Μπορεί ένα γεροντολυτικό χάπι να αναστρέψει τη γήρανση;

Η επιστήμη έχει ασχοληθεί με το πώς η επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής μπορεί να καταστεί δυνατή. Σήμερα το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός χαπιού που θα αντιστρέφει τη διαδικασία γήρανσης και τα προβλήματα που συνδέονται με αυτήν (καρδιακό έμφραγμα, οστεοαρθρίτιδα, απώλεια μνήμης, εκφύλιση ωχράς κηλίδας, καρκίνοι κ.ά.).

Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τα γεροντολυτικά (senolytics) φάρμακα τα οποία σκοτώνουν τα γηρασμένα κύτταρα του σώματος, γνωστά και ως κύτταρα “ζόμπι”.

Ήδη πολλοί γεροντολόγοι έχουν εξετάσει τις επιδράσεις αυτών των φαρμάκων σε ζώα και αρχίζουν τώρα κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Έχει φανεί επίσης ότι το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει ρόλο στην εξόντωση αυτών των γηρασμένων κυττάρων που δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν ούτε να εκτελέσουν τις λειτουργίες των φυσιολογικών κυττάρων. Οι μελέτες στα ζώα δείχνουν ότι η παρουσία τους συνδέεται με διάφορες ασθένειες και πως όταν εξαφανίζονται μεγαλώνει η διάρκεια ζωής και βελτιώνεται η υγεία τους.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να γεράσουν ζώντας καλύτερα, με λιγότερο πόνο και λιγότερες ασθένειες. Η απλή αύξηση της διάρκειας της ζωής χωρίς βελτίωση της υγείας αποτελεί οικονομικό βάρος. Στη Βρετανία και την Ουαλία το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί σχεδόν 25 χρόνια τον τελευταίο αιώνα. Η φροντίδα των 75χρονων και των 85χρονων κοστίζει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας πολλά χρήματα.

Ο Σου Μινγκ, αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Γήρανσης του Πανεπιστημίου του Κονέτικατ, τονίζει ότι η υγιής γήρανση είναι σημαντική τόσο για τους ίδιους τους ανθρώπους όσο και για τις κυβερνήσεις. Ο ίδιος υπήρξε μέλος της ερευνητικής ομάδας της Κλινικής Μάγιο (ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο της Μινεσότα) η οποία έχει συνεισφέρει πολλαπλώς στον τομέα της γηριατρικής. Το 2011 η ομάδα αυτή έδειξε ότι η απαλλαγή από τα γηρασμένα κύτταρα μέσω μιας γενετικής μεθόδου βελτιώνει την υγεία και αυξάνει το προσδόκιμο ζωής σε ποντίκια που είχαν γεράσει πρόωρα. Το ίδιο επιβεβαιώθηκε και σε τρωκτικά που είχαν γεράσει με φυσιολογικό τρόπο, το 2016.

Έπειτα από αυτή την προσπάθεια δεν ήταν λίγοι οι ερευνητές που ενδιαφέρθηκαν να αναπαράγουν αυτά τα αποτελέσματα σε ανθρώπους.

Ένας σκόπελος για τους επιστήμονες που ερευνούν τις επιδράσεις των γεροντολυτικών φαρμάκων είναι ο καθορισμός του τι ακριβώς επιχειρούν να θεραπεύσουν, δεδομένου ότι η γήρανση συνδέεται με μια σύνθετη συστηματική έκπτωση του οργανισμού. Έτσι σε πρώτη φάση τα φάρμακα αυτά δοκιμάστηκαν για συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις (π.χ. χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, γλαύκωμα, εκφύλιση ωχράς κηλίδας), και οι προσπάθειες αυτές είναι ακόμα σε εμβρυικό στάδιο. Διαπιστώθηκαν θετικά αποτελέσματα των φαρμάκων αυτών σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα, αν και η δράση τους ανεστάλη όταν αυτά χορηγήθηκαν στις μέγιστες δόσεις.

Ο Σεμπάστιαν Γκρονκ από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Βιολογία της Γήρανσης τόνισε ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα προκαλούν το ενδιαφέρον των ερευνητών γιατί φαίνεται να λειτουργούν ακόμα και αργά στη ζωή. Ένα άλλο όφελος αυτής της θεραπείας είναι το ότι δεν είναι καθημερινή, αλλά μπορεί να χορηγείται στο άτομο μια φορά την εβδομάδα ή τον μήνα.

Παράλληλα, τα φάρμακα αυτά φάνηκε να έχουν θετικές επιδράσεις στην παχυσαρκία η οποία προκαλεί πρώιμη γήρανση των κυττάρων. Τα παχύσαρκα ποντίκια, που θεραπεύτηκαν με αυτόν τον τρόπο, παρουσίασαν μειωμένα επίπεδα άγχους.

Τα γεροντολυτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση των παρενεργειών της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας σε καρκινοπαθείς αφού ανακόπτουν την εξάπλωση των κατεστραμμένων κυττάρων.

Το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να λάβει κανείς αυτή τη θεραπεία δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Το να την πάρει κανείς πολύ νωρίς μπορεί να έχει από καμία έως βλαβερή επίδραση, αλλά δεν μπορεί να την αφήσει για πολύ αργά. Γίνεται λοιπόν προσπάθεια μέσω εξετάσεων αίματος και ούρων να καθοριστεί η καταλληλότερη στιγμή για κάθε άνθρωπο, δεδομένου ότι δεν γερνούν όλοι με την ίδια ταχύτητα.

Ο Γκρονκ και άλλοι επιστήμονες προσθέτουν ότι, σε συνδυασμό με τα γεροντολυτικά φάρμακα, η περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και η ήπια σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχουν ευεργετικές επιδράσεις στη μακροζωία.

Δείτε επίσης