Ο τρόπος με τον οποίο ρυθμίζεται η γλυκόζη το βράδυ παίζει βασικό ρόλο στα επίπεδα γλυκόζης νηστείας το επόμενο πρωί, όταν το σάκχαρο στο αίμα αναμένεται να είναι στο χαμηλότερο σημείο του. Αυτός ο δείκτης είναι ιδιαίτερα σημαντικός σε άτομα με δυσγλυκαιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης. Ωστόσο, έχει γίνει ελάχιστη έρευνα σε αυτόν τον τομέα.
Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Oberta de Catalunya (UOC) έδειξε ότι το τελευταίο γεύμα της ημέρας παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης το επόμενο πρωί και αυτό μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό στην πρόληψη του διαβήτη.
Η Ισπανία έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά διαβήτη στην Ευρώπη, κατατάσσοντας την πέμπτη συνολικά. Επηρεάζει το 14% του πληθυσμού -πάνω από 5 εκατομμύρια ανθρώπους- και κοστίζει στο σύστημα υγείας περισσότερα από 14 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
Η μελέτη με τίτλο, «Βιολογική έναντι Χρονολογικής Νηστείας κατά τη Νύχτα: Επίδραση του Τελευταίου Γεύματος στη Γλυκόζη του Πρωινού στη Δυσγλυκαιμία», που δημοσιεύτηκε στο Nutrients, αναλύει τον ρόλο των επιπέδων γλυκόζης νηστείας μετά το τελευταίο γεύμα της ημέρας, δείχνοντας ότι η κατανάλωση υδατανθράκων και η ευαισθησία του ατόμου στην ινσουλίνη έχουν και οι δύο αντίκτυπο. Αυτό το εύρημα μπορεί να έχει επιπτώσεις στις διατροφικές συστάσεις που δίνονται σε άτομα με προδιαβήτη για την πρόληψη του διαβήτη.
«Οι συστάσεις σχετικά με την πρόσληψη υδατανθράκων και θερμίδων στο βραδινό γεύμα θα μπορούσαν να προσαρμοστούν ανάλογα με την ευαισθησία του ασθενούς στην ινσουλίνη. Και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μετά από αυτό το γεύμα (μεταγευματική γλυκαιμική απόκριση) θα μπορούσαν να παρακολουθούνται, ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν οι διατροφικές ή φαρμακολογικές θεραπείες. Αυτό θα επέτρεπε μια πιο εξατομικευμένη και προσαρμοστική διαχείριση της γλυκόζης στο αίμα», δήλωσε η ερευνήτρια Diana Díaz-Rizzolo η οποία συμμετείχε στη μελέτη.
Η μελέτη, που διεξήχθη σε συνεργασία με ερευνητικά ιδρύματα στις ΗΠΑ, εξέτασε 33 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50-75 ετών που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και είχαν προδιαβήτη -τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους ήταν υψηλότερα από το φυσιολογικό, αλλά όχι ακόμη στο διαβητικό εύρος. Μετά από μια μέρα με ελεγχόμενη διατροφή και ώρες γευμάτων, τα επίπεδα της γλυκόζης μετρήθηκαν το επόμενο πρωί μετά από 10ωρη ολονύκτια νηστεία. Οι ασθενείς φορούσαν συνεχώς μια οθόνη γλυκόζης για να ελέγχουν συνεχώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι διατροφικές συστάσεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο την ποσότητα υδατανθράκων που μπορούν να καταναλώσουν οι ασθενείς, όπως συμβαίνει συνήθως, αλλά και την ώρα του βραδινού γεύματος. Όσο πιο αργά είναι το γεύμα, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να ρυθμιστεί η γλυκόζη, ενώ το θρεπτικό περιεχόμενο του γεύματος παραμένει κρίσιμο για τον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η ευαισθησία ενός ατόμου στην ινσουλίνη επηρεάζει τη ρύθμιση της γλυκόζης.
Η Díaz-Rizzolo πιστεύει ότι ο χρονοτύπος μας -είτε είμαστε πρωινοί είτε βραδινοί τύποι- μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο: «Το εσωτερικό μας βιολογικό ρολόι θα μπορούσε να διαδραματίσει βασικό ρόλο στον μεταβολισμό της γλυκόζης κατά τη διάρκεια της νύχτας και στα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Αυτές οι πληροφορίες θα μπορούσαν να είναι ζωτικής σημασίας για τη διατύπωση πιο εξατομικευμένων συστάσεων, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την ευαισθησία στην ινσουλίνη, αλλά και το κιρκάδιο προφίλ κάθε ατόμου. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο χρονοτύπος και η γλυκαιμική απόκριση αλληλεπιδρούν θα μπορούσε να κάνει τις στρατηγικές πρόληψης και διαχείρισης του διαβήτη πιο ακριβείς», εξήγησε.
Περισσότερες πληροφορίες: Diana A. Diaz-Rizzolo et al, Biological vs. Chronological Overnight Fasting: Influence of Last Evening Meal on Morning Glucose in Dysglycemia, Nutrients (2025). DOI: 10.3390/nu17122026.
