Τα αγρωστώδη είναι φυτά που υπάρχουν στις περισσότερες περιοχές του κόσμου. Η οικογένεια των αγρωστωδών (Pooceae) περιλαμβάνει πάνω από 600 γένη και πάνω από 11.000 αναγνωρισμένα είδη με ευρεία κατανομή. Περισσότερο από το 95% των σχετιζόμενων με αλλεργίες αγρωστωδών ανήκουν σε τρεις υποοικογένειες:
- Pooideae
- Chloridoideae
- Panicoideae
Ανάλογα με το κλίμα και τη γεωγραφία, η γύρη των αγρωστωδών αντιπροσωπεύει κύριο παράγοντα που συμβάλει στα αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα κατά τη διάρκεια της άνοιξης αλλά και του καλοκαιριού.
Αναπτύσσονται σε όλες τις ηπείρους και αντιπροσωπεύουν το 25–35% των φυτών του πλανήτη.
Τα Pooideae επικρατούν σε ζώνες με εύκρατο κλίμα, τα Chlorodoideae καλύπτουν τις βόρειες ηπείρους της Αμερικής, της Αφρικής και της Αυστραλίας, και τα Panicoideae αναπτύσσονται στο τροπικό και υποτροπικό περιβάλλον της Ασί- ας, της Αυστραλίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής
ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΑ ΓΥΡΕΩΝ ΑΓΡΩΣΤΩΔΩΝ
Τα αλλεργιογόνα των γύρεων αγρωστωδών χωρίζονται σύμφωνα με τη δομή και λειτουργία των πρωτεϊνών τους.
Ονομάζονται σύμφωνα με την επίσημη ονοματολογία π.χ.: Phl p 1 = αλλεργιογόνο ομάδας αγρωστωδών 1 από Phleum pretense (τριφύλλι). Δέκα συγκεκριμένες ομάδες αποτελούνται από κύρια (> 50 ποσοστό ευαισθητοποίησης, SR) και δευτερεύοντα αλλεργιογόνα (< 50% SR).
Λόγω της εξάπλωσης και της δραστικότητάς τους, τα αλλεργιογόνα των ομάδων αγρωστωδών 1 και 5 θεωρούνται ανοσοεπικρατή κύρια αλλεργιογόνα γύρης Pooideae.
Ενώ τα αλλεργιογόνα της ομάδας 5 περιορίζονται στην οικογένεια Pooideae, εκείνα της ομάδας 1 είναι παρόντα σε όλες της υποοικογένειες των Pooceae. Αντίθετα, τα πανλλεργιογόνα προφιλίνη (ομάδα 12) και πολκαλσίνη (ομάδα 7) συμβάλουν στη διαδεδομένη διασταυρούμενη αντίδραση μεταξύ γύρης αγρωστωδών, δένδρων και αγριόχορτων στο 10–15% των ευαισθητοποιημένων στη γύρη αγρωστωδών ατόμων. Οι σύγχρονες θεωρήσεις σχετικά με την ύπαρξη ομολόγων ομάδων αλλεργιογόνων βασίζονται στην παρόμοια βιοχημική σύσταση, ομολογία και ανοσιακή διασταυρούμενη αντίδραση που αντιπροσωπεύει στις περισσότερες περιπτώσεις τη στενή ταξινομική τους σχέση, και έχουν υιοθετηθεί από την European
Medicines Agency (ΕΜΑ).
ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Οι ευαισθητοποιήσεις σε αλλεργιογόνα γύρης αγρωστωδών, όπως αποδεικνύονται από θετικές δερματικές δοκιμασίες σε εκχυλίσματα ή ειδική IgE, αντανακλούν την περιοχική κατανομή των φυτών και την έκθεση στη γύρη. Ποσοστά ευαισθητοποίησης με βάση τον πληθυσμό είναι κυρίως διαθέσιμα για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ και ποικίλουν σημαντικά μεταξύ και εντός των χωρών. Η αλλεργία στη γύρη των αγρωστωδών αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα.
Τουλάχιστον τα μισά από τα ευαισθητοποιημένα στη γύρη αγρωστωδών άτομα υποφέρουν από συμπτώματα αλλεργικής ρινοεπιπεφυκίτιδας και/ή βρογχικού άσθματος, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των ζεστών εποχών σε περιοχές με ήπια κλίματα.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Θετικές δερματικές δοκιμασίες και αυξημένα επίπεδα ειδικής σε γύρη αγρωστωδών IgΕ στον ορό αποδεικνύουν αλλεργική ευαισθητοποί- ηση, η οποία έχει κλινική σημασία μόνο στην περίπτωση αντίστοιχης συμπτωματολογίας.
Η μέτρηση IgE σε κύρια αλλεργιογόνα (π.χ. Phl p 1 και 5) αυξάνει την αναλυτική ειδικότητα για ήπια αλλεργία σε γύρη αγρωστωδών, ιδιαίτερα στην πε- ρίπτωση της ευαισθητοποίησης σε διασταυρούμενης αντίδρασης σε παναλλεργιογόνα γύρεων.
Η ειδική ανοσοθεραπεία είναι κυρίως επιτυχής όταν εφαρμόζεται για τουλάχιστον τρία χρόνια με υποδόριες ενέσεις ή υπογλώσσια χρήση σταγόνων ή χαπιών στο σπίτι με μονοσκευάσματα ενός είδους αγρωστωδών, αλλά επίσης και μείγματος αγρωστωδών (κυρίως Pooideae) με ή χωρίς πρόσθετα.
