Σταδιακά κερδίζει έδαφος η ιδέα ότι ορισμένες τροφές βοηθούν το σπέρμα. Tο λυκοπένιο, μια αντιοξειδωτική ουσία που περιέχεται κυρίως στις ντομάτες αλλά και στο καρπούζι, έχοντας τη δυνατότητα να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος και την ανδρική γονιμότητα, σύμφωνα με Βρετανούς ερευνητές.
Πολλές έρευνες έχουν γίνει για το λυκοπένιο το οποίο βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στη σάλτσα ντομάτας. Έχει βρεθεί ότι δρα κατά του λιπαρού συκωτιού, κατά της κατάθλιψης, προστατεύει από το εγκεφαλικό και τον καρκίνο του προστάτη. Επίσης το λυκοπένιο ρίχνει τη χοληστερόλη και δυναμώνει τα οστά.
Η παρούσα μελέτη βρήκε ότι οι άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη και λάμβαναν κάθε μέρα συμπληρώματα λυκοπενίου, ισοδύναμα με δύο κουταλάκια συμπυκνωμένου πουρέ ντομάτας, είχαν καλύτερη ποιότητα σπέρματος. Η μελέτη έγινε σε 56 υγιείς άνδρες ηλικίας 19-30 ετών, γι’ αυτό και πρέπει να επιβεβαιωθεί από μεγαλύτερες μελέτες αλλά και σε άνδρες με προβλήματα γονιμότητας.
Η ανακάλυψη θα μπορούσε να μεταμορφώσει τις προοπτικές για τους άνδρες με προβλήματα γονιμότητας και να οδηγήσει σε καλύτερους τρόπους για να μειώσουν τις επιζήμιες επιπτώσεις της σύγχρονης διαβίωσης στην αναπαραγωγική υγεία. Από όλες τις περιπτώσεις υπογονιμότητας, το 40-50% οφείλονται σε ανδρική υπογονιμότητα.
Ο υγιεινός τρόπος ζωής και διατροφής, τα άνετα εσώρουχα, η αποφυγή του αλκοόλ και του στρες καθώς και της θερμότητας στην περιοχή που παράγονται τα σπερματοζωάρια είναι βασικές συμβουλές για τους άνδρες με προβλήματα γονιμότητας.
Το λυκοπένιο, μαζί με άλλα διατροφικά μόρια όπως η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε και ο ψευδάργυρος, λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά, εμποδίζοντας ορισμένες βλάβες στα κύτταρα. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες έχουν επίσης συνδεθεί με οφέλη για την καρδιά, καθώς και με την προστασία από τον καρκίνο.
Ερευνητές από University of Sheffield, με επικεφαλής την ειδική σε θέματα διατροφής Liz Williams, έκαναν τη πρώτη του είδους διπλά τυχαιοποιημένη μελέτη 12 εβδομάδων δίνοντας ένα συμπλήρωμα με λακτολυκοπένιο (το λυκοπένιο των τροφών απορροφάται πιο δύσκολα από το ανθρώπινο σώμα). Η ποσότητα -14 mg λυκοπενίου- ήταν σημαντική καθώς αντιστοιχούσε σε 2 κιλά ντομάτες την ημέρα.
Μια ομάδα ανδρών λάμβανε χάπι λακτολυκοπενίου και μια άλλη ένα εικονικό σκεύασμα (placebo).
Ο έλεγχος του σπέρματος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος της έρευνας έδειξε ότι οι άνδρες στην ομάδα του λυκοπενίου είχαν την ίδια συγκέντρωση σπερματοζωαρίων, αλλά με καλύτερη μορφολογία και κινητικότητα (σ.σ. πόσο γρήγορα «κολυμπά» ένα σπερματοζωάριο), κάτι που ευνοεί τη γονιμοποίηση του ωαρίου.
“Δεν αναμέναμε πραγματικά ότι στο τέλος της μελέτης θα υπάρξει διαφορά στο σπέρμα από τους άνδρες που πήραν το δισκίο έναντι εκείνων που πήραν το εικονικό φάρμακο. Όταν αποκωδικοποιήσαμε τα αποτελέσματα, σχεδόν έπεσα από την καρέκλα μου”, δήλωσε ο καθηγητής Allan Pacey, ένας παγκόσμιος ειδικός στην ανδρική αναπαραγωγή.
Και πρόσθεσε: “Η βελτίωση της μορφολογίας -το μέγεθος και το σχήμα του σπέρματος- ήταν δραματική. Αυτή ήταν η πρώτη σωστά σχεδιασμένη και ελεγχόμενη μελέτη της επίδρασης του λυκοπενίου στην ποιότητα του σπέρματος και μας ώθησε να θέλουμε να κάνουμε περισσότερη δουλειά με αυτό το μόριο”.
“Είμαστε έκπληκτοι από τη βελτίωση της ποιότητας των σπερματοζωαρίων που έδειξαν τα αποτελέσματα”, είπε η Williams. “Αυτή ήταν μια μικρή μελέτη και πρέπει να επαναλάβουμε το έργο σε μεγαλύτερες δοκιμές, αλλά τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Το επόμενο βήμα είναι να την επαναλάβουμε σε άνδρες με προβλήματα γονιμότητας και να δούμε αν το λυκοπένιο μπορεί να αυξήσει την ποιότητα των σπερματοζωαρίων για αυτούς τους άνδρες είτε βοηθά τα ζευγάρια να συλλάβουν και να αποφεύγουν επεμβατικές θεραπείες γονιμότητας”.
Το λυκοπένιο βρίσκεται, αν και σε μικρότερες ποσότητες, και ορισμένα φρούτα όπως το καρπούζι, η παπάγια, τα βερίκοκα και τα γκρέιπφρουτ με ροζ σάρκα. Η μεγαλύτερη ποσότητα βρίσκεται στη σάλτσα ντομάτας. Να σημειωθεί ωστόσο ότι μια μελέτη βρήκε ότι ο σίδηρος δρα ανταγωνιστικά ως προς την απορρόφηση του λυκοπενίου. Η απορρόφηση από τις ντομάτες αυξάνεται όταν αυτές ζεσταίνονται και καταναλώνονται μαζί με λάδι.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο European Journal of Nutrition.
