Είναι εδραιωμένο ότι η παχυσαρκία συμβάλλει στον κίνδυνο του καρκίνου, αλλά ο μηχανισμοί με τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι ουσιαστικά άγνωστοι.
Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν προσφέρει τώρα νέες λεπτομέρειες που δείχνουν ότι μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη που απελευθερώνεται από το λίπος και κυκλοφορεί στο σώμα μπορεί να κένει ένα φυσιολογικό κύτταρο καρκινικό. Η πρωτεΐνη ονομάζεται αυξητικός παράγοντας ινοβλατών-2 (FGF2: fibroblast growth factor-2). Είναι μέλος μιας οικογένειας αυξητικών παραγόντων ινοβλαστών που καθορίζονται από 22 διαφορετικά γονίδια, ρυθμίζουν την εμβρυϊκή ανάπτυξη, την αναγέννηση των ιστών και την αγγειογένεση. Ειδικά ο FGF2 ρυθμίζει την κυτταρική ανάπτυξη, τη διαφοροποίηση και την αγγειογένεση σε διάφορους ιστούς ενω διεγείρει την διαδικασία επούλωσης μιας πληγής στο δέρμα.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Oncogene και χρηματοδοτήθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ.
Υπάρχουν δύο στρώματα λίπους στην κοιλιάς. Το ανώτερο στρώμα, γνωστό ως υποδόριο λίπος, βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα. Κάτω από το στρώμα κάτω αυτό υπάρχει το σπλαχνικό λίπος το οποίο είναι πιο επιβλαβές διότι απελευθερώνει ακόμη περισσότερη ποσότητα FGF2 ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη του όγκου.
“Ενώ έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος στην έρευνα για τον καρκίνο και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, ο αριθμός των νέων κρουσμάτων συνεχίζει να αυξάνεται”, δήλωσε ο Jamie Bernard, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και βοηθός καθηγητής φαρμακολογίας και τοξικολογίας. “Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την αιτία έτσι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε μια καλύτερη δουλειά στη μείωση του αριθμού των περιπτώσεων καρκίνου με διαιτητικές τροποποιήσεις ή θεραπευτικές παρεμβάσεις”.
Εκτιμάται ότι πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού στις δυτικές κοινωνίες είναι παχύσαρκοι. Για παράδειγμα το 38% των Αμερικανών ενηλίκων και το 17% των παιδιών θεωρούνται παχύσαρκοι. Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με διάφορους τύπους καρκίνων, συμπεριλαμβανομένου του μαστού, του παχέος εντέρου, του προστάτη, της μήτρας και των νεφρών. Επιπλέον, η παχυσαρκία έχει σήμερα ξεπεράσει την αρνητική επίδραση του καπνίσματος ως τον παράγοντα κινδύνου για καρκίνο.
Ο Bernard και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) δεν είναι αναγκαστικά ο καλύτερος τρόπος για τον προσδιορισμό του καρκινικού κινδύνου. “Η μελέτη μας δείχνει ότι ο δείκτης μάζας σώματος μπορεί να μην είναι ο καλύτερος δείκτης κινδύνου”, δήλωσε ο Μπερνάρ. «Είναι η κοιλιακή παχυσαρκία και ακόμη πιο συγκεκριμένα τα επίπεδα της πρωτεΐνης που λέγεται αυξητικός παράγοντας ινοβλαστών-2″.
Σπλαχνικό και υποδόριο λίπος
Ο Bernard και ο Debrup Chakraborty, ένας μεταδιδακτορικός φοιτητής, μελετούσαν ποντίκια που έλαβαν τροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ανακάλυψαν ότι το σπλαχνικό λίπος παρήγαγε μεγαλύτερες ποσότητες FGF2 σε σύγκριση με το υποδόριο λίπος. Διαπίστωσαν ότι η πρωτεΐνη FGF2 διεγείρει ορισμένα κύτταρα που είναι ήδη ευάλωτα και τα ωθεί να γίνουν καρκινικά. Επίσης συνέλεξαν σπλαχνικό λίπος από γυναίκες που υποβλήθηκαν σε υστερεκτομή και διαπίστωσαν πως όταν οι εκκρίσεις λίπους είχαν περισσότερη πρωτεΐνη FGF2, περισσότερα κύτταρα σχημάτιζαν καρκινικούς όγκους όταν μεταφέρθηκαν σε ποντίκια.
Ο Bernard είπε ότι υπάρχουν αρκετοί άλλοι παράγοντες που απελευθερώνονται από το λίπος, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων, αλλά πολλές από αυτές τις μελέτες που έγιναν έδειξαν μια συσχέτιση και όχι μια άμεση αιτία καρκίνου. Ο λιπώδης ιστός σχετίζεται με την αύξηση των οιστρογόνων, της ινσουλίνης, της λεπτίνης και ορισμένων κυτοκινών επιταχύνοντας τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Η επιτήρηση του ανοσοποιητικού συστήματος επίσης είναι κρίσιμη για την πρόληψη ορισμένων καρκίνων όπως αυτός του δέρματος. Άτομα που λαμβάνουν φάρμακα τα οποία καταστέλλουν το ανοσοποιητικό έχουν 65-100 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκινώματα πλακωδών κυττάρων του δέρματος. Είναι επίσης σαφές ότι η φλεγμονή εμπλέκεται στην πρόοδο του καρκίνου, ωστόσο ο ακριβής ρόλος των προφλεγμονωδών παραγόντων και των ορμονών δεν είναι καλά κατανοητός.
“Υπάρχει πάντα ένα τυχαίο στοιχείο για το αν ένα άτομο θα πάθει καρκίνο ή όχι”, δήλωσε ο Bernard. “Αλλά κάνοντας πιο έξυπνες επιλογές όσον αφορά τη διατροφή και την άσκηση και την αποφυγή επιβλαβών συνηθειών όπως το κάπνισμα, οι άνθρωποι μπορούν μειώσουν τις πιθανότητες υπέρ τους”.
Πηγή: Fibroblast growth factor receptor is a mechanistic link between visceral adiposity and cancer.
