Μελέτη προσδιόρισε μια μέτρηση της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και αυτή είναι η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος.
Αυτό το μέτρο ανίχνευσε την περίσσεια λίπους και διέκρινε τη λιπώδη μάζα από τη μυϊκή μάζα σε παιδιά και εφήβους με μεγαλύτερη ακρίβεια από τον ΔΜΣ. Η μελέτη διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και το Πανεπιστήμίο της Ανατολικής Φινλανδίας. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Pediatric Research.
Η συχνότητα της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας έχει φτάσει σε ποσοστό επιδημίας και επηρεάζει σχεδόν 1 στα 4 παιδιά. Δυστυχώς, η παχυσαρκία στον νεαρό πληθυσμό έχει συσχετιστεί με καρδιαγγειακά, μεταβολικά, νευρολογικά, μυοσκελετικά νοσήματα και πρόωρο θάνατο στην ενήλικη ζωή.
Ο ακριβής εντοπισμός του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας στα παιδιά είναι κρίσιμος για την έναρξη έγκαιρων παρεμβάσεων. Για σχεδόν μια γενιά, γραφήματα αναλογίας βάρους προς ύψος και ΔΜΣ για την ηλικία και το φύλο έχουν χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση των παιδιών με παχυσαρκία. Ωστόσο, αυτά τα υποκατάστατα εργαλεία αξιολόγησης είναι ανακριβή στην παιδική και εφηβική ηλικία, καθώς δεν διακρίνουν τη λιπώδη μάζα από τη μυϊκή μάζα. Για παράδειγμα, δύο παιδιά με παρόμοιο ΔΜΣ μπορεί να έχουν διαφορετικές αναλογίες λίπους και μυϊκής μάζας, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη διάγνωση της παχυσαρκίας.
Εργαλεία όπως η σάρωση απορρόφησης ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (DEXA) μετρά με ακρίβεια την περιεκτικότητα σε λίπος και μυς του σώματος, αλλά αυτή η συσκευή δεν είναι άμεσα διαθέσιμη στα κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Πρόσφατα, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) δημοσίευσε μια κλινική οδηγία για την παιδική παχυσαρκία και ζήτησε επείγουσα έρευνα για φθηνά και ακριβή εναλλακτικά μέτρα για την παχυσαρκία.
Αναδυόμενες μελέτες σε ενήλικες υποδηλώνουν ότι η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος προβλέπει τον πρόωρο θάνατο καλύτερα από τον ΔΜΣ και θα μπορούσε να είναι ένα δυνητικό πρόσθετο εργαλείο στη μέτρηση του ΔΜΣ για τη βελτίωση της διάγνωσης της παχυσαρκίας.
Ωστόσο, δεν υπήρξε προηγούμενη αξιολόγηση για το πόσο συμφωνούν οι μετρήσεις της αναλογίας περιφέρειας μέσης προς ύψος με τη μετρούμενη με DEXA λιπώδη μάζα και μυϊκή μάζα κατά την ανάπτυξη από την παιδική ηλικία έως τη νεαρή ενήλικη ζωή. Επιπλέον, το όριο της αναλογίας περιφέρειας μέσης προς ύψος που απαιτείται για την ανίχνευση του υπερβολικού λίπους στα παιδιά δεν είναι σαφές.
Η τρέχουσα μελέτη είναι η μεγαλύτερη και η πιο μακροχρόνια παρακολούθησης λίπους και μυϊκής μάζας που μετρήθηκε με DEXA στον κόσμο, χρησιμοποιώντας δεδομένα του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ για τα παιδιά της δεκαετίας του ’90 (γνωστή και ως Avon Longitudinal Study of Parents and Children).
Η μελέτη περιλάμβανε 7.237 παιδιά (51% κορίτσια) ηλικίας 9 ετών που παρακολουθήθηκαν μέχρι την ηλικία των 24 ετών. Ο ΔΜΣ και η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος μετρήθηκαν σε ηλικίες 9, 11, 15, 17 και 24 ετών. Όταν διαφορετικές συσκευές μετρούν μια μεταβλητή με ακριβή ομοιότητα, περιγράφεται ως τέλεια συμφωνία των συσκευών με βαθμολογία 100%. Για παράδειγμα, δύο σαρώσεις DEXA από διαφορετικούς κατασκευαστές θα μετρούσαν τη μάζα λίπους με σχεδόν τέλεια συμφωνία 99 έως 100%.
Η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος είχε πολύ υψηλή συμφωνία 81-89% με τη συνολική μάζα λίπους που μετρήθηκε με DEXA και τη λιπώδη μάζα του κορμού, αλλά χαμηλή συμφωνία με τη μυϊκή μάζα (24-39%).
Ο ΔΜΣ είχε μέτρια συμφωνία με τη συνολική λιπώδη μάζα και τη μάζα του κορμού (65-72%) και τη μυϊκή μάζα (52-58%). Δεδομένου ότι ο ΔΜΣ είχε μέτρια συμφωνία με τη μυϊκή μάζα που μετρήθηκε με DEXA, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν ο ΔΜΣ μετρά το υπερβολικό λίπος ή τη μυϊκή μάζα.
Η βέλτιστη αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος που προέβλεπε το 95ο εκατοστημόριο της συνολικής λιπώδους μάζας ήταν 0,53 στα αγόρια και 0,54 στα κορίτσια. Αυτό σημαίνει ότι εντόπισε 8 στους 10 άντρες και 7 στις 10 γυναίκες που είχαν πραγματικά υπερβολικό λίπος μετρημένο με DEXA.
«Η μέση αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος στην παιδική ηλικία, την εφηβεία και τη νεαρή ενήλικη ζωή είναι 0,45 και δεν ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία και μεταξύ των ατόμων όπως ο ΔΜΣ. Η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος μπορεί να είναι προτιμότερη από την αξιολόγηση του ΔΜΣ σε κλινικές για παιδιά και εφήβους ως φθηνό εργαλείο για την ανίχνευση του υπερβολικού λίπους. Οι γονείς δεν πρέπει να αποθαρρύνονται από το ΔΜΣ ή το βάρος των παιδιών τους, αλλά μπορούν να επιβεβαιώσουν ανέξοδα εάν το βάρος είναι λόγω της αύξησης του υπερβολικού λίπους εξετάζοντας την αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος του παιδιού τους», είπε ο Andrew Agbaje, βραβευμένος γιατρός και παιδιατρικός κλινικός επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας.
Περισσότερες πληροφορίες: Andrew O. Agbaje. Waist-circumference-to-height-ratio had better longitudinal agreement with DEXA-measured fat mass than BMI in 7237 children. Pediatric Research, 2024; DOI: 10.1038/s41390-024-03112-8.
