Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά και μέταλλα που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καλής υγείας. Πάρτε για παράδειγμα τα φλαβονοειδή. Αυτά είναι μια ομάδα φυσικών ενώσεων που βρίσκονται σε πολλές φυτικές τροφές και κυρίως σε μούρα, πορτοκάλια, μήλα, τσάι, κόκκινο κρασί, ακόμη και στη μαύρη σοκολάτα.
Τα φλαβονοειδή δρουν ως αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στην πρόληψη ή στην επιβράδυνση της βλάβης στα κύτταρα που μπορεί να οδηγήσουν σε ασθένειες, όπως π.χ. ο καρκίνος. Μειώνουν επίσης τη φλεγμονή στο σώμα, η οποία είναι κοινή σε πολλές χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των νευροεκφυλιστικών, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ ή η νόσος Πάρκινσον.
Έρευνες δείχνουν ότι τα φλαβονοειδή είναι καλά για την υγεία του εγκεφάλου μας. Δίαιτες πλούσιες σε φρούτα και λαχανικά μπορεί να επιβραδύνουν τη γνωστική έκπτωση και να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας. Τώρα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα άτομα με νόσο Πάρκινσον που καταναλώνουν μια διατροφή πλούσια σε φλαβονοειδή μπορεί να ζήσουν περισσότερο από εκείνους που δεν το κάνουν.
Για τη διεξαγωγή της μελέτης, μια ομάδα ερευνητών ανέλυσε δεδομένα από 121.700 εγγεγραμμένες νοσοκόμες και 51.529 άνδρες επαγγελματίες υγείας. Επέλεξαν να εξετάσουν αυτές τις δύο ομάδες επειδή οι πολλές πτυχές του τρόπου ζωής τους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο ασθένειας είναι παρόμοιες -όπως τα επίπεδα δραστηριότητας, η εκπαίδευση και τα χρόνια εργασίας. Πληροφορίες για τη διατροφή των συμμετεχόντων συγκεντρώνονταν κάθε δύο έως τέσσερα χρόνια, ξεκινώντας το 1975 για τις γυναίκες και το 1986 για τους άνδρες. Τα δεδομένα από αυτές τις δύο ομάδες έχουν χρησιμοποιηθεί σε πολλές υψηλής ποιότητας μελέτες διατροφής.
Η παρούσα μελέτη κατέγραψε ότι 599 γυναίκες και 652 άνδρες είχαν διαγνωστεί με νόσο Πάρκινσον και 944 θανάτους μεταξύ αυτών, κατά τη διάρκεια 32-34 ετών παρακολούθησης. Από τα τρόφιμα που ανέφεραν ότι κατανάλωναν οι συμμετέχοντες, ήταν δυνατό να υπολογιστεί η πρόσληψη των φλαβονοειδών. Μια υψηλότερη πρόσληψη φλαβονοειδών αυτών των ατόμων συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από όλες τις αιτίες στους άνδρες αλλά όχι στις γυναίκες,
Οι άνδρες με νόσο Πάρκινσον που κατανάλωναν τα περισσότερα φλαβονοειδή ως μέρος της διατροφής τους είχαν 47% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε σύγκριση με αυτούς που κατανάλωναν τα λιγότερα φλαβονοειδή. Αλλά για τις γυναίκες, η ποσότητα των φλαβονοειδών που κατανάλωναν στη διατροφή τους δεν είχε καμία επίδραση στον κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες. Έτσι, το προσωρινό συμπέρασμα από αυτή τη μελέτη είναι ότι τα φλαβονοειδή μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο θανάτου των ανδρών με νόσο Πάρκινσον, αν και όχι στις γυναίκες. Δεν είναι επί του παρόντος γνωστό γιατί οι άνδρες είχαν όφελος.
Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε μελέτη παρατήρησης διατροφής αυτού του τύπου, όπου οι ερευνητές απλώς παρατηρούν τα αποτελέσματα χωρίς να προσπαθούν να παρέμβουν (π.χ. η μισή ομάδα να τρώει μια συγκεκριμένη δίαιτα), δεν είναι δυνατό να αποδειχθεί μια αιτιώδης σύνδεση. Στην περίπτωση μιας αιτιολογικής σύνδεσης στην παρούσα μελέτη θα σήμαινε ότι η κατανάλωση περισσότερων φλαβονοειδών μειώνει τον κίνδυνο θανάτου των ανδρών με νόσο Πάρκινσον. Η μελέτη κατέγραψε απλώς μια στατιστική σχέση. Δεν είναι σαφές γιατί η σχέση εμφανίστηκε μόνο σε άνδρες και όχι σε γυναίκες.
Ένας κύριος λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να αποδείξουμε την αιτιότητα είναι ότι άλλοι διατροφικοί παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί επίσης να συνέβαλαν στην παράταση της διάρκειας ζωής. Οι συγγραφείς έκαναν στατιστικές προσαρμογές για άλλα δυνητικά ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά, όπως η βήτα καροτίνη και οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και E, και για πιθανώς για επιβλαβείς παράγοντες του τρόπου ζωής όπως το κάπνισμα, το υπερβολικό βάρος και η έλλειψη σωματικής άσκησης. Αλλά αυτά εξακολουθούν να μην λαμβάνουν υπόψη διατροφικούς, γενετικούς ή άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στον κίνδυνο ενός ατόμου -ένα παράδειγμα είναι η έκθεση σε ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα.
Ένας παράγοντας που επηρέασε τα αποτελέσματα της μελέτης ήταν ο τύπος των φλαβονοειδών που εξετάστηκαν. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι φλαβονοειδών και δύο ομάδες, οι ανθοκυανίνες και φλαβαν-3-όλες, βρέθηκαν σε αυτή τη μελέτη ότι συνδέονται στενότερα με την παράταση της ζωής των ασθενών με Πάρκινσον. Οι ανθοκυανίνες δίνουν στα μούρα και στο κόκκινο κρασί το μωβ και κόκκινο χρώμα τους ενώ οι φλαβαν-3-όλες βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα στο πράσινο τσάι.
Αλλά δεν είναι γνωστό πώς αυτά τα φλαβονοειδή μπορούν να ωφελήσουν τον εγκέφαλο. Όπως και με άλλες εκφυλιστικές διαταραχές του εγκεφάλου, η εξέλιξη της νόσου Πάρκινσον είναι πιθανό να περιλαμβάνει το οξειδωτικό στρες (όταν παράγονται πάρα πολλά εξαιρετικά αντιδραστικά μόρια, που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες) και εγκεφαλική φλεγμονή. Πολλά φλαβονοειδή, συμπεριλαμβανομένων των ανθοκυανινών και των φλαβαν-3-ολών, έχει αποδειχθεί σε πειραματικές μελέτες ότι έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Μπορεί να εμπλέκονται και άλλοι μηχανισμοί πέρα από την αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες. Τα φλαβονοειδή έχουν θετική επίδραση στο μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που συμβάλλει στη νόσο Πάρκινσον. Καθώς η νόσος Πάρκινσον εξελίσσεται, επηρεάζονται πολλά νευρολογικά μονοπάτια όπως η οδός της ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη παίζει ζωτικό ρόλο στη ρύθμιση της κίνησης στο σώμα. Αλλά ο πιθανός ρόλος των φλαβονοειδών στη βελτίωση της λειτουργίας αυτών των οδών δεν είναι γνωστός.
Η μελέτη εξέτασε τον κίνδυνο θανάτου σε άτομα που είχαν ήδη νόσο Πάρκινσον. Ωστόσο άλλες μελέτες έχουν δείξει επίσης δίαιτες πλούσιες σε φλαβονοειδή μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Το όφελος αποδείχθηκε επίσης μεγαλύτερο στους άνδρες, αν και δεν είναι ξεκάθαρο το γιατί. Αν και υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να έχουν επηρεάσει τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι δίαιτες πλούσιες σε φλαβονοειδή μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία από πολλές εκφυλιστικές διαταραχές του εγκεφάλου. Και ευτυχώς για εμάς, τα φλαβονοειδή βρίσκονται σε πολλά φρούτα και λαχανικά που μπορούμε να αγοράσουμε εύκολα από το σουπερμάρκετ.
