Πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίες ο υπουργός υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ότι το κάπνισμα αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Στη συνέχεια οι καπνοβιομηχανίες έπρεπε να αναγράφουν προειδοποιήσεις των κινδύνων του καπνίσματος σε κάθε πακέτο τσιγάρων που πουλιόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από τότε δόθηκε έμφαση σ’ αυτή την προειδοποίηση και ένα τεράστιο εύρος κλινικών, στατιστικών και άλλων ερευνών έχει ενισχύσει το αρχικό συμπέρασμα.Το κάπνισμα είναι βλαβερό, όχι μόνο επειδή σχετίζεται με τον καρκίνο των πνευμόνων, αλλά και επειδή αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Αν καπνίζετε τσιγάρα, ο κίνδυνος εμφράγματος ή εγκεφαλικού είναι τουλάχιστον διπλάσιος σε σχέση με τους μη καπνίζοντες. Ο κίνδυνος αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζετε κάθε μέρα. Οι καπνιστές τσιγάρων που παθαίνουν έμφραγμα έχουν περισσότερες πιθανότητες να μην επιβιώσουν ή και να πεθάνουν αιφνίδια – μέσα σε μία ώρα – σε σχέση με τους μη καπνιστές. Τα πούρα, η πίπα και το μάσημα καπνού φαίνεται ότι αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο αλλά σε μικρότερο βαθμό.
Όταν το κάπνισμα συνδυάζεται με άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως υπέρταση, αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης ή οικογενειακό ιστορικό καρδιακών προβλημάτων, ο κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων αυξάνεται πολύ.
Επιπτώσεις
Το κάπνισμα ενός τσιγάρου προκαλεί την έκκριση μίας ορμόνης από τα επινεφρίδια που αυξάνει προσωρινά την αρτηριακή πίεση και κάνει την καρδιά να εργάζεται σκληρότερα.
Επιπλέον, το κάπνισμα μειώνει το διαθέσιμο οξυγόνο της καρδιάς. Το αποτέλεσμα είναι ότι κάθε τσιγάρο προκαλεί ένα μικρό αλλά περιττό φορτίο στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.
Ο καπνιστές έχουν περισσότερες λιπώδεις εναποθέσεις (αθηρωματικές πλάκες) στις αρτηρίες (αθηροσκλήρωση) σε σχέση με τους μη καπνιστές. Αυτό οφείλεται πιθανώς στην αυξημένη συσσώρευση ορισμένων κυττάρων του αίματος, των αιμοπεταλίων, που διεγείρουν την απόθεση χοληστερόλης (χοληστερίνης) στις αρτηρίες. Επειδή η διαδικασία της αθηροσκλήρωσης επιταχύνεται και από την υπέρταση και από το κάπνισμα, πιθανότατα ως αποτέλεσμα των βλαβερών επιπτώσεων της νικοτίνης και του μονοξειδίου του άνθρακα στα αιμοφόρα αγγεία, ένας καπνιστής που έχει αρτηριακή υπέρταση κινδυνεύει πολύ περισσότερο από αθηροσκλήρωση.
Ο καπνός περιέχει το αέριο μονοξείδιο του άνθρακα. Όταν εισπνέεται, το μονοξείδιο του άνθρακα ενώνεται με την αιμοσφαιρίνη, την ουσία που μεταφέρει το οξυγόνο, και καταλαμβάνει τη θέση του οξυγόνου. Το αποτέλεσμα είναι το αίμα που ταξιδεύει σε όλα τα μέρη του σώματος να μεταφέρει λιγότερο οξυγόνο στα κύτταρα. Συχνά μέχρι και το 8% της αιμοσφαιρίνης ενός καπνιστή μπορεί να καταλαμβάνεται από μονοξείδιο του άνθρακα αδυνατώντας έτσι να εκτελέσει τη φυσιολογική της λειτουργία, τη μεταφορά οξυγόνου.
Οι έρευνες δείχνουν ότι το μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί να έχει άμεση εκφυλιστική επίδραση στον ίδιο το μυ της καρδιάς, στα αιμοφόρα αγγεία και πιθανόν ακόμα και στη θρόμβωση του αίματος. Τα τσιγάρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα και νικοτίνη μπορούν επίσης να παράγουν μονοξείδιο του άνθρακα και έτσι δε θα πρέπει να θεωρούνται ασφαλή.
Πλεονεκτήματα της διακοπής του καπνίσματος
Οι βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος που συσσωρεύονται στα όργανα του σώματος σας είναι πειστικό επιχείρημα για τη διακοπή του. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να αναστρέψει κάποιες από τις βλάβες που προκλήθηκαν αρχικά.
Μετά από ένα χρόνο διακοπής του καπνίσματος ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου, δηλαδή του εμφράγματος και της στηθάγχης (του πόνου στο στήθος), μειώνεται στο μισό. Μετά από 15 χρόνια αποχής ο κίνδυνος είναι παρόμοιος με αυτόν που διατρέχει κάποιος που δεν κάπνισε ποτέ. Και όσο νωρίτερα το διακόψετε, τόσο περισσότερα χρόνια μπορείτε να περιμένετε ότι θα προσθέσετε στη ζωή σας.
Δεν είναι εύκολο να κόψετε το κάπνισμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν τρεις με τέσσερις προσπάθειες, πριν το πετύχουν. Ωστόσο, κάθε προσπάθεια αυξάνει τις πιθανότητες της επιτυχίας.
