Είστε πρωινός ή νυχτερινός τύπος; Αυτό μπορεί να έχει σημασία για την υγεία σας. Τα μοτίβα δραστηριότητας και οι κύκλοι ύπνου θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και οι καρδιακές παθήσεις.
Ο “χρονότυπος” είναι μια κιρκαδική ταξινόμηση που προσδιορίζει την προτίμηση ενός ατόμου να εκτελέσει μια δραστηριότητα κατά τη διάρκεια διαφορετικών περιόδων της ημέρας. Οι “πρώιμοι χρονότυποι” (δηλαδή, η προτίμηση να ξυπνάτε νωρίς και/ή να εκτελείτε δραστηριότητα νωρίτερα μέσα στην ημέρα) τείνουν να έχουν μειωμένο επιπολασμό κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, συμπεριλαμβανομένων χαμηλών τριγλυκεριδίων, της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης, και της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL). Επιπλέον, τείνουν να εκτελούν περισσότερη συνολική φυσική δραστηριότητα τους “όψιμους χρονότυπους”.
Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Experimental Physiology ανακάλυψε ότι οι κύκλοι αφύπνισης/ύπνου προκαλούν μεταβολικές διαφορές και μεταβάλλουν την προτίμηση του σώματός μας για πηγές ενέργειας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι μένουν ξύπνιοι αργά το βράδυ έχουν μειωμένη ικανότητα να χρησιμοποιούν το λίπος για ενέργεια, που σημαίνει ότι τα λίπη μπορεί να συσσωρεύονται στο σώμα και να αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Οι μεταβολικές διαφορές σχετίζονται με το πόσο καλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ινσουλίνη για να προωθήσει την πρόσληψη γλυκόζης από τα κύτταρα για χρήση και αποθήκευση ενέργειας. Οι άνθρωποι που προτιμούν να είναι δραστήριοι το πρωί βασίζονται περισσότερο στο λίπος ως πηγή ενέργειας και είναι πιο δραστήριοι κατά τη διάρκεια της ημέρας με υψηλότερα επίπεδα αερόβιας φυσικής κατάστασης από τους “νυχτοκουκουβάγιες”, τα άτομα που προτιμούν να είναι ενεργά αργότερα την ημέρα αλλά και τη νύχτα). Από την άλλη πλευρά, οι ξενύχτηδες χρησιμοποιούν λιγότερο λίπος για ενέργεια σε ηρεμία και κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Rutgers του New Jersey των ΗΠΑ ταξινόμησαν 51 άτομα σε δύο ομάδες με βάση τον «χρονότυπο» τους -τη φυσική τάση να αναζητούν δραστηριότητα και ύπνο σε διαφορετικές ώρες. Χρησιμοποίησαν προηγμένη απεικόνιση για να αξιολογήσουν τη μάζα σώματος και τη σύσταση του σώματος, καθώς και την ευαισθησία στην ινσουλίνη και δείγματα αναπνοής για τη μέτρηση του μεταβολισμού του λίπους και των υδατανθράκων.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για μια εβδομάδα για να αξιολογηθούν τα μοτίβα δραστηριότητάς τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κατανάλωναν τροφές ελεγχόμενες από θερμίδες και έπρεπε να νηστέψουν όλη τη νύχτα.
Να σημειωθεί ότι οι τα λίπη και υδατάνθρακες θεωρούνται συμμετέχουν περίπου εξίσου κατά τη διάρκεια της άσκησης μέτριας. Όταν η άσκηση είναι πιο έντονη η συμμετοχή των υδατανθράκων είναι μεγαλύτερη. Καθώς συνεχίζεται σε ένα πρόγραμμα άσκησης, μετά από μήνες καίτε περισσότερο λίπος και μειώνετε την εξάρτησή σας από τη ροή γλυκογόνου / γλυκόζης.
Για τη μελέτη της προτίμησης των καυσίμων, οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν ενώ ήταν σε ηρεμία πριν ολοκληρώσουν δύο περιόδους άσκησης διάρκειας 15 λεπτών: μία συνεδρία μέτριας έντασης και μία υψηλής έντασης σε διάδρομο. Τα επίπεδα αερόβιας φυσικής κατάστασης καταγράφηκαν μέσω μιας πρόκλησης κλίσης στον διάδρομο όπου η κλίση αυξανόταν κατά 2,5% κάθε δύο λεπτά μέχρι ο συμμετέχων να φτάσει σε σημείο εξάντλησης.
Το κύριο εύρημα της μελέτης είναι ότι η οξείδωση του λίπους είτε σε κατάσταση νηστείας ή στη διάρκεια της άσκησης είναι υψηλότερη στους πρώιμους χρονότυπους. Οι υδατάνθρακες και η οξείδωση του λίπους προσδιορίστηκαν σε κατάσταση ηρεμίας, στο 55% και στο 85% της μέγιστης κατανάλωσης οξυγόνου (VO2 max).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πρωινοί τύποι χρησιμοποιούν περισσότερο λίπος για ενέργεια τόσο κατά την ανάπαυση όσο και κατά τη διάρκεια της άσκησης από ό,τι οι ξενύχτηδες. Ήταν επίσης πιο ευαίσθητοι στην ινσουλίνη. Οι ξενύχτηδες, από την άλλη πλευρά, είναι πιο ανθεκτικοί στην ινσουλίνη, που σημαίνει ότι το σώμα τους απαιτούσε περισσότερη ινσουλίνη για να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και το σώμα τους προτιμά τους υδατάνθρακες ως πηγή ενέργειας έναντι των λιπών. Η μειωμένη ικανότητα αυτής της ομάδας να ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη μπορεί να είναι επιβλαβής, καθώς υποδηλώνει μεγαλύτερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 ή και καρδιακών παθήσεων. Η αιτία αυτής της αλλαγής στη μεταβολική προτίμηση μεταξύ πρωινών και νυχτερινών τύπων είναι ακόμη άγνωστη και χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Ο καθηγητής Steven Malin του Πανεπιστημίου Ράτγκερς δήλωσε: «Οι διαφορές στο μεταβολισμό του λίπους μεταξύ των πρωινών και των νυχτερινών τύπων δείχνουν ότι ο κιρκάδιος ρυθμός του σώματός μας (κύκλος αφύπνισης/ύπνου) θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας χρησιμοποιεί την ινσουλίνη. Η ικανότητα απόκρισης στην ινσουλίνης έχει σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία μας. Αυτή η παρατήρηση προωθεί την κατανόησή μας για το πώς οι κιρκάδιοι ρυθμοί του σώματός μας επηρεάζουν την υγεία μας. Επειδή ο χρονότυπος φαίνεται να επηρεάζει το μεταβολισμό και τη δράση των ορμονών μας, προτείνουμε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως παράγοντας για την πρόβλεψη του κινδύνου για ασθένειες. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι πρωινοί τύποι είναι πιο δραστήρια σωματικά και έχουν υψηλότερα επίπεδα φυσικής κατάστασης από τους ξενύχτηδες που είναι πιο καθιστικοί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να εξεταστεί η σχέση μεταξύ του χρονότυπου, της άσκησης και της μεταβολικής προσαρμογής για να προσδιοριστεί τι οφέλη υπάρχουν εάν ασκούνται νωρίτερα την ημέρα».
Πηγή: Early Chronotype with Metabolic Syndrome favors Resting and Exercise Fat Oxidation in Relation to Insulin-stimulated Non-Oxidative Glucose Disposal, Experimental Physiology (2022). DOI: 10.1113/EP090613.
