Σήμερα μόλις το 10% των ασθενών με σχιζοφρένεια ή παρεμφερή πάθηση υποβάλλεται σε ψυχοθεραπεία, όμως Βρετανοί ειδικοί, σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet, υποστηρίζουν ότι η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική όσο και τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας.
Ομάδα ειδικών, με επικεφαλής τον δρ Άντονι Μόρισον από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, υπέβαλαν για 18 μήνες 74 ασθενείς με σχιζοφρένεια σε γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μπορεί η ψυχοθεραπεία να έχει τα ίδια αποτελέσματα με τα αντιψυχωσικά φάρμακα. Η ψυχοθεραπεία ήταν αποτελεσματική για το 46% των ασθενών, ποσοστό ίδιο με αυτό των ατόμων που είχαν θετική ανταπόκριση στα φάρμακα.
Από σχιζοφρένεια πάσχει περίπου το 1% του πληθυσμού παγκοσμίως το οποίο εμφανίζει συμπτώματα όπως ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, παράνοια, συναισθηματικές διαταραχές, αδυναμία κοινωνικοποίησης και σοβαρή δυσκολία εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων.
Οι ασθενείς έχουν στην διάθεσή τους περίπου 20 αντιψυχωτικά φάρμακα (όπως ρισπεριδόνη, αλοπεριδόλη, κλοζαπίνη κ.α.), που συχνά είναι αποτελεσματικά στην πρόσκαιρη μείωση των συμπτωμάτων. Τα φάρμακα όμως δεν έχουν αποτελέσματα σε όλες τις περιπτώσεις, ενώ μακροπρόθεσμα μπορούν να επιφέρουν παρενέργειες, όπως εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, μυϊκούς σπασμούς, καρδιακό έμφραγμα και αύξηση του σωματικού βάρους. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι, τουλάχιστον οι μισοί ασθενείς με σχιζοφρένεια, καταλήγουν να μην παίρνουν τα φάρμακά τους λόγω των παρενεργειών.
Οι βρετανοί ερευνητές πιστεύουν λοιπόν ότι, η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία θα μπορούσε να βοηθήσει κυρίως αυτούς τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στα φάρμακα.
Η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, της αγχώδους διαταραχής και άλλων ψυχικών – νοητικών προβλημάτων. Ορισμένοι ψυχίατροι και ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να αξιοποιηθεί και στην περίπτωση της σχιζοφρένειας, κάτι που έρχεται να επιβεβαιώσει η νέα βρετανική έρευνα. Όμως, δεν δείχνουν όλοι οι ψυχίατροι έτοιμοι να αποδεχτούν ότι μια ψυχοθεραπευτική τεχνική μπορεί να έχει συγκρίσιμα αποτελέσματα με τα φάρμακα για τη σχιζοφρένεια.
Η ψυχοθεραπεία
Η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία απομονώνει επιμέρους προβλήματα του ασθενούς, όπως τις παρανοϊκές σκέψεις και την ακραία αντικοινωνικότητα, προσπαθώντας να τα εξαλείψει με το να ωθήσει στον ασθενή να υιοθετήσει νέες νοητικές στάσεις και συμπεριφορές.
«Παρατηρήσαμε ότι η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία πραγματικά μειώνει τα συμπτώματα και επίσης βελτιώνει την προσωπική και κοινωνική λειτουργία του ασθενούς. Αποδείξαμε πολύ πειστικά ότι είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία», τονίζει ο δρ Μόρισον υπογραμμίζοντας όμως πως, παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, «αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι ασθενείς με σχιζοφρένεια μπορούν ή θα έπρεπε να σταματήσουν τα φάρμακα».
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης, ο καθηγητής Ρόμπιν Μάρεϊ του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου επισημαίνει ότι «σε πολλούς ασθενείς δεν αρέσει να παίρνουν αντιψυχωτικά φάρμακα σε βάθος χρόνου, πράγμα όχι παράξενο, καθώς αυτά έχουν σημαντικές παρενέργειες. Οπότε τι γίνεται με τους ασθενείς που συνεχίζουν να έχουν ψυχωτικά συμπτώματα, αλλά δεν θέλουν να πάρουν αντιψυχωτικά φάρμακα; Μέχρι τώρα, αυτό που συνήθως γινόταν, ήταν να τους λέμε πόσο ανόητη είναι αυτή η άρνησή τους. Όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι μπορεί να υπάρχει μια καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση της ασθένειας και ότι η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία είναι καλύτερη από το να αφήνει κανείς τους ασθενείς στην τύχη τους».
