Eρευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι αναφέρουν μια ολοκληρωμένη πιλοτική μελέτη σχετικά με τις μεταβολικές επιδράσεις της βίγκαν (vegan) δίαιτας στα μικρά παιδιά. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα vegan παιδιά έχουν σημαντικές μεταβολές στο μεταβολισμό και χαμηλότερη βιταμίνη Α και D σε σύγκριση με τα παμφάγα παιδιά.
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η διατροφή vegan έχει ευρεία επίδραση στο μεταβολισμό των παιδιών. Τα επίπεδα βιοδεικτών στον ορό για τις βιταμίνες Α και D, η χοληστερόλη και τα απαραίτητα αμινοξέα ήταν σημαντικά χαμηλότερα στα παιδιά που ακολουθούσαν vegan διατροφή. Επιπλέον, ένα ωμέγα-3 λιπαρό οξύ, το DHA (docosahexaenoic acid) απουσιάζει από τη διατροφή βίγκαν.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο διεθνές περιοδικό EMBO Molecular Medicine. Τα κύρια ευρήματα ήταν ότι τα παιδιά βίγκαν έχουν πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις χοληστερόλης, τροποποιημένο μεταβολισμός χολικών οξέων, και μια αξιοσημείωτα χαμηλή συγκέντρωση σε λιποδιαλυτές βιταμίνες παρά την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών που ταιριάζουν αρκετά με τις επίσημες συστάσεις.
Οι δίαιτες για χορτοφάγους κερδίζουν δημοτικότητα ειδικά στους νεαρούς ενήλικες, και μέσω των επιλογών των οικογενειών η βίγκαν δίαιτα έχει γίνει πιο συχνή στα μικρά παιδιά. Τα κίνητρα πίσω από την επιλογή μιας αυστηρά χορτοφαγικής διατροφής είναι οικολογικά, ηθικά και σχετίζονται με την υγεία: οι δίαιτες βίγκαν αποκλείουν όλα τα προϊόντα με βάση τα ζώα.
Συνιστάται η βίγκαν διατροφή να συμπληρώνεται πάντα με βιταμίνη Β12, βιταμίνη D και ιώδιο, και με βάση την ατομική εκτίμηση μπορεί να χρειαστεί συμπλήρωμα για ασβέστιο, βιταμίνη Β2, σίδηρο και ψευδάργυρο. Εκτός από τη βιταμίνη D, η μελέτη δεν διαπίστωσε διαφορές μεταξύ των ομάδων διατροφής στα επίπεδα των παραπάνω θρεπτικών ουσιών στα μικρά παιδιά. Διαπίστωσε ωστόσο άλλες ελλείψεις.
Όλα τα παιδιά λάμβαναν συμπλήρωμα βιταμίνης Β12 και όλα εκτός από ένα λάμβαναν τακτικά συμπληρώματα βιταμίνης D και ιωδίου, υποδεικνύοντας ότι οι φινλανδικές οικογένειες βίγκαν γνωρίζουν καλά τις προηγουμένως τις διατροφικές απαιτήσεις αυτής της δίαιτας.
Ωστόσο, οι τρέχουσες διατροφικές συστάσεις βασίζονται σε μελέτες που διεξήχθησαν σε ενήλικες χορτοφάγους, και δεν υπήρχαν προηγούμενες μελέτες σχετικά με τις μεταβολικές επιδράσεις της βίγκαν δίαιτας σε παιδιά. Τα παιδιά χρειάζονται περισσότερη ενέργεια και θρεπτικά συστατικά ανά μονάδα σωματικού βάρους από τους ενήλικες για να εξασφαλίσουν φυσιολογική ανάπτυξη και ανάπτυξη νευρικών, ενδοκρινικών και ανοσολογικών συστημάτων.
Στο πρόσφατα δημοσιευμένο άρθρο, οι Topi Hovinen και Liisa Korkalo, μαζί με μια πολυεπιστημονική ομάδα με επικεφαλής την καθηγήτρια Anu Suomalainen-Wartiovaara η οποία ειδικεύεται στο μεταβολισμό, μελέτησαν διεξοδικά τη διατροφή και το μεταβολισμό 40 υγιών παιδιών από το Ελσίνκι. Τα παιδιά ακολουθούσαν μια βίγκαν, χορτοφαγική ή παμφάγο δίαιτα ανάλογα με την επιλογή των οικογενειών τους. Η διατροφική πρόσληψη, οι μεταβολικοί βιοδείκτες και οι συγκεντρώσεις των μικροθρεπτικών συστατικών μελετήθηκαν εκτενώς.
Όλα παιδιά που ακολουθούσαν τη χορτοφαγία θηλάστηκαν για 13-50 μήνες από μητέρες βίγκαν και είχαν αυτή τη διατροφή εξ’ αρχής. Ο μέσος όρος ηλικίας των παιδιών ήταν 3,5 ετών, από 1,4 έως 7 ετών.
Μικροθρεπτικά στοιχεία και χοληστερόλη
Τα παιδιά σε μια βίγκαν δίαιτα βρέθηκαν να έχουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D σε σύγκριση με τα παιδιά χωρίς ειδική δίαιτα παρά την τακτική συμπλήρωση της βιταμίνης D -τα δείγματα αίματος να συλλέχθηκαν στα τέλη του καλοκαιριού. Παραδόξως, μειωμένη ήταν επίσης η βιταμίνης Α, κάτι που δεν αναμενόταν ιδιαίτερα. Τα μόνα τρόφιμα που περιείχαν ρετινοειδή στη δίαιτα βίγκαν και αναφέρθηκαν ήταν μαργαρίνες ενισχυμένες με βιταμίνη Α.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατανάλωση θερμίδων και η συγκέντρωση ψευδαργύρου και σιδήρου δεν διέφεραν μεταξύ των βίγκαν και των παμφάγων παιδιών. Τα διατροφικά δεδομένα των βίγκαν παιδιών στο δείγμα έδειξαν πρόσληψη πρωτεΐνης 10-16% επί των συνολικών θερμίδων. Ωστόσο οι αναλύσεις έδειξαν ότι σε μερικά μεμονωμένα αμινοξέα υπήρχαν σημαντικές διαφορές. Οι μεγαλύτερες διαφορές παρατηρήθηκαν στα επίπεδα των αμινοξέων διακλαδισμένης αλυσίδας.
Η δίαιτα βίγκαν είναι σχεδόν απαλλαγμένη από χοληστερόλη, EPA και DHA (δύο σημαντικά ωμέγα-3 λιπαρά). Έτσι τα παιδιά που ακολουθούσαν αυτή τη διατροφή είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα για την LDL και HDL χοληστερόλη, τα απαραίτητα αμινοξέα και το DHA, το οποίο παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της οπτικής λειτουργίας και βρίσκεται πιο συχνά στα εγκεφαλικά και καρδιακά κύτταρα, ήταν επίσης χαμηλά -το DHA είναι χρήσιμο για τις συναπτικές λειτουργίες. Οι δίαιτες βίγκαν είναι πλούσιες στα απαραίτητα λιπαρά οξέα ALA (άλφα λινολενικό οξύ) και LA (λινολεϊκό οξύ), αλλά ουσιαστικά στερούνται των παραγώγων του ALA, όπως ειναι τα DHA και EPA, τα μακράς αλυσίδας ωμέγα-3 λιπαρά.
Αντίθετα, τα επίπεδα του φολικού οξέος ήταν εξαιρετικά υψηλά στα παιδιά με διατροφή βίγκαν. Τέλος, υπήρχε διαφορετικό προφίλ φωσφολιπιδίων και χολικών οξέων.
Για τη χοληστερόλη, τα παιδιά βίγκαν είχαν εντυπωσιακά χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλη και LDL χοληστερόλη στο αίμα τους. Τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης, κατά μέσο όρο, ήταν 2,85 mmol / l. Η τιμή αυτή είναι χαμηλότερη από το μέσο επίπεδο ολικής χοληστερόλης των 3,7 mmol / l σε Φινλανδούς ενήλικες βίγκαν. Η χαμηλή μη HDL χοληστερόλη στους βίγκαν έχει αναφερθεί σε διάφορες μελέτες (Elorinne et al, 2016; Benatar & Stewart, 2018). Αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει τα στοιχεία μείωσης της χοληστερόλης (Mach et al, 2019) σε καλά σχεδιασμένες δίαιτες για χορτοφάγους, όπως η αμελητέα ποσότητα της διαιτητικής χοληστερόλης, και το προφίλ των διαιτητικών λιπαρών οξέων που είναι χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και υψηλά σε ακόρεστα λιπαρά οξέα, καθώς και η υψηλή πρόσληψη φυτικών ινών. Οι ενδογενείς δείκτες βιοσύνθεσης ηπατικής χοληστερόλης ήταν παρόμοιοι μεταξύ χορτοφάγων και παμφάγων παιδιών. Αυτό υποδηλώνει ότι η βιοσύνθεση της ενδογενούς χοληστερόλης δεν δείχνει αντισταθμιστική ανταπόκριση στην έλλειψη της διατροφικής χοληστερόλης.
Τα χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης που προκύπτουν από τη διατροφή των ενηλίκων για χορτοφάγους έχουν ως επί το πλείστον συνδεθεί με θετικά καρδιαγγειακά αποτελέσματα για την υγεία (Appleby & Key, 2016; Elorinne et al, 2016), αν και μια πρόσφατη μελέτη βρήκε αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο (Tong et al, 2019) . Η αξιοσημείωτα χαμηλή χοληστερόλη σε βίγκαν βρέφη και παιδιά στην παρούσα μελέτη εγείρει το ερώτημα αν αυτά τα επίπεδα είναι υγιή, καθώς η χοληστερόλη είναι απαραίτητη για την κυτταρική ανάπτυξη, διαίρεση και ανάπτυξη φυσιολογικών συστημάτων λόγω του βασικού ρόλου της στη σύνθεση των κυτταρικών μεμβρανών, των στεροειδών ορμονών, των χολικών οξέων και της εγκεφαλικής μυελίνης.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα νέα ευρήματα ίσως παρακινήσουν περαιτέρω μελέτες σχετικά με τις συνέπειες στην υγεία μιας βίγκαν διατροφής στα μικρά παιδιά. “Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι επιπτώσεις στην υγεία των αυστηρών διατροφών στα παιδιά δεν μπορούν να προεκταθούν από μελέτες σε ενήλικες. Εκτός από την πρόσληψη της βιταμίνης D, πρέπει να δοθεί προσοχή στην επαρκή πρόσληψη της βιταμίνης Α και των πρωτεϊνών από διάφορες πηγές”, είπαν οι ερευνητές.
“Οι βίγκαν οικογένειες ήταν ενεργές για να συμμετάσχουν στη μελέτη μας. Αυτό είναι σημαντικό, διότι χωρίς την εθελοντική συμβολή των οικογενειών, δεν είναι δυνατόν να διεξαχθούν τέτοιου είδους μελέτες”, είπε η Liisa Korkalo.
