Οι μαθητές του Λυκείου και οι φοιτητές έχουν πολλά στο μυαλό τους, αλλά δεν πρέπει να παραμελήσουν την υγεία των ματιών τους γιατί διαφορετικά μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσάρεστα απρόοπτα.
Ο χειρουργός – οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School, εξηγεί τι πρέπει να προσέχουν.
Προσοχή στις οθόνες των ψηφιακών συσκευών. Η διαρκής ενασχόληση με ψηφιακά μέσα μπορεί να κουράσει τα μάτια και να οδηγήσει στην ξηροφθαλμία. Αυτό οφείλεται στο ότι όταν «καρφώνουμε» σε ένα σημείο τα μάτια μας, δεν βλεφαρίζουμε συχνά. Το επακόλουθο μπορεί να είναι θόλωμα της όρασης. Επομένως είναι απαραίτητο να κάνουν τα νεαρά άτομα συχνά διαλείμματα από τις οθόνες. Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (American Academy of Ophthalmology) συνιστά να τηρούν τον κανόνα 20-20-20: ανά 20 λεπτά που θα κοιτάζουν σε μια ψηφιακή οθόνη, θα κάνουν διάλειμμα επί 20 δευτερόλεπτα για να κοιτάξουν ένα αντικείμενο που θα βρίσκεται σε απόσταση 6 μέτρων.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να μην χρησιμοποιείτε το τάμπλετ, το κινητό ή το λάπτοπ σε χώρους με έντονο φωτισμό (εσωτερικούς ή υπαίθριους) γιατί η λάμψη στην οθόνη μπορεί να προκαλέσει κόπωση των ματιών. Πρέπει επίσης να προσαρμόσετε κατάλληλα την αντίθεση (κοντράστ) και την φωτεινότητα της οθόνης σας, ώστε να είναι πιο ξεκούραστη για τα μάτια σας.
Να πηγαίνετε κάθε χρόνο στον οφθαλμίατρο. Μπορεί να νομίζετε ότι βλέπετε τέλεια, αλλά δεν αποκλείεται να από κάποια ήπια διαθλαστική ανωμαλία (π.χ. μυωπία, αστιγματισμός) ή αυτή που έχετε να επιδεινώθηκε και μην το ξέρετε. Φροντίστε να κάνετε προληπτικό έλεγχο των ματιών μία φορά τον χρόνο, κατά προτίμηση λίγο πριν ή μόλις αρχίσουν τα μαθήματα της νέας χρονιάς.
Φροντίστε τους φακούς επαφής σας. Αν φοράτε φακούς επαφής πρέπει να τηρείτε αυστηρά τις οδηγίες του κατασκευαστή όσον αφορά τη χρήση, τον καθαρισμό και την συχνότητα αλλαγής τους. Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος σοβαρών μολύνσεων στα μάτια σας. Ακόμα κι αν οι φακοί σας είναι 24ωροι, είναι προτιμότερο να μην κοιμάστε φορώντας τους. Καλό είναι επίσης να τους αφαιρείτε όταν κάνετε μπάνιο, καθώς και να φοράτε καθημερινά τα γυαλιά σας για λίγη ώρα ώστε να ξεκουράζονται τα μάτια σας από τους φακούς επαφής.
Ενημερωθείτε για το ιστορικό οφθαλμοπαθειών στην οικογένειά σας. Μιλήστε με τους γονείς και τους παππούδες σας για το αν και ποιες παθήσεις των ματιών είχατε στην οικογένειά σας. Μερικές, όπως το γλαύκωμα, έχουν γενετική συνιστώσα, επομένως είναι σημαντικό να γνωρίζετε εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό. Εννοείται πως θα ενημερώσετε τον οφθαλμίατρό σας.
Προσέξτε τη διατροφή σας. Σίγουρα έχετε ακούσει ότι τα καρότα κάνουν καλό στα μάτια αλλά δεν είναι τα μόνα που τα ωφελούν. Μελέτες έχουν δείξει ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά είναι πολύτιμη για την όραση. Ιδιαιτέρως ωφέλιμα είναι τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. το σπανάκι) καθώς και τα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ψάρια (π.χ. σολομός, σαρδέλα, τόνος).
Υγιεινή διατροφή και καλός ύπνος. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η συστηματική γυμναστική μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών οφθαλμοπαθειών (π.χ. γλαύκωμα και ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας) και προστατεύει τα μάτια καθώς μεγαλώνουμε. Πολύ σημαντικό είναι ακόμα να κοιμάστε αρκετά, διότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε σπασμούς των ματιών και να επιδεινώσει την ξηροφθαλμία.
Να φοράτε προστατευτικά των ματιών κατά την άθληση. Αναλόγως με το άθλημα, φορέστε τα κατάλληλα προστατευτικά για να αποφύγετε τυχόν τραυματισμούς. Για πολλά αθλήματα υπάρχουν γυαλιά ασφαλείας σχεδιασμένα ειδικά γι’ αυτά. Αν χρησιμοποιείται μηχανάκι φοράτε πάντα το προστατευτικό κράτος και έχετε κατεβασμένο το πλαστικό που προστατεύει τα μάτια.
Γυαλιά ηλίου. Αν φοράτε καθημερινά γυαλιά ηλίου, προστατεύετε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου η οποία μακροπρόθεσμα αυξάνει τον κίνδυνο καταρράκτη, ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και ορισμένων μορφών οφθαλμικού καρκίνου.
Υγιές σωματικό βάρος. Αν διατηρείτε από τώρα ένα υγιές σωματικό βάρος, μειώνετε τον κίνδυνο για διαβήτη και διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια η οποία μπορεί να κοστίσει την όραση. Και αν δεν καπνίζετε, μειώνετε τον κίνδυνο ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που είναι συχνή αιτία απώλειας της όρασης στην τρίτη ηλικία.
Μην μοιράζεστε τα σύνεργα του μακιγιάζ σας. Αν και μοιάζει αθώο το να δώσετε σε μία φίλη σας το βουρτσάκι της σκιάς των ματιών, στην πραγματικότητα διακινδυνεύετε να μοιραστείτε μαζί της διάφορες ιογενείς λοιμώξεις των ματιών, όπως η επιπεφυκίτιδα. Απαραίτητο είναι ακόμα να πλένετε συχνά (μία φορά την εβδομάδα) τα βουρτσάκια και τα πινέλα του μακιγιάζ, καθώς και να τα αλλάζετε κάθε 3 μήνες.
