«Αμερικανοί ερευνητές λένε ότι έχουν αναζωογονήσει εννέα ανθρώπους. Μπορεί να είναι αλήθεια;» διερωτάται η γερμανική Die Zeit.
Mια επανάσταση που θα αλλάξει ριζικά τη ζωή μας διακηρύσσει ο βιολόγος Γκρεγκ Φέιχι, και επιστημονικός διευθυντής της Intervene Immune, μιας βιοφαρμακευτικής εταιρείας που έχει την έδρα της κοντά στο Λος Άντζελες. Ο Φέιχι ήταν ένας από τους ομιλητές στο φετινό Συνέδριο για τη Γήρανση του Ιδρύματος Leaf. Τίτλος της παρουσίασής του: «Αντιστροφή της ανθρώπινης γήρανσης τώρα!»
«Για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπινου γένους, κατορθώσαμε να γυρίσουμε πίσω το ρολόι της ζωής, εξηγεί ο επιστήμονας. «Ένας συνδυασμός γνωστών δραστικών ουσιών γύρισε πίσω κατά δυόμισι χρόνια τη βιολογικη ηλικία σε εννέα εθελοντές» υποστηρίζει ο Φέιχι.
Όταν κάτι ακούγεται απίστευτο στην επιστήμη, χρειάζεται προσοχή. Σε αυτή την περίπτωση, ακόμη πιο εξαιρετική προσοχή. Τα αποτελέσματα που παρουσίασε ο Φέιχι δεν έχουν ακόμη δημοσιευτεί σε επιστημονικό περιοδικό και επομένως, δεν έχουν αντιμετωπίσει τον κριτικό έλεγχο των άλλων ειδικών. Αυτό θα συμβεί αργότερα εντός του έτους, λέει ο Φέιχι. Επιπλέον, η πειραματική εθελοντική ομάδα είναι πολύ μικρή: Μόλις εννέα άνδρες – καμία γυναίκα – έχουν λάβει τα φάρμακα αυτά και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ομάδα ελέγχου.
Κάποιες λεπτομέρειες της μελέτης αξιολογούνται επί του παρόντος από επιστήμονες δυο αμερικανικών πανεπιστημίων της Καλιφόρνιας και του Στάνφορντ. Το κείμενο της μελέτης αυτής δόθηκε στη ZEIT ONLINE υπό την προϋπόθεση αυστηρής εμπιστευτικότητας. Ως εκ τούτου η γερμανική εφημερίδα αναφέρει μόνον τα αποτελέσματα που δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη Παρασκευή στη Νέα Υόρκη.
«Αν αποδειχθεί ότι κάτι τέτοιο όντως ισχύει και η ομάδα του Φέιχι έχει πραγματικά καταφέρει να αναζωογονήσει τους ανθρώπους τι θα σημαίνει αυτό για την κοινωνία μας;
Η έρευνα για την αντιστροφή της γήρανσης ξεκίνησε την άνοιξη του 2017 στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας από τον Δρ. Στηβ Χόρβαθ ο οποίος εξέτασε τα τελευταία δείγματα αίματος από τους εννέα εθελοντές. Το ίδιο είχε κάνει τους τελευταίους 12 μήνες. Και πάλι με το ίδιο αποτέλεσμα. Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία, τα αποτελέσματα ήταν σαφή. Ο Χόρβαθ έστειλε τα αποτελέσματα στην Intervene Immune και στον συνάδελφό του Γκρεγκ Φέιχι. Ακολούθησαν δύο χρόνια περαιτέρω ανάλυσης και μακρές συζητήσεις. Στο τέλος υπήρξε μια απόφαση: να δημοσιεύσουν τα ευρήματα.
Θύμος αδένας, αυξητική ορμόνη και μετφορμίνη
Η αναζωογόνηση δεν ήταν ο κύριος στόχος της εταιρείας που αρχικά ήθελε μια θεραπεία που θα καθιστούσε την μεγαλύτερη ηλικία πιο υγιή. Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές στοχεύουν στον θύμο αδένα, ένα όργανο που διαπερνά πλήρως τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο συμπιέζεται μεταξύ της καρδιάς και του στέρνου και ζυγίζει μόλις 50 γραμμάρια.
Ο θύμος αδένας είναι εξειδικευμένο όργανο του ανοσοποιητικού συστήματος. Εκεί ωριμάζουν τα Τ-λεμφοκύτταρα (Τ-κύτταρα), τα οποία είναι σημαντικά για το ανοσοποιητικό σύστημα. Ο θύμος αδένας είναι μεγαλύτερος και πιο ενεργός στην νεογνική και προ-εφηβική περίοδο. Με τα πρώτα χρόνια της εφηβείας, ο θύμος αρχίζει να ατροφεί και το θυμικό στρώμα αντικαθίσταται από λιπώδη ιστό. Παρόλα αυτά, η Τ-λεμφοποίηση συνεχίζεται σε όλη την ενήλικη ζωή.
Κατά μια άποψη, το όνομα του αδένα προέρχεται από τη λέξη «θυμός» (που σημαίνει: οργή, καρδιά, ψυχή, επιθυμία, ζωή) ενδεχομένως λόγω της θέσης του στο στήθος, κοντά στο σημείο όπου υποκειμενικά νιώθουμε τα συναισθήματα. Άλλο ενδεχόμενο είναι το όνομα να προέρχεται από το «θυμάρι». Ο Γαληνός ήταν ο πρώτος που παρατήρησε ότι το μέγεθος του οργάνου αλλάζει κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.
Ο Ζακ Μίλερ ανακάλυψε το 1961 τη σημασία του θύμου αδένα στο ανοσοποιητικό σύστημα με χειρουργική αφαίρεσή του από ποντίκια τριών ημερών, και παρατηρώντας την επακόλουθη ανεπάρκεια σε ένα πληθυσμό λεμφοκυττάρων. Ο Μίλερ ονόμασε τα Τ-κύτταρα από το όργανο της καταγωγής τους (thymus). Ο θύμος αδένας είναι μεγαλύτερος στα παιδιά ενώ στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μόλις και μετά βίας διακρίνεται από τον περιβάλλοντα λιπώδη ιστό. Ως μία ηλικία ο θύμος σιγά-σιγά συρρικνώνεται και τελικά εκφυλίζεται σε μικρά νησίδια λίπους. Κατά την ηλικία των 75 ετών ζυγίζει μόλις 6 γραμμάρια. Στα παιδιά έχει ένα γκριζωπό-ροζ χρώμα, ενώ στους ενήλικες έχει κίτρινο χρώμα.
Ο θύμος αδένας είναι το πρώτο όργανο που πλήττεται από το στρες. Τα κύτταρα Τ βοηθούν τον οργανισμό να εντοπίσει και να απομακρύνει τα καρκινικά κύτταρα και άλλους εισβολείς. Ο θύμος αποδυναμώνεται από παράγοντες όπως δυσάρεστες ειδήσεις, αφυδάτωση ή κατανάλωση μη θρεπτικών, επεξεργασμένων τροφίμων ή ροφημάτων. Όλα αυτά επιδρούν αρνητικά στην ενεργοποίηση των κυττάρων Τ από τις ορμόνες του θύμου αδένα, και αφήνουν τον οργανισμό ανυπεράσπιστο απέναντι στην εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων και στην εμφάνιση ασθενειών.
Οι επιστήμονες λένε ότι μπορούμε να τονώσουμε όχι μόνο τον θύμο αδένα, αλλά όλο μας τον οργανισμό κάνοντας πράγματα που μας αναζωογονούν και μας εμψυχώνουν, καταναλώνοντας θρεπτικές τροφές, ακούγοντας χαλαρωτική μουσική, χορεύοντας και αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο σε εξορμήσεις στην ύπαιθρο παρά μέσα στο σπίτι ή μπροστά στην τηλεόραση.
Η ομάδα του Φέιχι προσέλαβε εννέα άτομα ηλικίας 51-65 ετών και άρχισε να τα θεραπεύει. Για δώδεκα μήνες λάμβαναν την αυξητική ορμόνη hGH, την ουσία DHEA και τη μετφορμίνη που χρησιμοποιείται σε διαβητικούς. Η ορμόνη hGH προκαλεί την αύξηση του θύμου αδένα και οι άλλες δύο ουσίες χρησιμοποιούνται κυρίως για να εμποδίσουν τις παρενέργειές της. Αυτά τα φάρμακα είναι γνωστά και διαθέσιμα εδώ και χρόνια.
Οι εννέα άντρες εξετάζονταν τακτικά με μαγνητική τομογραφία και αναλύσεις αίματος. Και πράγματι τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο θύμος αδένας αυξήθηκε και τα κύτταρα του αίματος άλλαξαν. Η αναλογία των λεγόμενων μονοκυττάρων προς τα λευκοκύτταρα που σχετίζονται με την ηλικία ήταν παρόμοιος με αυτόν νεότερων ατόμων στο τέλος της μελέτης. Επίσης, οι φλεγμονώδεις δείκτες στο αίμα μειώθηκαν.
«Υποψιαζόμαστε», είπε ο Φέιχι ότι «ένα βιολογικό πρόγραμμα επανενεργοποιήθηκε, το οποίο βοηθά στην επαναφορά του θύμου αδένα στην αρχή της ζωής». Οι δοσολογίες και το σχήμα χορήγησης δεν έχουν δημοσιευτεί με λεπτομέρειες. Η μετφορμίνη και ειδικά η hGH μπορεί να έχουν παρενέργειες – πάντως ένας τρόπος να ενισχύσετε την αυξητική ορμόνη είναι η άσκηση με βάρη.
Ο Φέιχι πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του ερευνώντας τον θύμο αδένα. Συνεργάζεται με τον Γερμανό καθηγητή Γενετικής Στηβ Χόρβαθ, που σύμφωνα με την Die Zeit «είναι ένα είδος ροκ σταρ στην επιστήμη της γήρανσης έχοντας αναπτύξει μεθόδους που επιτρέπουν την πρώτη φορά να μετρηθεί αξιόπιστα και αντικειμενικά η βιολογική (πραγματική) ηλικία των ανθρώπων. Σε αντίθεση με τη χρονολογική ηλικία, η βιολογική αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι άνθρωποι γερνούν με διαφορετικούς ρυθμούς.
Προκειμένου να προσδιοριστεί η βιολογική ηλικία, ο Χόρβαθ μελετά τις χημικές μεταβολές στα κληρονομικά μόρια και στο DNA. Έχει δημιουργήσει τέσσερα ρολόγια του DNA και το πιο πρόσφατο που το ονομάζει DNAmGrimAge Clock (Aging: Lu et al., 2019) υποδεικνύει πόσο υψηλός είναι ο κίνδυνος ενός ατόμου να πεθάνει τα επόμενα χρόνια. Τα επιγενετικά ρολόγια είναι η πιο ακριβής μέθοδος για τον προσδιορισμό της πραγματικής ηλικίας ενός ατόμου.
Ο Χόρβαθ χρησιμοποίησε τα βιολογικά του ρολόγια για να καθορίσει τη βιολογική ηλικία των εννέα εθελοντών του Φέιχι κατά τη διάρκεια της μελέτης. Οι εννέα άνδρες αναζωογονήθηκαν μέσω της θεραπείας. Στους 12 μήνες που διήρκεσε το πείραμα, το βιολογικο τους ρολόι έδειξε ότι είχαν κερδίσει, κατά μέσο όρο, δυόμισι χρόνια ζωής. Και αυτό δεν ήταν το μόνο. Η αναζωογονητική επίδραση, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Χόρβαθ, είχε κάνει τα βιολογικά ρολόγια να γυρίζουν όλο και πιο γρήγορα προς τα πίσω. Ένας γκριζομάλλης εθελοντής είδε μάλιστα τα μαλλιά του να σκουραίνουν πάλι.
Όλα αυτά ακούγονται απίστευτα. Μπορεί το μέχρι σήμερα απίστευτο όνειρο της αιώνιας νεότητας να γίνει πραγματικότητα; Με μερικά γνωστά φάρμακα; Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για σκεπτικισμό: Δεν είναι σαφές πόσο καιρό η επίδραση διαρκεί και αν έχει παρενέργειες. Επίσης τι γίνεται με τις γυναίκες; Είναι γνωστό ότι η hGH μπορεί να έχει διαφορετικές επιπτώσεις στα δύο φύλα.
Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα δείχνουν ένα πράγμα: Δεν είναι πλέον αδύνατον να πιστεύουμε ότι μια μέρα θα υπάρξει θεραπεία που θα επεκτείνει την υγιή διάρκεια ζωής του ανθρώπου. Ο Στηβ Χόρβαθ πιστεύει ότι έχουμε φτάσει σε μια «ιστορική στιγμή» κατά την οποία η γήρανση, ένας νόμος της φύσης μπορεί να ανατραπεί από τον άνθρωπο.
