Η υψηλότερη πρόσληψη λαχανικών συνδέεται σταθερά με μειωμένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Μια διατροφή με αρκετά λαχανικά, όπως η Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται με λιγότερη ανάπτυξη των αθηρωματικών πλακών, ωστόσο, ο ρόλος του διαφόρων ειδών λαχανικών είναι αβέβαιος.
Τώρα μια αυστραλιανή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American Heart Association βρήκε ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες που τρώνε πολλά σταυρανθή λαχανικά έχουν λιγότερη αθηροσκλήρωση στις καρωτίδες τους.
Στα σταυρανθή λαχανικά ανήκουν το μπρόκολο, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα γογγύλια, το νεροκάρδαμο, τα ραπανάκια, η ρόκα και το κουνουπίδι. Ονομάζονται έτσι διότι παρουσιάζουν ένα σχήμα “σταυρού”. Διακρίνονται από τα φυλλώδη λαχανικά που περιλαμβάνουν το μαρούλι, το σπανάκι, το ραδίκι, το αντίδι, το σέλινο, τον μαϊντανό, τον άνηθο, τον μάραθο και το σέσκουλο. Υπάρχουν επίσης και τα βολβώδη λαχανικά όπως το κρεμμύδι, το σκόρδο, το πράσο, το παντζάρι και η πατάτα.
Τα σταυρανθή λαχανικά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για πολλούς λόγους. Αποτελούν μια από τις κυριότερες πηγές θειούχων αμινοξέων και μια πλούσια πηγή μεταλλικών στοιχείων. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών ινών που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Τα λαχανάκια Βρυξελλών και το μπρόκολο αποτελούν επίσης σημαντικές πηγές φολικού οξέος με συγκεντρώσεις 110-135 μg και 70-90 μg ανά 100 γραμμάρια νωπού προϊόντος αντίστοιχα.
Τόσο επιδημιολογικές μελέτες όσο και διάφορα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε πειραματόζωα έδειξαν ότι τα σταυρανθή λαχανικά παρουσιάζουν αντικαρκινικές ιδιότητες, λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε γλυκοσινολίτες (ουσίες που δίνουν μια πικρή γεύση), θειοκυανίτες και νιτρίλια. Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία προτείνει την κατανάλωση σταυρανθών λαχανικών με σκοπό τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου.
Να σημειωθεί ότι η σουλφοραφάνη, μια ουσία που περιέχεται σε πολλά σταυρανθή λαχανικά, ίσως να βελτιώνει τα συμπτώματα του αυτισμού.
Μειωμένη η αθηροσκλήρωση των καρωτίδων
Στην παρούσα μελέτη, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας ζήτησαν από 954 γυναίκες, 70 ετών και άνω να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια για τη διατροφή τους. Εκείνες κατέγραψαν αναλυτικά την πρόσληψη λαχανικών και οσπρίων -μεταξύ άλλων- σε κλίμακα συχνότητας από «ποτέ» έως «τρεις ή περισσότερες φορές την ημέρα».
Η μέση πρόσληψη λαχανικών ήταν 200 γραμμάρια την ημέρα. Εξ’ αυτών το 18% ήταν σταυρανθή λαχανικά, το 25% πατάτες, το 25% πράσινα, κόκκινα και κίτρινα λαχανικά, το 14% όσπρια και το 7% φυλλώδη λαχανικά.
Οι συμμετέχουσες υποβλήθηκαν σε κλινική αξιολόγηση του πάχους του τοιχώματος των καρωτιδικών αρτηριών και σε όλο το καρωτιδικό «δένδρο».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν κατά 0,05 χιλιοστά μικρότερο πάχος στο τοίχωμα της καρωτιδικής αρτηρίας στις γυναίκες που έτρωγαν πολλά λαχανικά (πάνω από 225 γρ. την ημέρα) έναντι των γυναικών που έτρωγαν λίγα λαχανικά (κάτω από 150 γρ. την ημέρα).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι για κάθε επιπλέον 10 γραμμάρια την ημέρα σταυρανθών λαχανικών μειωνόταν κατά 0,8% το πάχος του τοιχώματος της καρωτιδικής αρτηρίας, ήτοι 0,006-0,007 χιλιοστά. Για τα άλλα είδη λαχανικών και τα όσπρια δεν υπήρχε αυτή η συσχέτιση.
«Το 0,1 χιλιοστό μείωση στο πάχος των καρωτιδικών αρτηριών και σε όλο το καρωτιδικό «δένδρο» σχετίζεται με 10-18% μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και εμφράγματος», ανέφερε η Lauren Blekkenhorst, πρώτη συγγραφέας της μελέτης. Και συμπλήρωσε: «Μετά τη συνεκτίμηση του τρόπου ζωής, άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου και άλλων διατροφικών παραγόντων και ειδών λαχανικών, τα αποτελέσματα εξακολουθούσαν να δείχνουν προστατευτική σχέση μεταξύ σταυρανθών και πάχους της καρωτιδικής αρτηρίας».
