Αμερικανοί ειδικοί, σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, υποστηρίζουν ότι η ανθρώπινη μύτη μπορεί να διακρίνει τουλάχιστον 1 τρισεκατομμύριο διαφορετικές μυρωδιές.
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες εκτιμούσαν ότι η μύτη του ανρθώπου μπορεί να συλλαμβάνει περίπου 10 χιλιάδες διαφορετικές οσμές.
Ερευνητές του Εργαστηρίου Νευρογενετικής και Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, έκαναν πειράματα με εθελοντές που κλήθηκαν να διακρίνουν ανάμεσα σε πολύπλοκα μείγματα οσμών. Με βάση την ευαισθησία που επέδειξαν η μύτη και ο εγκέφαλος των εθελοντών, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η γκάμα της όσφρησης ξεπερνά το 1 τρισεκατομμύριο διαφορετικές μυρωδιές.
Η μελέτη βασίστηκε στο πόσο καλά 26 άνδρες και γυναίκες μπορούσαν να διακρίνουν ανάμεσα σε 128 μόρια οσμής σε συνδυασμούς των 10, 20 και 30 μορίων. Οι μυρωδιές ήταν από ευχάριστες, όπως το γρασίδι και τα εσπεριδοειδή, μέχρι δυσάρεστες, όπως οι ιδρωμένες κάλτσες.
Μεγάλη διαφορά στην όσφρηση μεταξύ των ανθρώπων
Η μελέτη επιβεβαίωσε ότι η ικανότητα της όσφρησης διαφέρει κατά πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ο λιγότερο ικανός άνθρωπος του πειράματος υπολογίστηκε ότι μπορούσε να μυρίσει 80 εκατομμύρια μυρωδιές, ενώ ο πιο ικανός πολλά τρισεκατομμύρια. Κατά μεγάλο μέρος, γι’ αυτή τη διαφορά, η αιτία βρίσκεται στα γονίδια που καθορίζουν τους υποδοχείς της μύτης οι οποίοι δεσμεύουν τις οσμές.
Πάντως, κανένα πείραμα δεν μπορεί στην πραγματικότητα να αποδείξει ότι ένας άνθρωπος μπορεί να διακρίνει όλες αυτές τις οσμές, συνεπώς πρόκειται για εκτίμηση. «Το μήνυμα είναι ότι έχουμε πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία στην όσφρησή μας από αυτή που νομίζουμε. Απλώς δεν την προσέχουμε και δεν την χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή», αναφέρει ο Αντρέας Κέλερ, επικεφαλής της μελέτης.
Κατά τον Κέλερ, η ανθρώπινη όσφρηση είναι πιθανώς τόσο καλή όσο ενός σκύλου. “Κατά τη γνώμη μου, η κύρια διαφορά ανάμεσα σε εσάς και το σκυλί σας όταν πηγαίνετε για μια βόλτα είναι ότι η μύτη του σκύλου κατά τη βάδιση είναι πάντα πολύ κοντά στο έδαφος, απ’ όπου προέρχονται οι πιο ενδιαφέρουσες μυρωδιές”, λέει ο Κέλερ. Να σημειωθεί ότι μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες πίστευαν ότι η μύτη του σκύλου είναι 1.000 φορές πιο “δυνατή” από αυτή του ανθρώπου.
Να σημειωθεί ότι οι μυρωδιές που συναντάμε καθημερινά, συντίθενται από πολύπλοκα μείγματα μορίων. Για παράδειγμα, η μυρωδιά του τριαντάφυλλου αποτελείται από 275 επιμέρους συστατικά, από τα οποία μόνο ένα μικρό ποσοστό γίνεται αντιληπτό από την μύτη μας (η οποία διαθέτει 400 οσφρητικούς υποδοχείς) και τον εγκέφαλό μας που κάνει την τελική επεξεργασία.
Εκτιμάται ότι οι μακρινοί πρόγονοί μας ήταν πολύ πιο εξασκημένοι στην όσφρηση από τους σύγχρονους ανθρώπους. Η μείωση της όσφρησης ξεκίνησε, όταν ο άνθρωπος στάθηκε όρθιος στα δύο πόδια του, οπότε η μύτη του απομακρύνθηκε από το έδαφος, απ’ όπου πηγάζουν οι περισσότερες οσμές. Πιο πρόσφατα, οι ανέσεις όπως τα ψυγεία και τα συχνά ντους έχουν περιορίσει τις μυρωδιές στην καθημερινή ζωή, με συνέπεια η οσφρητική ικανότητα των ανθρώπων να έχει αμβυνθεί σε σχέση με την όραση και την ακοή που παραμένουν αρκετά οξυμένες.
Τα ζώα θεωρείται ότι είναι τουλάχιστον δύο έως τρεις φορές καλύτερα στην όσφρηση από τους ανθρώπους, επειδή αφιερώνουν σε αυτήν μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου τους.
