ή ότι παραμένει σταθερό σε όλες τις περιπτώσεις. Μια μεγάλη δόση συνήθως διαρκεί περισσότερο από μία μικρή, αλλά η απορρόφηση της ινσουλίνης ποικίλλει, γι’ αυτό και οι ινσουλίνες ταχείας, ενδιάμέσης ή παρατεταμένης δράσης μπορούν να εμφανίσουν κορύφωση της τιμής τους σε διάφορες στιγμές διαφορετικών μερών.
Ινσουλίνη πολύ ταχείας δράσης. Δρα μέσα σε 10 με 15 λεπτά μετά την ένεση και η τιμή της κορυφώνεται μέσα σε μία με δύο ώρες. Η δράση της όσον αφορά τη μείωση του επιπέδου σακχάρου διαρκεί μόνο τέσσερις ώρες περίπου. Δεδομένου ότι η τιμή της κορυφώνεται νωρίτερα σε σχέση με την ινσουλίνη ταχείας δράσης, οι ενέσεις μπορούν να γίνουν πιο κοντά στην ώρα του φαγητού. Καθώς η δράση της δεν διαρκεί πολύ, είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει υπογλυκαιμία αν καθυστερήσει το επόμενο γεύμα.
Ινσουλίνη ταχείας δράσης. Γνωστή και ως ινσουλίνη βραχείας ή κανονικής δράσης, αρχίζει να μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα περίπου 30 με 60 λεπτά μετά την ένεση. Συνήθως γίνεται 30 με 45 λεπτά πριν από ένα γεύμα, η δράση της κορυφώνεται μέσα σε μία με δύο ώρες και γενικά διαρκεί από πέντε έως έξι ώρες.
Ινσουλίνη ενδιάμεσης δράσης. Η μοναδική ινσουλίνη ενδιάμεσης δράσης που είναι διαθέσιμη στα περισσότερα μέρη του κόσμου λέγεται ινσουλίνη ΝΡΗ. Η δράση της ξεκινά περίπου δύο ώρες μετά την ένεση. Ανάλογα με τη δόση που χρησιμοποιείται, η δράση της κορυφώνεται συνήθως από τέσσερις μέχρι οκτώ ώρες μετά την ένεση και διαρκεί συνήθως για οκτώ με 12 ώρες.
Ινσουλίνη παρατεταμένης δράσης. Η δράση της ξεκινά αργά και έχει σχετικά μικρή κορύφωση, αλλά μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 24 ώρες.
Φτιάξτε το δικό σας πρόγραμμα
Κανένα πρόγραμμα δεν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο για όλους. Ο τύπος, η ποσότητα και η συχνότητα χρήσης της ινσουλίνης διαφέρουν για κάθε άτομο. Ο στόχος είναι να διατηρηθεί το επίπεδο σακχάρου στο αίμα όσο το δυνατόν πιο κοντά στις φυσιολογικές τιμές χωρίς να σημειωθούν επεισόδια υπογλυκαιμίας.
Για να υποκαταστήσουν την ινσουλίνη με άλλη, παρόμοια με αυτή που παράγει φυσικά ο οργανισμός, πολλά άτομα συνδυάζουν διαφορετικούς τύπους ινσουλίνης σε μία ένεση. Εάν μάθετε σωστά τη διαδικασία, μπορείτε να αναμειγνύετε μόνοι σας την ινσουλίνη που παίρνετε, συνήθως αμέσως πριν την ένεση. Έχετε υπόψη ότι η ινσουλίνη γλαργίνη (glargine) δεν μπορεί να αναμειχθεί με άλλες, αλλά πρέπει η ένεση να περιέχει μόνο αυτήν.
Για παράδειγμα, μπορείτε να πάρετε μια δόση ενέλισμης ινσουλίνης ενδιάμεσης ή παρατεταμένης δράσης ή μια δόση ινσουλίνης 70/30 (έναν τύπο που περιέχει 70% ινσουλίνης ενδιάμεσης δράσης και 30% κανονικής δράσης) το πρωί για να διατηρείτε τα επίπεδα γλυκόζης σε ελεγχόμενες τιμές όλη τη μέρα. Ή μπορεί να αρκεί μία μόνο ένεση ινσουλίνης ενδιάμεσης ή παρατεταμένης δράσης πριν κοιμηθείτε. Μπορείτε ακόμα να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα με δύο δόσεις (ένα μείγμα ινσουλίνης ταχείας δράσης και ινσουλίνης παρατεταμένης δράσης): μία το πρωί και άλλη μία πριν από το δείπνο.
Η ινσουλίνη διατηρείται στο ψυγείο ή σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, αλλά δεν πρέπει να καταψύχεται. Πετάξτε την ινσουλίνη που έχει παλιώσει, θολώσει ή έχει περίεργη όψη.
